Sénèque, Médée

 

< Prologue >

v. 1-55

 

 

Texte scandé

 

Diuerbium en sénaires iambiques.

 

MEDEA

Di coniugales tuque genialis tori,
1[Di con] 2[iuga] 3[les tu] 4[que geni] 5[alis] 6[tori],
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U Ú U] 5[– ´–] 6[U ´~]

Lucina, custos quaeque domituram freta
1[Luci] 2[na, cus] 3[tos quae] 4[que domi] 5[turam] 6[freta]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U Ú U] 5[– ´–] 6[U ´~]

Tiphyn nouam frenare docuisti ratem,
1[Tiphyn] 2[nouam] 3[frena] 4[re docu] 5[isti] 6[ratem,]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U Ú U] 5[– ´–] 6[U ´~]

et tu, profundi saeue dominator maris,
1[et tu,] 2[profun] 3[di sae] 4[ue domi] 5[nator] 6[maris,]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U Ú U] 5[– ´–] 6[U ´~]

 

5 clarumque Titan diuidens orbi diem,
1[clarum] 2[que Ti] 3[tan di] 4[uidens] 5[orbi] 6[diem],
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

tacitisque praebens conscium sacris iubar
1[tacitis] 2[que prae] 3[bens con] 4[scium] 5[sacris] 6[iubar]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

Hecate triformis, quosque iurauit mihi
1[Hecate] 2[trifor] 3[mis, quos] 4[que iu] 5[rauit] 6[mihi]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

deos Iason, quosque Medeae magis
1[deos] 2[Ia] 3[son, quos] 4[que Me] 5[deae] 6[magis]
1[U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

fas est precari : noctis aeternae chaos,
1[fas est] 2[preca] 3[ri : noc] 4[tis ae] 5[ternae] 6[chaos,]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

 

10 auersa superis regna manesque impios
1[auer] 2[sa supe] 3[ris re] 4[gna ma] 5[nes qu(e) im] 6[pios]
1[– ´–] 2[U Ú U] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

dominumque regni tristis et dominam fide
1[dominum] 2[que re] 3[gni tris] 4[tis et] 5[dominam] 6[fide]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~],

meliore raptam, uoce non fausta precor.
1[melio] 2[re rap] 3[tam, uo] 4[ce non] 5[fausta] 6[precor.]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

Nunc, nunc adeste, sceleris ultrices deae
1[ Nunc, nunc] 2[ades] 3[te, scele] 4[ris ul] 5[trices] 6[deae]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[U Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

crinem solutis squalidae serpentibus,
1[crinem] 2[solu] 3[tis squa] 4[lidae] 5[serpen] 6[tibus,]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

 

15 atram cruentis manibus amplexae facem,
1[atram] 2[cruen] 3[tis mani] 4[bus am] 5[plexae] 6[facem,]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

adeste, thalamis horridae quondam meis
1[ades] 2[te, thala] 3[mis hor] 4[ridae] 5[quondam] 6[meis]
1[U ´–] 2[U Ú U] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

quales stetistis : coniugi letum nouae
1[quales] 2[stetis] 3[tis : con] 4[iugi] 5[letum] 6[nouae]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

letumque socero et regiae stirpi date.
1[letum] 2[que soce] 3[r(o) et re] 4[giae] 5[stirpi] 6[date.]
1[– ´–] 2[U Ú U] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[– ´~],

Mihi peius aliquid, quod precer sponso malum :
1[Mi(hi) pe] 2[ius ali] 3[quid, quod] 4[precer] 5[sponso] 6[malum :]
1[– ´–] 2[U Ú U] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

 

20 uiuat, per urbes erret ignotas egens
1[uiuat,] 2[per ur] 3[bes er] 4[ret i] 5[gnotas] 5[egens]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

exul, pauens, inuisus, incerti laris ;
1[exul,] 2[pauens,] 3[inui] 4[sus, in] 5[certi] 6[laris ;]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

me coniugem optet, limen alienum expetat
1[me con] 2[iug(em) op] 3[tet, li] 4[men ali] 5[en(um) ex] 6[petat]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U Ú U] 5[– ´–] 6[U ´~],

iam notus hospes, quoque non aliud queam
1[iam no] 2[tus hos] 3[pes, quo] 4[que non a] 5[liud] 6[queam]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U Ú U] 5[U ´–] 6[U ´~],

peius precari, liberos similes patri
1[peius] 2[preca] 3[ri, li] 4[beros] 5[similes] 6[patri]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~],

 

25 similesque matri pariat. Iam parta ultio est :
1[similes] 2[que ma] 3[tri pari] 4[at. Iam] 5[part(a) ul] 6[tio (e)st :]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[– ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

peperi. Querelas uerbaque in cassum sero.
1[peperi.] 2[Quere] 3[las uer] 4[baqu(e) in] 5[cassum] 6[sero.]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

Non ibo in hostes ? Manibus excutiam faces
1[Non i] 2[b(o) in hos] 3[tes ? Mani] 4[bus ex] 5[cutiam] 6[faces]
1[U ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~],

caeloque lucem. Spectat hoc nostri sator
1[caelo] 2[que lu] 3[cem. Spec] 4[tat hoc] 5[nostri] 6[sator]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

Sol generis et spectatur et curru insidens
1[Sol gene] 2[ris et] 3[specta] 4[tur et] 5[curr(u) in] 6[sidens]
1[– Ú U] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[– ´~]

 

30 per solita puri spatia decurrit poli ?
1[per soli] 2[ta pu] 3[ri spati] 4[a de] 5[currit] 6[poli] ?
1[– Ú U] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[– ´~]

Non redit in ortus et remetitur diem ?
1[Non redit] 2[in or] 3[tus et] 4[reme] 5[titur] 6[diem] ?
1[– Ú U] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[U ´–] 6[U ´~]

Da, da per auras curribus patriis uehi,
1[Da, da] 2[per au] 3[ras cur] 4[ribus] 5[patriis] 6[uehi,]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~],

committe habenas, genitor, et flagrantibus
1[commit] 2[t(e) habe] 3[nas, geni] 4[tor, et] 5[flagran] 6[tibus]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~],

ignifera loris tribue moderari iuga :
1[ignife] 2[ra lo] 3[ris tribu] 4[e mode] 5[rari] 6[iuga :]
1[– Ú U] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U Ú U] 5[– ´–] 6[U ´~]

 

35 gemino Corinthos litori opponens moras
1[gemino] 2[Corin] 3[thos li] 4[tor(i) op] 5[ponens] 6[moras]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

cremata flammis maria committat duo.
1[crema] 2[ta flam] 3[mis mari] 4[a com] 5[mittat] 6[duo].
1[U ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

Hoc restat unum, pronubam thalamo feram
1[Hoc res] 2[tat u] 3[num, pro] 4[nubam] 5[thalamo] 6[feram]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~]

ut ipsa pinum postque sacrificas preces
1[ut ip] 2[sa pi] 3[num post] 4[que sacri] 5[ficas] 6[preces]
1[U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U Ú U] 5[U ´–] 6[U ´~]

caedam dicatis uictimas altaribus.
1[caedam] 2[dica] 3[tis uic] 4[timas] 5[alta] 6[ribus.]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

 

40 Per uiscera ipsa quaere supplicio uiam,
1[Per uis] 2[cer(a) ip] 3[sa quae] 4[re sup] 5[plicio] 6[uiam,]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[U ´–] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~]

si uiuis, anime, si quid antiqui tibi
1[si ui] 2[uis, ani] 3[me, si] 4[quid an] 5[tiqui] 5[tibi]
1[– ´–] 2[U Ú U] 3[U ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

remanet uigoris ; pelle femineos metus
1[remanet] 2[uigo] 3[ris ; pel] 4[le fe] 5[mineos] 6[metus]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~]

et inhospitalem Caucasum mente indue.
1[et inhos] 2[pita] 3[lem Cau] 4[casum] 5[ment(e) in] 6[due.]
1[U U ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

Quodcumque uidit Pontus aut Phasis nefas
1[Quodcum] 2[que ui] 3[dit Pon] 4[tus aut] 5[Phasis] 6[nefas]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

 

45 uidebit Isthmos. Effera, ignota, horrida,
1[uide] 2[bit Isth] 3[mos. Ef] 4[fer(a), i] 5[gnot(a), hor] 6[rida,]
1[U ´–] 2[U ´–] 3[U ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

tremenda caelo pariter ac terris mala
1[tremen] 2[da cae] 3[lo pari] 4[ter ac] 5[terris] 6[mala]
1[U ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

mens intus agitat : uulnera et caedem et uagum
1[mens in] 2[tus agi] 3[tat : uul] 4[ner(a) et] 5[caed(em) et] 6[uagum]
1[– ´–] 2[U Ú U] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

funus per artus ; – leuia memoraui nimis :
1[funus] 2[per ar] 3[tus ; – leui] 4[a memo] 5[raui] 6[nimis :]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U Ú U] 5[U ´–] 6[U ´~]

haec uirgo feci ; grauior exurgat dolor :
1[haec uir] 2[go fe] 3[ci ; graui] 4[or ex] 5[urgat] 5[dolor :]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

 

50 maiora iam me scelera post partus decent.
1[maio] 2[ra iam] 3[me scele] 4[ra post] 5[partus] 6[decent.]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

Accingere ira teque in exitium para
1[Accin] 2[ger(e) i] 3[ra te] 4[qu(e) in ex] 5[itium] 6[para]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[U U ´–] 6[U ´~]

furore toto. Paria narrentur tua
1[furo] 2[re to] 3[to. Pari] 4[a nar] 5[rentur] 6[tua]
1[U ´–] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

repudia thalamis : quo uirum linques modo ?
1[repudi] 2[a thala] 3[mis : quo] 4[uirum] 5[linques] 6[modo ?]
1[U Ú U] 2[U Ú U] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

Hoc quo secuta es. – Rumpe iam segnes moras :
1[Hoc quo] 2[secu] 3[ta (e)s. Rum] 4[pe iam] 5[segnes] 6[moras :]
1[– ´–] 2[U ´–] 3[– ´–] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

 

55 quae scelere parta est, scelere linquenda est domus.
1[quae scele] 2[re par] 3[ta (e)st, scele] 4[re lin] 5[quenda (e)st] 6[domus.]
1[– Ú U] 2[U ´–] 3[– Ú U] 4[U ´–] 5[– ´–] 6[U ´~]

 

Responsable académique : Paul-Augustin Deproost Analyse : Jean Schumacher Design & réalisation inf. : Boris Maroutaeff Dernière mise à jour : 9 septembre 2020