[1,0] SATURA I. CUR SATURAS SCRIBAT.

[1,1] Semper ego auditor tantum? Numquamne reponam 
Vexatus toties rauci Theseide Codri ? 
Impune ergo mihi recitauerit ille togatas, 
Hic elegos? Impune diem consumpserit ingens 
Telephus ? aut summi plena iam margine libri 
Scriptus, et in tergo, necdum finitus Orestes? 
Nota magis nulli domus est sua quam mihi lucus 
Martis, et Aeoliis uicinum rupibus antrum 
Vulcani. Quid agant uenti, quas torqueat umbras 
10 Aeacus, unde alius furtiuae deuehat aurum 
Pelliculae, quantas iaculetur Monychus ornos, 
Frontonis platani, conuulsaque marmora clamant 
Semper, et assiduo ruptae lectore columae. 
Expectes eadem a summo minimoque Poeta. 
Et nos ergo manum ferulae subduximus : et nos 
Consilium dedimus Sullae, priuatus ut altum 
Dormiret. Stulta est clementia, cum tot ubique 
Vatibus occurras, periturae parcere chartae. 
Cur tamen hoc potius libeat decurrere campo 
20 Per quem magnus equos Auruncae flexit alumnus, 
Si uacat, et placidi rationem admittitis, edam. 
Quum tener uxorem ducat spado : Maeuia Tuscum 
Figat aprum, et nuda teneat uenabula mamma 
Patricios omnes opibus cum prouocet unus 
Quo tendente grauis iuueni mihi barba sonabat 
Cum pars Niliacae plebis, cum uerna Canopi. 
Crispinus, Tyrias humero reuocante lacernas, 
Ventilet aestiuum digitis sudantibus aurum 
Nec sufferre queat maioris pondera gemmae, 
30 Difficile est satiram non scribere. Nam quis iniquae 
Tam patiens urbis, tam ferreus, ut teneat se, 
Caussidici noua cum ueniat lectica Mathonis 
Plena ipso ? post hunc magni delator amici, 
Et cito rapturus de nobilitate comesa 
Quod superest, quem Massa timet, quem munere palpat 
Carus, et a trepido Thymele summissa Latino? 
Cum te summoueant qui testamenta merentur 
Noctibus, in caelum quos euehit, optima summi 
Nunc uia processus, uetulae uesica beatae ? 
40 Unciolam Proculeius habet, sed Gillo deuncem: 
Partes quisque suas, ad mensuram inguinis heres. 
Accipiat sane mercedem sanguinis, et sic 
Palleat, ut nudis pressit qui calcibus anguem, 
Aut Lugdunensem rhetor dicturus ad aram. 
Quid referam quanta siccum ieccur ardeat ira, 
Cum populum gregibus comitum premat hic spoliator 
Pupilli prostantis? et hic damnatus inani 
Iudicio (quid enim saluis infamia nummis?) 
Exul ab octaua Marius bibit, et fruitur Dis 

[1,50] Iratis; at tu uictrix Prouincia ploras. 
Haec ego non credam Venusina digna lucerna? 
Haec ego non agitem? Sed quid magis Heracleas 
Aut Diomedeas, aut mugitum Labyrinthi, 
Et mare percussum puero, fabrumque uolantem, 
Cum leno accipiat moechi bona, si capiendi 
Ius nullum uxori, doctus spectare lacunar, 
Doctus et ad calicem uigilanti stertere naso? 
Cum fas esse putet curam sperare cohortis, 
Qui bona donauit praesepibus, et caret omni 
60 Maiorum censu, dum peruolat axe citato 
Flaminiam : puer Automedon nam lora tenebat, 
Ipse lacernatae cum se iactaret amicae. 
Nonne libet medio ceras implere capaces 
Quadriuio, cum iam sexta ceruice feratur 
Hinc atque inde patens, ac nuda pene cathedra, 
Et multum refer de Maecenate supino, 
Signator falsi, qui se lautum atque beatum 
Exiguis tabulis et gemma fecerat uda ? 
Occurit matrona potens, quae molle Calenum 
70 Porrectura uiro miscet sitiente rubetam 
Instituitque rudes, meior Locusta, propinquas 
Per famam et populum nigros efferre maritos. 
Aude aliquid breuibus Gyaris et carcere dignum, 
Si uis esse aliquid. Probitas laudatur et alget. 
Criminibus debent hortos, praetoria, mensas, 
Argentum uetus, et stantem extra pocula caprum. 
Quem patitur dormire nurus corruptor auarae? 
Quem sponsae turpes et praetextatus adulter? 
Si natura negat, facit indignatio uersum, 
80 Qualemcumque potest, quales ego uel Cluuienus. 
Ex quo Deucalion, nimbis tollentibus aequor, 
Nauigio montem ascendit , sortesque poposcit, 
Paulatimque anima caluerunt mollia saxa, 
Et maribus nudas ostendit Pyrrha puellas; 
Quidquid agunt homines, uotum, timor, ira, uoluptas, 
Gaudia, discursus, nostri est farrago libelli. 
Et quando uberior uitiorum copia? quando 
Maior auaritiae patuit sinus? alea quando 
Hos animos? Neque enim loculis comitantibus itur 
90 Ad casum tabulae, posita sed luditur arca. 
Proelia quanta illic dispensatore uidebis 
Armigero! simplexne furor sestercia centum 
Perdere, et horrenti tunicam non reddere seruo? 
Quis totidem erexit uillas? quis fercula septem 
Secreto cenauit auus? Nunc sportula primo 
Limine parua sedet turbae rapienda togatae. 
Ille tamen faciem prius inspicit, et trepidat ne 
Suppositus uenias, ac falso nomine poscas: 
Agnitus accipies. Iubet a praecone uocari 

[1,100] Ipsos Troiugenas; (nam uexant limen et ipsi 
Nobiscum.) Da Praetori, da deinde Tribuno. 
Sed Libertinus prior est. Prior, inquit, ego adsum: 
Cur timeam, dubitemue locum defendere, quamuis 
Natus ad Euphratem, molles quod in aure fenestrae 
Arguerint, licet ipse negem? sed quinque tabernae 
Quadraginta parant. Quid confert purpura maior 
Optandum, si Laurenti custodit in agro 
Conductas Coruinus ouis? Ego possideo plus 
Pallante et Licinis: expectent ergo tribuni. 
110 Vincant diuitiae, sacro nec cedat honori, 
Nuper in hanc urbem pedibus qui uenerat albis, 
Quandoquidem inter nos sanctissima diuitiarum 
Maiestas: etsi, funesta Pecunia templo 
Nondum habitat, nulles nummorum ereximus aras, 
Ut colitur Pax atque Fides, Victoria, Virtus, 
Quaeque salutato crepitat Concordia nido. 
Sed quum summus honor finito computet anno, 
Sportula quid referat, quantum rationibus addat; 
Quid facient comites quibus hinc toga, calceus hinc est, 
120 Et panis fumusque domi? Densissima centum 
Quadrantes lectica petit, sequiturque maritum 
Languida uel praegnas, et circumducitur uxor. 
Hic petit absenti, nota iam callidus arte, 
Ostendens uacuam et clausam pro coniuge sellam. 
— Galla mea est, inquit; citius dimitte: moraris? 
—Profer, Galla, caput. — Noli uexare, quiescit. 
Ipse dies pulchro, distinguitur ordine rerum. 
Sportula, deinde forum iurisque peritus Apollo, 
Atque triumphales, inter quas ausus habere 
130 Nescio quis titulos Aegyptius atque Arabarches, 
Cuius ad effigiem non tantum meiere fas est. 
Vestibulis abeunt ueteres lassique clientes, 
Votaque deponunt, quanquam longissima cenae. 
Spes hominum! caulis miseris atque ignis emendus. 
Optima siluarum interea pelagique uorabit 
Rex horum, uacuisque toris tantum ipse iacebit 
Nam de tot pulchris et latis orbibus, et tam 
Antiquis, una comedunt patrimonia mensa. 
— Nullus iam parasitus erit. — Sed quis ferat istas 
140 Luxuriae sordes? Quanta est gula quae sibi totos 
Ponit apros, animal propter conuiuia natum? 
Poena tamen praesens, cum tu deponis amictus 
Turgidus, et crudum pauonem in balnea portas. 
Hinc subitae mortes atque intestata senectus. 
It noua, nec tristis, per cunctas fabula cenas: 
Ducitur iratis plaudendum funus amicis. 
Nil erit ulterius quod nostris moribus addat 
Posteritas : eadem cupient facientque minores. 
Omne in praecipiti uitium stetit: utere uelis; 

[1,150] Totos pande sinus. Dicas hic forsitan: — Unde 
Ingenium par materiae? Unde illa priorum 
Scribendi quodcumque animo flagrante liberet 
Simplicitas?— Cuius non audeo dicere nomen? 
Quid refert dictis ignoscat Mucius, an non? 
— Pone Tigellinum, taeda lucebis in illa 
Qua stantes ardent qui fixo gutture fumant, 
Et latum media sulcum deducet arena. 
— Qui dedit ergo tribus patruis aconita, uehatur 
Pensilibus plumis, atque illinc despiciat nos? 
160 — Quum ueniet contra, digito compesce labellum: 
Accusator erit qui uerbum dixerit, "hic est". 
Securus licet Aeneam Rutulumque ferocem 
Committas: nulli grauis est percussus Achilles, 
Aut multum quaesitus Hylas urnamque secutus. 
Ense uelut stricto quoties Lucilius ardens 
Infremuit, rubet auditor cui frigida mens est 
Criminibus, tacita sudant praecordia culpa. 
Inde irae et lacryimae. Tecum prius ergo uoluta 
Haec animo ante tubes: galeatum sero duelli 
170 Paenitet.— Experiar quid concedatur in illos 
171 Quorum Flaminia tegitur cinis atque Latina.