[105,0] EPISTOLA CV. AD AUGUSTINUM.
Domino uere Sancto et Beatissimo Papae AUGUSTINO HIERONYMUS, in Domino salutem.

[105,1]
1. Crebras ad me epistolas dirigis, et saepe compellas, ut respondeam cuidam Epistolae tuae, cuius ad me, ut ante iam scripsi, per fratrem Sysinnium Diaconum exemplaria peruenerunt absque suscriptione tua; et quam primum per fratrem Profuturum, secundo per quemdam alium te misisse significas: et interim Profuturum retractum de itinere, et Episcopum constitutum, ueloci morte subtractum: illum cuius nomen retices, maris timuisse discrimina, et nauigationis mutasse consilium. Quae cum ita sint, satis mirari nequeo, quomodo ipsa epistola et Romae et in Italia haberi a plerisque dicatur, et ad me solum non peruenerit, cui soli missa est: praesertim cum idem frater Sysinnius inter caeteros Tractatus tuos dixerit eam se non in Africa, non apud te, sed in insula Adriae, ante hoc ferme quinquennium reperisse.

[105,2]
2. De amicitia omnis tollenda suspicio est, et sic cum amico, quas cum altero se est loquendum. Nonnulli familiares mei et uasa Christi, quorum Ierosolymis et in sanctis Locis per magna copia est, suggerebant, non simplici animo a te factum, sed laudem atque rumusculos et gloriolam populi requirente, ut de nobis cresceres; ut multi cognoscerent te prouocare, me timere; te scribere ut doctum, me tacere, ut imperitum: et tandem reperisse, qui garrulitati meae silentium modumque imponeret. Ego autem ut simpliciter fatear dignationi tuae, primum idcirco respondere nolui, quia tuam liquido epistolam non credebam; nec (ut uulgi de quibusdam prouerbium est) litum melle gladium. Deinde illud cauebam, ne episcopo communionis meae uiderer procaciter respondere; et aliqua in reprehendentis epistola reprehendere: praesertim cum quaedam in illa haeretica iudicarem.

[105,3]
3. Ad extremum, ne tu iure exspostulares, et diceres: Quid enim? Epistolam meam uideras, et notae tibi manus in subscriptione signa deprehenderas, ut tam facile amicum laederes, et alterius malitiam in meam uerteres contumeliam? 
Igitur ut ante iam scripsi, aut mitte eamdem epistolam, tua subscriptam manu, aut senem latitantem in cellula lacessere desine. Sin autem tuam uis uel exercere, uel ostentare doctrinam, quaere iuuenes et disertos et nobiles, quorum Romae dicuntur esse quamplurimi, qui possint et audeant tecum congredi, et in disputatione sanctarum Scripturarum, iugum cum Episcopo ducere. Ego quondam miles, nunc ueteranus et tuas et aliorum debeo laudare uictorias, non ipse rursus effoeto corpore dimicare; ne si me frequenter ad rescribendum impuleris, illius recorder historiae, quod Hannibalem iuueniliter exsultantem, Q. Maximus patientia sua fregerit.
"Omnia fert aetas, animum quoque: saepe ego longos
Cantando puerum memini me condere soles. 
Nunc oblita mihi tot carmina: uox quoque Moerim 
Iam fugit ipsa".
Et ut magis de Scripturis sanctis loquar, Berzellai ille Galaadites, regis Dauid beneficia, omnesque delicias iuueni delegans filio, ostendit senectutem haec nec appetere debere, nec oblata suscipere.

[105,4]
4. Quod autem iuras te aduersum me librum nec scripsisse, neque Romam misisse, quem non scripseris; sed si forte aliqua in tuis scriptis reperiantur, quae a meo sensu discrepent, non me a te laesum, sed a te scriptum, quod tibi rectum uidebatur; quaeso ut me patienter audias. Non scripsisti librum, et quomodo mihi reprehensionis a te meae per alios scripta delata sunt? Cur habet Italia quod tu non scripsisti? Qua ratione poscis, ut rescribam ad ea quae scripsisse te denegas? Non tam hebes sum, ut si diuersa senseris, me a te laesum putem. Sed si mea cominus dicta reprehendas, et rationem scriptorum expetas, et quae scripserim, emendare compellas, et ad palinwdiuan prouoces, et oculos mihi reddas, in hoc laeditur amicitia, in hoc necessitudinis iura uiolantur. 
Ne uideamur certare pueriliter, et fautoribus inuicem uel detractoribus nostris tribuere materiam contendendi; haec scribo, quia te pure et Christianae diligere cupio, nec quidquam in mea mente retinere. quod distet a labiis. Non enim conuenit, ut ab adolescentia usque ad hanc aetatem in monasteriolo cum sanctis Fratribus labore desudans, aliquid contra Episcopum communionis meae scribere audeam: et eum Episcopum, quem ante cepi amare quam nosse; qui me prior ad amicitias prouocauit; quem post me orientem in Scripturarum diuinarum eruditione laetatus sum. Igitur aut tuum negato librum, si forte non tuus est, et desine flagitare rescriptum ad ea quae non scripsisti: aut si tuus est, ingenue confitere; ut si in defensionem mei aliqua scripsero, in te culpa sit qui prouocasti, non in me, qui respondere compulsus sum.

[105,5]
5. Addis praeterea te paratum esse, ut si quid me in tuis scriptis mouerit, et corrigere uoluero, fraterne accipias, et non solum mea in te beneuolentia gauisurum; sed ut hoc ipsum faciam, deprecaris. Rursum dico quod sentio, prouocas senem, tacentem stimulas, uideris iactare doctrinam. Non est autem aetatis meae putari maleuolum erga eum, cui magis fauorem debeo. Et si in Euangeliis ac Prophetis peruersi homines inueniunt quod nitantur reprehendere, miraris si in tuis libris, et maxime in Scripturarum expositione, quae uel obscurissimae sunt, quaedam a recta linea discrepare uideantur? Et hoc dico non quod in operibus tuis quaedam reprehendenda iam censeam: neque enim lectioni eorum umquam operam dedi, nec horum exemplariorum apud nos copia est, praeter Soliloquiorum tuorum libros, et quosdam Commentarios in Psalmos, quos si uellem discutere, non dicam a me, qui nihil sum, sed a ueterum Graecorum docerem interpretationibus discrepare. Vale, mi amice carissime, aetate fili, dignitate parens; et hoc a me rogatus obserua, ut quidquid mihi scripseris, ad me primum facias peruenire.