PROLOGUS. 1 In rebus humanis nil fere sic arbitror elimatum, ut aliqua ex parte detractioni non pateat; cum mala de merito, bona autem de liuore carpantur. Unde mihimet persuasi detractorum aculeos aequanimius tolerare; praesertim cum ex diuina dispositione natura parens nos in ea aetate et regione ediderit, editosque sors in ea conditione, conuiuentiumque coetu locauerit, qui malunt aliena carpere, quam sua respicere, componere uel emendare. Sic nemo in sese tentat descendere, nemo, Sed praecedentis spectatur mantica dorso. Potueram quidem scholarium, et eorum qui philosophiae nomina profitentur, utcunque in silentio cauere morsus, sed omnino non possum concurialium dentes euadere. 2 Omnibus obsequi, neminem laedere, solebat prodesse ad gratiam; ut iuxta comicum: «Sine inuidia laudem inuenias, et amicos pares;» nunc autem uel sic raro proficitur ad commilitonum inuidiam reprimendam. Nam obsequendi mos nota abiectionis inuritur; innocentia impotentiae esse uidetur professio. Taciturnos criminatur indoctus; facundus accedit ad garrulos. 3 Vir grauis sedere dicitur in insidiis, minus grauis a leuitate culpatur ineptus. Qui modestiam sequitur sermonis et operis, censetur factiosus. Postremo, si rixa non est, uix est ut liuor non sit incuria. Si tamen in alea, et uenatica, caeterisque curialium nugis omnem inter commilitones consumpsissem aetatem, scripta mea nequaquam roderent, sicut nec ego illorum scripta redarguo. 4 Mihi tamen pro minimo est, ut scribens ab illis iudicer, qui magni faciunt mimorum, histrionumque iudicia, et uelut serui abiectissimi, expauescunt, ne de iis perperam loquatur, aut sentiat Thais, aut Thraso, Callirrhoe aut Bathyllus. Porro si philosophiae professores persequuntur philosophantium amatorem, plane iniuriosi sunt, et in eam male remunerant charitatem. Eos enim, etsi nequeam imitari, certe amare, honorare et colere propositum est. 5 Scholarium uero debueram meruisse fauorem: quos aut quod sunt aut quod fuerunt, quali possum aduocatione defendo. Quod si utiliter gessero, gratia et merces debetur euentui; sin autem minus, uoluntati. Hinc est illud: Egisti nihil, inquis, et a te perdita causa est: Tanto plus debes, Sexte, quod erubui. Neque enim a patrocinandi officio excludo potiores, si meae deuotionis protestor affectum. 6 Praestantiores supremam manum apponant, et ad sententiam ferendam pro logicis, iudicis inclinent officium. Siquidem cum opera logicorum uehementius, tanquam inutilis, rideretur: et me indignantem et renitentem, aemulus quotidianis fere iurgiis prouocaret, tandem litem excepi, et ad eas calumnias, quas procurauerat, sicut emergebant studui respondere. Unde factum est, ut illum ordinem sequi oportuerit, quo ille urgebat, et plerumque silere a potioribus, dum diluerentur obiecta. 7 Ipse enim procurabat, super quibus articulis uellet orationem procedere. Placuit itaque sociis, ut hoc ipsum tumultuario sermone dictarem: cum nec ad sententias subtiliter examinandas, nec ad uerba expolienda, studium superesset, aut otium. Necessariis enim occupationibus uix aliquid amplius deducebatur, quam refectionis hora, uel somnii: cum ex mandato domini mei, cui deesse non possum, sollicitudo totius Britanniae, quod ad causas ecclesiasticas, mihi incumbat. 8 Ad haec sollicitudo rei familiaris, et curiales nugae, studium excludebant, amicorum interpellatio me fere totum absorbuerat. Itaque iustum arbitror, ut in his quae temere dicta sunt, mihi uenia facilius impendatur; si quid uero exierit aptius, ei gratia referatur, sine quo nihil potest humana infirmitas. 9 Nam ingenium hebes est, et memoria infidelior, quam ut antiquorum subtilitates percipere, aut quae aliquando percepta sunt, diutius ualeam retinere. Linguam uero impolitam esse, stylus ipse conuincit. Et quia logicae suscepi patrocinium, METALOGICON inscriptus est liber, quem quatuor uoluminibus, ad recreationem lectoris, distinguere curaui. 10 More scribentium, res uarias complexus sum, quas quisque probabit suo, aut reprobabit, arbitrio. Sunt bona, sunt quaedam mediocria, sunt mala plura, Quae legis hic: aliter non fit, Auite, liber. Sic Martialis; sic et ego: malens sic nugari, quam ad formam Ganymedis, lepores agitare, uel Nocturno putere mero, putere diurno. Nec dedignatus sum, modernorum proferre sententias quos antiquis, in plerisque, praeferre non dubito. Spero equidem quod gloriam eorum, qui nunc sunt, posteritas celebrabit, eo quod multorum nobilia mirer ingenia, inuestigandi subtilitatem, diligentiam studii, felicitatem memoriae, fecunditatem mentis, et oris facultatem, et copiam uerbi. 11 De moribus uero nonnulla scienter, inserui: ratus omnia quae leguntur aut scribuntur, inutilia esse, nisi quatenus afferunt aliquod adminiculum uitae. Est enim quaelibet professio philosophandi inutilis, et falsa, quae se ipsam in cultu uirtutis, et uitae exhibitione non aperit. Academicus, in his quae sunt dubitabilia Sapienti, non iuro uerum esse, quod loquor: sed seu uerum, seu falsum sit, sola probabilitate contentus sum. 12 Tu, ut libuerit, uniuersa examinabis, et singula, quia te iudicem meis opusculis consecraui, dum intelligam quod mihi opera non pereat, et impensa. Quod si, quod absit! contigerit, Inueniam alium si me hic fastidit Alexis, philosophanti quemlibet praeferens histrionem. Tria quidem sunt (ut de consilio meo perfectius instruaris), quae non modo mihi metum, sed plerisque scriptoribus periculum salutis, aut meriti dispendium afferunt: ignorantia ueri, fallax aut proterua assertio falsi, et tumida professio ueritatis. 13 Noui enim quis dixerit: «Tutius auditur ueritas, quam dicatur.» In audiendo enim custoditur humilitas, sed in dicendo saepissime subrepit elatio. Ego autem in omnibus his agnosco errorem meum, qui et rerum ignorantia laboro, et falsum saepius, et magis quam expediat, tueor, et plerumque tumide, et cum elatione, donec me Deus corripiat et corrigat, ipsam profero ueritatem. 14 Unde lectorem et auditorem, quanta possum supplicatione, conuenio, ut in orationibus suis memores mei sint apud Altissimum, impetrantes mihi praecedentium ueniam delictorum, cautelam futurorum, notitiam ueri, amorem boni, cultum Dei, et ut corde, ore, opere, exerceantur a nobis, quae diuinae sunt placita uoluntati.