[0] BASIORUM LIBER

[1] 
Cum Venus Ascanium super alta Cythera tulisset, 
Sopitum teneris imposuit uiolis,
Albarum nimbos circumfuditque rosarum, 
Et totum liquido sparsit odore locum. 
Mox ueteres animo reuocauit Adonidis ignes, 
Notus et irrepsit ima per ossa calor.
O ! quoties uoluit circumdare colla nepotis !
O ! quoties dixit : « Talis Adonis erat ! » 
Sed placidam pueri metuens turbare quietem, 
Fixit uicinis basia mille rosis.
Ecce calent illae, cupidaeque per ora Diones 
Aura, susurrant! flamine, lenta subit. 
Quotque rosas tetigit, tot basia nata repente 
Gaudia reddebant multiplicata deae.
At Cytherea, natans niueis per nubila cycnis, 
Ingentis terri coepit obire globum; 
Triptolemique modo, fecundis oscula glebis 
Sparsit, et ignotos ter dedit ore sonos. 
Inde seges felix nata est mortalibus aegris; 
Inde medela meis unica nata malis.
Saluete aeternum, miserae moderamina flammae, 
Humida de gelidis basia nata rosis.
En ego sum, uestri quo uate canentur honores, 
Nota Medusaei dum iuga montis erunt,
Et memor Aeneadum, stirpisque disertus amatae, 
Mollia Romulidum uerba loquetur Amor.

[2]
Vicina quantum uitis lasciuit in ulmo, 
Et tortiles per ilicem
Brachia proceram stringunt immensa corymbi, 
Tantum, Neaera, si queas
In mea nexilibus proserpere colla lacertis, 
Tali, Neaera, si queam
Candida perpetuum nexu tua colla ligare, 
Iungens perenne basium,
Tune me nec Cereris, nec amici cura Lyaei, 
Soporis aut amabilis,
Uita, tuo de purpureo diuelleret ore; 
Sed mutuis in osculis
Defectos, ratis una duos portaret amantes 
Ad pallidam Ditis domum.
Mox per odoratos campos, et perpetuum uer, 
Produceremur in loca,
Semper ubi, antiquis in amoribus, Heroinae 
Heroas inter nobiles
Aut ducunt choreas, alternaue carmina laetae
In ualle cantant myrtea,
Qua uiolisque, rosisque, et flauicomis narcissis 
Umbraculis trementibus,
Illudit lauri nemus, et crepitante susurro 
Tepidi suaue sibilant
AEternum Zephyri; nec uomere saucia tellus 
Fecunda soluit ubera.
Turba beatorum nobis assurgeret omnis; 
Inque herbidis sedilibus,
Inter Maeonidas prima nos sede locarent 
Nec ulla amatricum Iouis 
Praerepto cedens indignaretur honore, 
Nec nata Tyndaris Ioue.

[3]
« Da mihi suauiolum, dicebam, blanda puella. » 
Libasti labris mox mea labra tuis.
Inde, uelut presso qui territus angue resultat, 
Ora repente meo uellis ab ore procul.
Non hoc suauiolum dare, Lux mea, sed dare tantum 
Est desiderium flebile suauioli.

[4]
Non dat basia, dat Neaera nectar, 
Dat rores animae suaueolentes,
Dat nardumque, thymumque, cynnamumque, 
Et mel, quale iugis legunt Hymeti,
Aut in Cecropiis apes rosetis, 
Atque hinc uirgineis et inde ceris 
Septum uimineo tegunt quasillo 
Quae si multa mihi uoranda dentur, 
Immortalis in iis repente fiam, 
Magnorumque epulis fruar deorum. 
Sed tu munere parce, parce tali, 
Aut mecum dea fac, Neaera, fias 
Non mensas sine te uolo deorum, 
Non, si me rutilis praeesse regnis, 
Excluso Ioue, dii deaeque cogant.

[5]
Dum me mollibus hinc et hinc lacertis 
Astrictum premis, imminensque toto 
Collo, pectore, lubricoque uultu, 
Dependes humeris, Neaera, nostris; 
Componensque meis labella labris,
Et morsu petis, et gemis remorsa,
Et linguam tremulam hinc et inde uibras, 
Et linguam querulam hinc et inde sugis, 
Aspirans animœ suauis auram
Mollem, dulcisonam, humidam, meaeque
Altricem miserae, Neaera, uitae; 
Hauriens animam meam caducam, 
Flagrantem, nimio uapore coctam,	, 
Coctam pectoris impotentis aestu, 
Eludisque meas, Neaera, flammas, 
Flabro pectoris haurientis aestum,
O ! iucunda mei caloris aura !
iam dico : « Deus est Amor deorum, 
Et nullus deus est Amore maior;
Si quisquam tamen est Amore maior, 
Tu, tu sola mihi es, Neaera, maior. » 

[6]
De meliore nota bis basia mille paciscens, 
Basla mille dedi, basia mille tuli. 
Explesti numerum, fateor, iucunda Neaera; 
Expleri numero sed nequit ullus amor. 
Quis laudet Cererem numeratis surgere aristis? 
Gramen in irrigua quis numerauit humo?
Quis tibi, Bacche, tulit pro centum uota racemis? 
Agricolamue deum mille poposcit apes?
Cum pins irrorat sitientes Iupiter agros, 
Deciduae guttas non numeramus aquae. 
Sic quoque cura uentis concussus inhorruit aer, 
Sumpsit et irata Iupiter arma manu, 
Grandine confusa terras et caerula pulsat, 
Securus sternat quot sata, quotue locis.
Seu bona, sen mala sunt, ueniunt uberrima caelo: 
Maiestas domui conuenit illa Iouis.
Tu quoque cum dea sis, diua formosior illa, 
Concha per aequoreum quam uaga ducit iter, 
Basia cur numero, caelestia dona, coerces? 
Nec numeras gemitus, dura puella, meos?
Nec lacrymas numeras, quae per faciemque, sinumque 
Duxerunt riuos semper euntis aquae?
Si numeras lacrymas, numeres licet oscula; sed si 
Non numeras lacrymas, oscula ne numeres.
Et mihi da, miseri solatia uana doloris, 
Innumera innumeris basia pro lacrymis. 

[7]
Centum basia centies, 
Centum basia millies, 
Mille basia millies, 
Et tot millia millies, 
Quot guttae Siculo mari,
Quot sunt sidera coelo, 
Istis purpureis genis, 
Istis turgidulis labris, 
Ocellisque loquaculis, 
Ferrem continuo impetu,
O ! formosa Neaera ! 
Sed dum totus inhaereo 
Conchatim roseis genis, 
Conchatim rutilis labris, 
Ocellisque loquaculis, 
Non datur tua cernere 
Labra, non roseas genas, 
Ocellosque loquaculos,
Molles nec mihi risus :
Qui, uelut nigra discutit 
Caelo nubila Cynthius, 
Pacatumque per aethera 
Gemmatis in equis micat,
Flauo lucidus orbe, 
Sic nutu eminus aureo 
Et meis lacrymas genis, 
Et curas animo meo,
Et suspiria pellunt.
Heu ! quae sunt oculis meis 
Nata praelia cura labris ! 
Ergo ego mihi uel Iouem 
Riualem potero pati? 
Riuales oculi mei
Non ferunt mea labra.

[8]
Quis te furor, Neaera, 
Inepta, quis iubebat 
Sic inuolare nostram, 
Sic uellicare linguam 
Ferociente morsu ?
An, quas tot unus abs te 
Pectus per omne gesto 
Penetrabiles sagittas, 
Parum uidentur, istis 
Ni dentibus proteruis, 
Exerceas nefandum 
Membrum nefas in illud, 
Quo saepe sole primo, 
Quo saepe sole sero,
Quo per diesque longos, 
Noctesque amarulentas, 
Laudes tuas canebam ! 
Haec est, iniqua, nescis? 
Haec illa lingua nostra est, 
Quae tortiles capillos, 
Quae poetulos ocellos, 
Qux colla mollicella,
Quae lacteas papillas 
Venustulae Neaerae, 
Molli per astra uersu, 
Ultra Iouis calores, 
Caelo inuidente, uexit; 
Quae te meam salutem, 
Qua; te meamque uitam, 
Animae meaeque florem, 
Et te meos amores,
Et te meos lepores, 
Et te meam Dionen, 
Et te meam columbam, 
Albamque turturillam, 
Uenere inuidente, dixit.
An uero, an est id ipsum, 
Quod te iuuat, superba, 
Inferre uulnus illi, 
Quam laesione nulla, 
Formosa, posse nosti
Ira tumere tanta,
Quin semper hos ocellos, 
Quin semper haec labella, 
Et, qui sibi salaces 
Malum dedere dentes, 
Inter suos cruores 
Balbutiens recantet?
O uis superba formae ! 

[9]
Non semper udum da mihi basium, 
Nec iuncta blandis sibila risibus 
Nec semper in meum recumbe 
Implicitum moribunda collum. 

Mensura rebus est sua dulcibus
Ut quodque mentes suauius afficit, 
Fastidium sic triste secum 
Limite proximiore ducit. 

Cum te rogabo ter tria basia,
Tu deme septem, nec nisi da duo, 
Utrumque nec longum, nec udum 
Qualia teligero Diana

Dat casta fratri, qualia dat patri 
Experta nullos nata cupidines. 
Mox e meis lasciua ocellis
Curre procul natitante planta. 

Et te remotis in penetralibus,
Et te latebris abditam in intimis, 
Sequar latebras usque in imas, 
In penetrale sequar repostum.

Praedamque uictor feruidus in meam 
Utrinque heriles iniiciens manus, 
Raptabo, ut imbellem columbam 
Unguibus accipiter recuruis. 

Tu deprecantes uicta dabis manus, 
Haerensque totis pendula brachiis 
Placare me septem iocosis 
Basiolis cupies, inepta.

Errabis : illud crimen ut eluam, 
Septena iungam basia septies, 
Atque hoc catenatis lacertis 
Impediam, fugitiua, collum :

Dum persolutis omnibus osculis, 
iurabis, omnes per ueneres tuas, 
Te saepius poenas easdem 
Crimine uelle pari subire. 

[10]
Non sunt certa meam moueant quae basia mentem. 
Uda labris udis conseris, uda iuuant.
Nec sua basiolis non est quoque gratia siccis :
Fluxit ab his tepidus saepe sub ossa uapor. 
Dulce quoque est oculis nutantibus oscula ferre, 
Auctoresque sui demeruisse mali :
Siue genis totis, totiue incumbere collo, 
Seu niueis humeris, seu sinui niueo, 
Et totas liuore genas, collumque notare, 
Candidulosque humeros, candidulumque sinum :
Seu labris querulis titubantem sugere linguam, 
Et miscere duas iuncta per ora animas,
Inque peregrinum diffundere corpus utramque, 
Languet in extremo cum moribundus amor. 
Me breue, me longum capiet, laxumque, tenaxque, 
Seu mihi das, seu do, Lux, tibi basiolum. 
Qualia sed sumes, nunquam mihi talia redde :
Diuersis uarium ludat uterque modis.
At quem deficiet uarianda figura priorem, 
Legem submissis audiat hanc oculis,
Ut, quot utrinque prius data sint, tot basia solus 
Dulcia uictori det, totidemque modis.

[11]
« Basia lauta nimis quidam me iungere dicunt, 
Qualia rugosi non didicere patres.
Ergo, ego cum cupidis stringo tua colla lacertis, 
Lux mea, basiolis immoriorque tuis,
Anxius exquiram quid de me quisque loquatur? 
Ipse quis, aut ubi sim, uix meminisse uacat. » 
Audiit, et risit formosa Neaera, meumque
Hinc collum niuea cinxit et inde manu, 
Basiolumque dedit, quo non lasciuius unquam 
Inseruit Marti Cypria blanda suo.
Et : « Quid, ait, metuis turbae decreta seuerae? 
Causa meo tantum competit ista foro. »

[12]
Quid uultus remouetis hinc pudicos, 
Matronaeque, puellulaeque castae? 
Nulla hic furta deum iocosa canto, 
Monstrosasue libidinum figuras, 
Nulla hic carmina mentulata, nulla 
Quae non discipulos ad integellos 
Hirsutus legat in schola magister. 
Inermes cano basiationes,
Castus Aonii chori sacerdos.
Sed uultus adhibent modo huc proteruos 
Matronaeque, puellulaeque cunctae, 
Ignarae quia forte mentulatum
Uerbum diximus, euolante uoce. 
Ite hinc, ite procul, molesta turba, 
Matronaeque, puellulaeque turpes. 
Quanto castior est Neaera nostra, 
Quae certe sine mentula libellum 
Mauult, quam sine mentula poetam !

[13]I
Languidus e dulci certamine, Vita, iacebam 
Exanimis, fusa per tua colla manu. 
Omnis in arenti consumptus spiritus ore, 
Flamine non poterat cor recreare nouo. 
Iam Styx ante oculos, et regna carentia sole, 
Luridaque annosi cymba Charontis erat, 
Cum tu suauiolum educens pulmonis ab imo, 
Afflasti siccis irriguum labiis,
Suauiolum, Stygia quod me de ualle reduxit, 
Et iussit uacua currere naue senem. 
Erraui : uacua non remigat ille carina, 
Flebilis ad manes iam natat umbra mea. 
Pars anima,, mea uita, tuae hoc in corpore uiuit, 
Et dilapsuros sustinet articulos.
Qua, tamen, impatiens, in pristina iura reuerti 
Saepe per arcanas nititur aegra uias.
Ac nisi dilecta per te foueatur ab aura, 
iam collabentes deserit articulos.
Ergo, age, labra meis innecte tenacia labris, 
Assidueque duos spiritus unus alat, 
Donec, inexpleti post taedia sera furoris, 
Unica de gemino corpore uita fluet. 

[14]
Quid profers mihi flammeum labellum? 
Non te, non uolo basiare, dura
Duro marmore durior Neaera. 
Tanti istas ego ut osculationes 
Imbelles faciam, superba, uestras, 
Ut, neruo toties rigens supino, 
Pertundam tunicas meas, tuasque, 
Et desiderio furens inani, 
Tabescam miser, aestuante uena? 
Quo fugis? remane, nec hos ocellos,
Nec nega mihi flammeum labellum. 
Te iam, te uolo basiare, mollis, 
Molli mollior anseris medulla.

[15]
Adducto Puer Idalius post tempora neruo, 
Stabat in exitium, pulchra Neaera, tuum, 
Cum frontem, sparsosque uidens in fronte capillos, 
Luminaque argutis irrequieta notis, 
Flammeolasque genas, et dignas matre papillas, 
iecit ab ambigua tela remissa manu;
Inque tuas cursu effusus pueriliter ulnas, 
Mille tibi fixit basia, mille modis,
Qux succos tibi myrteolos, Cypriosque liquores 
Pectoris afflarunt usque sub ima tui; 
iurauitque deos omnes, Veneremque parentem 
Nil tibi post unquam uelle mouere mali.
Et miremur adhuc cur tam tua basla flagrent? 
Duraque cur miti semper amore uaces? 

[16]
Latonae niueo sidere blandior,
Et stella Veneris pulchrior aurea, 
Da mi basia centum,
Da tot basia, quot dedit 
Vati multiuolo Lesbia, quot tulit :
Quot blandae Veneres, quotque Cupidines 
Et. labella pererrant,
Et genas roseas tuas :
Quot uitas oculis, quotque neces geris,
Quot spes, quotque metus, quotque perennibus 
Mixta gaudia curis
Et suspiria amantium.
Da, quarn multa meo spicula pectori 
Inseuit uolucris dira manus dei :
Et quam multa pharetra 
Conseruauit in aurea.
Adde et blanditias, uerbaque publica, 
Et cura suauicrepis murmura sibilis, 
Risu non sine grato,
Gratis non sine morsibus. 
Quales Chaoniae garrula motibus 
Alternant tremulis rostra columbulae,
Cura se dura remittit 
Primis bruma Fauoniis; 
Incumbensque meis, mentis inops, genis, 
Huc, illuc, oculos uolue natatiles, 
Exsanguemque lacertis
Die te sustineam meis :
Stringam nexilibus te, te, ego, brachiis, 
Frigentem calido pectore comprimam; 
Et uitam tibi longi
Reddam afflamine basii ---.
Donec succiduum me quoque spiritus 
Istis roscidulis linquet in osculis, 
Labentemque lacertis,
Dicam : "Collige me tuis. "
Stringes nexilibus me, mea, brachiis, 
Mulcebis tepido pectore frigidum,
Et uitam mihi longi afflabis 
rore suauii.
Sic aeui, mea Lux, tempora floridi 
Carpamus simul ; en iam miserabiles 
Curas aegra senectus
Et morbos trahet, et necem. 

[17]
Qualem purpureo diffundit mane colorem
Quae rosa nocturnis roribus immaduit :
Matutina rubent dominae sic oscula nostrae, 
Basiolis longa nocte rigata meis,
Quœ circum facies niueo candore coronat, 
Uirginis ut uiolam cum tenet alba manus. 
Tale nouum seris cerasum sub floribus ardet, 
AEstatemque et uer cum simul arbor habet. 
Me miserum, quare cum flagrantissima iungis 
Oscula, de thalamo cogor abire tuo?
O saltem, labris serua hunc formosa ruborem, 
Dum tibi me referet noctis opaca quies.
Si tamen interea cuiusquam basia carpent, 
Illa meis fiant pallidiora genis.

[18]
Cum labra nostrae cerneret puellae, 
Inclusa circo candidae figurae,
Ut si quis ornet, arte curiosa, 
Corallinis eburna signa baccis, 
Fleuisse fertur Cypris, et gemendo 
Lasciuientes conuocasse Amores, 
Et, quid iuuat, dixisse, purpuratis 
Vicisse in Ida Palladem labellis,
Et pronubam magni Iouis sororem, 
Sub arbitro pastore, cum Neaera 
Haec antecellat, arbitro poeta?
At uos furentes ite in hune poetam, 
Et dira plenis tela de pharetris
In illius medullulas tenellas, 
Pectusque per; iecurque per iocosum, 
Distringite acres perstrepente cornu. 
At illa nullo pertepescat igne,
Sed tacta pectus plumbea sagitta, 
Torpescat imas congelata uenas. 
Euenit : imis uror in medullis, 
Et torrido iecur liquescit igne 
Tu fulta pectus asperis pruinis
Et caute, quales aut maris Sicani, 
Aut Adriae unda tundit aestuosa, 
Secura ludis impotentem amantem.
Ingrata ! propter ista labra rubra 
Laudata plector. Heu ! misella, nescis 
Cur oderis; nec ira quid deorum 
Effrena possit, et furor Diones !
Duros remitte, mollicella, fastus; 
Istoque dignos ore sume mores :
Et quae meorum causa sunt dolorum, 
Mellita labris necte labra nostris, 
Haurire possis ut mei pusillum 
Praecordiis ex intimis ueneni,
Et mutuis languere uicta flammis. 
At nec deos, nec tu time Dionen :
Formosa diuis imperat puella.

[19]
Mellilegae uolucres, quid adhuc thyma cana, rosasque, 
Et rorem uernae nectareum uiolae
Lingitis, aut florem late spirantis anethi? 
Omnes ad dominae labra uenite meae.
Illa rosas spirant omnes, thymaque omnia sola, 
Et succum uernae nectareum uiolae.
Inde procul dulces aurae funduntur anethi 
Narcissi ueris illa madent lacrymis, 
Oebaliique madent iuuenis fragrante cruore, 
Qualis uterque liquor, cum cecidisset, erat, 
Nectareque aetherio medicatus, et aere puro, 
Impleret foetu uersicolore solum.
Sed me, iure meo libantem mellea labra, 
Ingratae socium ne prohibete fauis. 
Non etiam totas auidae distendite cellas, 
Arescant dominae ne semel ora meae, 
Basiaque impressans siccis sitientia labris, 
Garrulus indicii triste feram pretium. 
Heu ! non et stimulis compungite molle labellum :
Ex oculis stimulos uibrat et illa pares. 
Credite, non ullum patietur uulnus inultum :
Leniter innocuae mella legatis apes.