[20,0] COLLOQUIUM XX. Virgo poenitens.
Personae : Eubulus, Catharina. 

[20,1] {EUBULUS}
Tales ianitrices mihi semper optarim.
{CATHARINA}
Et ego semper tales pulsatores.
{EUBULUS}
Sed uale, Catharina.
{CATHARINA}
Quid ego audio? Valebo prius quam salueam?
{EUBULUS}
Non huc ueni ut te uiderem lacrymantem. Quid sibi uult, quod protinus me conspecto lacrymis suffusi sunt oculi?
{CATHARINA}
Quo fugis? mane, mane inquam, sumam alium uultum, et ridebimus affatim.
{EUBULUS}
Quas aues hic uideo?
{CATHARINA}
Est illius collegii patriarcha. Ne subducito te, iam perpotarunt, accumbe paulisper. Illo digresso, confabulabimur nostro more.
{EUBULUS}
Age obtemperabo tibi, quae mihi noluisti. Nunc soli sumus. Narra totam fabulam. Malim enim ex te cognoscere.
{CATHARINA}
Ex tot amicis quos putabam sapere plurimum, nunc sentio nullum fuisse, qui mihi prudentius as senilius consilium dederit, quam tu omnium natu minimus.
{EUBULUS}
Dic, quomodo expugnasti parentum affectum?
{CATHARINA}
Primum improbis hortatibus monachorum ac monacharum, deinde etiam meis precibus ac blandimentis labefactatus est matri animus. Pater nullo pacto quibat perpelli. Tandem omnibus admotis machinis, et hic uictus et oppressus est potius quam assensit. Id factum est inter pocula. Minitabantur homini malum exitium, si Christo suam sponsam pernegaret.
{EUBULUS}
O improbitatem stolidorum. Quid fit deinde?
{CATHARINA}
Seruor triduo domi clam. Interim semper aderant mulieres aliquot eius collegii, quas illi Conuersas uocant, hortatibus suis addentes animum, ut persisterem in sancto proposito: ac sollicite cauentes, ne qua cognatarum aut sodalium adiret me, quae mentem uideretur mutatura. Interim adornabantur uestes, aliaque quae ad conuiuium attinebant.
{EUBULUS}
Tibi quid interim erat animi? num uacillabas?
{CATHARINA}
Non, sed passa sum quiddam tam horrendum, ut malim emori decies quam iterum perpeti.
{EUBULUS}
Quaeso, quid isthuc erat?
{CATHARINA}
Non possum effari.
{EUBULUS}
Quod mihi dixeris, amico tuo dixeris.
{CATHARINA}
Promittis silentium?
{EUBULUS}
Id praestaturus eram, etiam si nulla fuisses stipulata. Quasi uero me nondum noris.
{CATHARINA}
Apparuit mihi spectrum horribili specie.
{EUBULUS}
Is nimirum erat genius tuus malus, qui te eo instigabat.
{CATHARINA}
Prorsus opinor fuisse cacodaemonem.
{EUBULUS}
Dic mihi, quae species erat? Estne talis qualis pingitur, rostro adunco, longis cornibus, harpyiarum unguibus, praelonga cauda?
{CATHARINA}
Tu ludis. At ego malim mihi terram dehiscere, quam denuo tale uiderem spectrum.
{EUBULUS}
Interim aderant illae mulieres hortatrices?
{CATHARINA}
Non, nec unquam illis indicaui, tametsi ualde sciscitantibus quid esset mali, cum me totam exanimatam offenderent.
{EUBULUS}
Vis tibi dicam quid fuerit?
{CATHARINA}
Siquidem potes.
{EUBULUS}
Illae mulieres incantauerant te, uel potius excantarant tibi cerebrum. Sed interim tu persistebas in sententia?
{CATHARINA}
Maxime, nam aiebant id multis accidere, qui se consecrant Christo, uerum si primo illo congressu superetur tentator, post tranquilla fore omnia.
{EUBULUS}
Qua pompa producta es?
{CATHARINA}
Adornant me toto mundo meo, demittunt capillos. Itaque non aliter quam nuptura sponso.
{EUBULUS}
Crasso monacho, hem, male sit huic tussi.
{CATHARINA}
Ex aedibus paternis clara luce deducor ad collegium, multis ad spectaculum concurrentibus.
{EUBULUS}
O scitos histriones, ut norunt agere suas fabulas simplici populo. Quot dies egisti in illo sancto uirginum collegio?
{CATHARINA}
Ferme duodecim.
{EUBULUS}
Sed quae res uerterat animum tuum tam pertinacem?
{CATHARINA}
Non dicam quid sit, sed aliquid magni fuit. Post sex ab ingressu dies, accerso matrem, obtestans, obsecrans, si me uiuam uellet, ut me eximeret ab eo collegio. Illa reluctatur animo meo, et hortatur ad constantiam. Post accerso patrem. Ille etiam obiurgabat, addens se aegre uicisse suos affectus, ut uicissim nunc uincerem animum meum, nec hoc dedecus conciliarem sibi, quod resiliissem ab instituto. Tandem ubi uideo me nihil proficere, respondeo parentibus, me, si ita iubeant, in gratiam illorum morituram. Nam hoc mihi certum esse, nisi mature eximerer. Hoc audito, reduxerunt domum.
{EUBULUS}
Bene habet quod mature resilieris, prius quam seruitutem aeternam esses professa. Sed nondum audio, quae res mutarit animum tuum tam subito.
{CATHARINA}
Hoc nemo mortalium ex me scit hactenus, nec tu scies.
{EUBULUS}
Quid si diuinem?
{CATHARINA}
Nec diuinabis, sat scio: et si diuines, non dicam.
{EUBULUS}
Tametsi coniecto. Verum interim periit sumptus?
{CATHARINA}
Plus quam quadraginta coronati.
{EUBULUS}
O comessatores nuptiales! Gaudeo tamen, periisse pecuniam, te nobis incolumi: posthac ausculta melioribus consilis.
{CATHARINA}
Ita faciam, et, cum piscatore, icta sapiam.