(10) Post autem apparatu regio accepti sermonem in multam noctem produximus, cum senex nihil nisi de Africano 
loqueretur omniaque eius non facta solum, sed etiam dicta meminisset. Deinde, ut cubitum discessimus, me et de uia 
fessum, et qui ad multam noctem uigilassem, artior, quam solebat, somnus complexus est. Hic mihi - credo equidem 
ex hoc, quod eramus locuti; fit enim fere, ut cogitationes sermonesque nostri pariant aliquid in somno tale, 
quale de Homero scribit Ennius, de quo uidelicet saepissime uigilans solebat cogitare et loqui - Africanus se 
ostendit ea forma, quae mihi ex imagine eius quam ex ipso erat notior; quem ubi agnoui, equidem cohorrui, 
sed ille: 'Ades,' inquit, 'animo et omitte timorem, Scipio, et, quae dicam, trade memoriae!

(14) Hic ego, etsi eram perterritus non tam mortis metu quam insidiarum a meis, quaesiui tamen, uiueretne ipse 
et Paulus pater et alii, quos nos exstinctos arbitraremur. 'Immo uero', inquit, 'hi uiuunt, qui e corporum uinculis 
tamquam e carcere euolauerunt, uestra uero, quae dicitur, uita mors est. Quin tu aspicis ad te uenientem Paulum 
patrem?' Quem ut uidi, equidem uim lacrimarum profudi, ille autem me complexus atque osculans flere prohibebat.

(16) Sed sic, Scipio, ut auus hic tuus, ut ego, qui te genui, iustitiam cole et pietatem, quae cum magna in parentibus 
et propinquis tum in patria maxima est; ea uita uia est in caelum et in hunc coetum eorum, qui iam uixerunt et corpore 
laxati illum incolunt locum, quem uides.' Erat autem is splendidissimo candore inter flammas circus elucens. 'Quem 
uos, ut a Graiis accepistis, orbem lacteum nuncupatis.' Ex quo omnia mihi contemplanti praeclara cetera et mirabilia 
uidebantur. Erant autem eae stellae, quas numquam ex hoc loco uidimus, et eae magnitudines omnium, quas esse 
numquam suspicati sumus; ex quibus erat ea minima, quae ultima a caelo, citima a terris luce lucebat aliena. 
Stellarum autem globi terrae magnitudinem facile uincebant. Iam ipsa terra ita mihi parua uisa est, ut me imperii nostri, 
quo quasi punctum eius attingimus, paeniteret.

(17) Quam cum magis intuerer: 'Quaeso,' inquit Africanus, 'quousque humi defixa tua mens erit? Nonne aspicis,
 quae in templa ueneris? Nouem tibi orbibus uel potius globis conexa sunt omnia, quorum unus est caelestis, extimus, 
qui reliquos omnes complectitur, summus ipse deus arcens et continens ceteros; in quo sunt infixi illi, qui uoluuntur, 
stellarum cursus sempiterni. Cui subiecti sunt septem, qui uersantur retro contrario motu atque caelum. Ex quibus 
summum globum possidet illa, quam in terris Saturniam nominant. Deinde est hominum generi prosperus et salutaris
ille fulgor, qui dicitur Iouis; tum rutilus horribilisque terris, quem Martium dicitis; deinde subter mediam fere regionem 
Sol obtinet, dux et princeps et moderator luminum reliquorum, mens mundi et temperatio, tanta magnitudine, ut cuncta 
sua luce lustret et compleat. Hunc ut comites consequuntur Veneris alter, alter Mercurii cursus, in infimoque orbe 
Luna radiis solis accensa conuertitur. Infra autem iam nihil est nisi mortale et caducum praeter animos munere deorum 
hominum generi datos; supra Lunam sunt aeterna omnia. Nam ea, quae est media et nona, Tellus, neque mouetur et
 infima est, et in eam feruntur omnia nutu suo pondera.'

(18) Quae cum intuerer stupens, ut me recepi: 'Quid hic?' inquam, 'quis est, qui complet aures, tantus et tam dulcis sonus?' '
Hic est,' inquit, 'ille, qui interuallis disiunctus imparibus, sed tamen pro rata parte distinctis, impulsu et motu ipsorum 
orbium efficitur et acuta cum grauibus temperans uarios aequabiliter concentus efficit; nec enim silentio tanti motus 
incitari possunt, et natura fert, ut extrema ex altera parte grauiter, ex altera autem acute sonent. Quam ob causam summus ille caeli stellifer cursus, cuius conuersio est concitatior, acuto et excitato mouetur sono, grauissimo autem hic lunaris atque infimus; nam terra nona immobilis manens una sede semper haeret complexa medium mundi locum. Illi autem octo cursus, in quibus eadem uis est duorum, septem efficiunt distinctos interuallis sonos, qui numerus rerum omnium fere nodus est; quod docti homines neruis imitati atque cantibus aperuerunt sibi reditum in hunc locum, sicut alii, qui praestantibus ingeniis in uita humana diuina studia coluerunt. (19) Hoc sonitu oppletae aures hominum obsurduerunt; nec est ullus hebetior sensus in uobis, sicut, ubi Nilus ad illa, quae Catadupa nominantur, praecipitat ex altissimis montibus, ea gens, quae illum locum accolit, propter magnitudinem sonitus sensu audiendi caret. Hic uero tantus est totius mundi incitatissima conuersione sonitus, ut eum aures hominum capere non possint, sicut intueri solem aduersum nequitis, eiusque radiis acies uestra sensusque uincitur.'