TEXTE d'ÉTUDE (*) : Gautier MAP, "Bagatelles de courtisans" (extrait). L'AUTEUR : http://fr.wikipedia.org/wiki/Gautier_Map "Gautier Map - en anglais Walter Map - (né vers 1140, mort vers 1208-1210) était un homme d'église et écrivain anglais du Moyen Âge. Un seul ouvrage lui est attribué avec certitude : De nugis curialium, mais il est principalement connu pour l'attribution fictionnelle qui lui a été faite du cycle du Lancelot-Graal (Lancelot en prose). ..." L'OEUVRE : De nugis curialium: http://fr.wikipedia.org/wiki/Gautier_Map "Le seul ouvrage connu avec certitude de Gautier Map est De nugis curialium (Bagatelles des courtisans). Écrit satirique, c'est une collection d'anecdotes, de rumeurs à la cour et d'un peu d'histoire authentique. Avec l'aide de William of Newburgh, il a noté les premières histoires de vampires anglais (plus précisément, des histoires de revenants). Map aurait écrit plusieurs poèmes goliards, dont le satirique Apocalypse de Golias, que d'autres attribuent à Gautier de Châtillon. ..." EXTRAIT : In libro magistri Gauteri Mahap de Nugis Curialium Distinccio prima. Assimulacio Curie regis ad infernum. Capitulum primum. "In tempore sum et de tempore loquor", ait Augustinus, et adiecit : "nescio quid sit tempus". Ego simili possum admiracione dicere quod in curia sum, et de curia loquor, et "nescio, Deus scit", quid sit curia. Scio tamen quod curia non est tempus ; temporalis quidem est, mutabilis et uaria, localis et erratica, "nunquam in eodem statu permanens". In recessu meo totam agnosco, in reditu nichil aut modicum inuenio quod dereliquerim ; extraneam uideo factus alienus. Eadem est curia, sed mutata sunt membra. Si descripsero curiam ut Porphirius diffinit genus, forte non menciar, ut dicam eam"multitudinem" quodammodo se habentem "ad unum principium". Multitudo certe sumus infinita, uni soli placere contendens : et hodie sumus una multitudo, cras erimus alia ; curia uero non mutatur, eadem semper est. "Centimanus gigas" est, qui totus mutilatus totus est idem, et centimanus ydra multorum capitum, qui labores Herculis cassat et contempnit, inuictissimi manum atlete non sentit, et Antheo felicior matrem habet "terram, pontum, et aera" : non allidetur ad pectus Herculis, totus ei uires multiplicat orbis. Cum ille summus Hercules uoluerit, "fiat uoluntas ". Si quod Boecius de fortuna ueraciter asserit de curia dixerimus, recte quidem et hoc, "ut sola sit mobilitate stabilis". Solis illis curia placet qui graciam eius consecuntur. Nam et ipsa "gracias dat" : non enim amabiles aut merentes amari diligit, sed indignos uita gracia sua donat. Hec est enim gracia que sine racione uenit, que sine merito considet, que causis occultis adest ignobilis. "Mistica uannus" Domini iudicio uero, iusta uentilacione sibi segregat a zizania frumentum : hec non minori sollicitudine sibi separat a frumento zizaniam : quod illa prudenter eligit hec inprudenter eicit, et e conuerso, sicut et in quampluribus. Tot nos hortatur aculeis dominatrix curie cupiditas quod pre sollicitudine risus eliminatur. Qui ridet ridetur; qui sedet in tristicia sapere uidetur. Unde et iudices nostri gaudia puniunt, retribuuntque mesticiam, cum ex bona consciencia boni iuste gaudeant, ex mala mali merito mesti sint; unde tristes ypocrite, leti semper deicole. Iudex qui dicit "bonum malum et malum bonum" equaliter satis secundum se modestus est molestis , et eciam fit causa continue leticie bonis inhabitacio spiritus sancti, causa mesticie malis inflacio squalidi serpentis, qui dum oberrat pectus praua pensantis, allia sibi nociua compilat, que comedendo delectant, comesta fetent. Hec allia nobis in curia potissimum ille propinat qui nobis inuidit ab inicio. Cui eius delectat decipula displicet Domini disciplina. ... ÉDITION : Montague Rhodes James, Walter Map, De nugis curialium. Dans : Anecdota Oxoniensia. Texts, Documents and Extracts chiefly from manuscripts in the Bodleian and other Oxford libraries. Medieval and modern sereies. Part XIV. Oxford, Clarendon Press, 1914 (*) Textes d’étude. Il s’agit de courts passages tirés d’œuvres pour lesquelles seule une édition de la Renaissance ou des siècles suivants (XVI, XVII, XVIII, XIXe s.) existe et qui sont dépourvus d’une traduction française libre de droits. Mais ces passages sont d’un intérêt certain pour l’enseignement de la langue et de la culture latines.