µ06

VI. SENECA LUCILIO SUO SALUTEM

[1] Intellego, Lucili, non emendari me tantum sed transfigurari; nec hoc
promitto iam aut spero, nihil in me superesse quod mutandum sit. Quidni
multa habeam quae debeant colligi, quae extenuari, quae attolli? Et hoc
ipsum argumentum est in melius translati animi, quod uitia sua quae adhuc
ignorabat uidet; quibusdam aegris gratulatio fit cum ipsi aegros se esse
senserunt. [2] Cuperem itaque tecum communicare tam subitam mutationem mei;
tunc amicitiae nostrae certiorem fiduciam habere coepissem, illius uerae
quam non spes, non timor, non utilitatis suae cura diuellit, illius cum qua
homines moriuntur, pro qua moriuntur. [3] Multos tibi dabo qui non amico
sed amicitia caruerint: hoc non potest accidere cum animos in societatem
honesta cupiendi par uoluntas trahit. Quidni non possit? sciunt enim ipsos
omnia habere communia, et quidem magis aduersa.

[4] Concipere animo non potes quantum momenti afferri mihi singulos dies
uideam. 'Mitte' inquis 'et nobis ista quae tam efficacia expertus es.' Ego
uero omnia in te cupio transfundere, et in hoc aliquid gaudeo discere, ut
doceam; nec me ulla res delectabit, licet sit eximia et salutaris, quam
mihi uni sciturus sum. Si cum hac exceptione detur sapientia, ut illam
inclusam teneam nec enuntiem, reiciam: nullius boni sine socio iucunda
possessio est. [5] Mittam itaque ipsos tibi libros, et ne multum operae
impendas dum passim profutura sectaris, imponam notas, ut ad ipsa protinus
quae probo et miror accedas. Plus tamen tibi et uiua uox et conuictus quam
oratio proderit; in rem praesentem uenias oportet, primum quia homines
amplius oculis quam auribus credunt, deinde quia longum iter est per
praecepta, breue et efficax per exempla. [6] Zenonem Cleanthes non
expressisset, si tantummodo audisset: uitae eius interfuit, secreta
perspexit, obseruauit illum, an ex formula sua uiueret. Platon et
Aristoteles et omnis in diuersum itura sapientium turba plus ex moribus
quam ex uerbis Socratis traxit; Metrodorum et Hermarchum et Polyaenum
magnos uiros non schola Epicuri sed contubernium fecit. Nec in hoc te
accerso tantum, ut proficias, sed ut prosis; plurimum enim alter alteri
conferemus.

[7] Interim quoniam diurnam tibi mercedulam debeo, quid me hodie apud
Hecatonem delectauerit dicam. 'Quaeris' inquit 'quid profecerim? amicus
esse mihi coepi.' Multum profecit: numquam erit solus. Scito esse hunc
amicum omnibus. Vale.