[104,0] GENEROSISSIMO PVAERO DVCI HENRICO HERASMYS THEOLOGVS S- D-. [104,1] MEMINISSE debes, Henrice Dux illustrissime, eos qui te gemmis auroue honorant, dare primum aliena, quippe fortunae munera, preterea caduca, deinde qualia quam plurimi mortales possunt elargiri, postremo ea que tibi ipsi domi abundent, queque donare aliis quam accipere magno principi longe sit pulchrius. At qui carmen suo ingenio, suis uigiliis elucubratum nomini tuo dicat, is mihi non paulo prestantiora uidetur offerre ; utpote qui non aliena, sed propria largiatur, nec paucis annis intermoritura, sed que gloriam etiam tuam immortalem queant efficere, tum ea que perquam pauci possunt donare (neque aenim pecuniosorum et bonorum poetarum par copia), que denique non minus sit regibus pulchrum accipere quam remunerari. Et opibus quidem nemo non regum abundauit, nominis immortalitatem non ita multi sunt assequuti ; quam quidem illi pulcherrimis facinoribus emereri possunt, at soli uates eruditis carminibus prestare ; siquidem et ceras et imagines et stemmata et aureas statuas et incisos in es titulos et operosas pyramides longa annorum series demolitur, sola poetarum monumenta ipsa etate, que res omnis debilitat, inualescunt. Quod prudenter intelligens Alexander ille, cognomento Magnus, a Cherylo, poeta non admodum sane bono, singulos uersiculos tolerabiles singulis Phylippicis ex pacto redimebat. Prospiciebat nimirum et Apellis tabulas et Lysippi statuas paucis annis interituras, nec quicquam omnino fortium uirorum memoriam eternam posse reddere preter immortalitate dignas eruditorum hominum litteras ; nec ullum esse glorie genus syncerius ac prestantius quam quod a posteris uirtuti datur hominum, non fortunae, non ab amore, non a metu, non ab assentatione, sed libero iudicio profectum. Age iam, qui malos uersus tam chare prodigus emit, nonne optet Homericos non singulis aureis, sed singulis urbibus emercari? Quem quidem poaetam et in deliciis habuisse, et Achilli inuidisse legitur, beatum ilium pronuncians non solum uirtute, sed potissimum tali uirtutum suarum precone. [104,2] Quanquam non me clam est hac nostra memoria principes plerosque litteris tam non delectari quam eas non intelligunt ; qui utrumque iuxta ineptum existimant, imo pudendum, optimatem uirum uel scire litteras uel a litteratis laudari ; quasi uero sint ipsi uel cum Alexandro, uel cum Cesare, uel omnino cum ullo ueterum aut grauitate aut sapientia aut benefactorum gloria conferendi. Ineptum putant a poeta laudari, quia desierunt facere laudanda, nec tamen a Gnatonibus suis laudari refugiunt ; a quibus se rideri aut sciant, si quid sapiunt, aut id si nesciunt, stultissimi sunt. Quos quidem ego uel ipso Mida stolidiores iudico, qui asininis auriculis deturpatus est, non quod carmina contemneret, sed quod agrestia preferret eruditis. Mide itaque non tam animus defuit quam iudicium ; at his nostris utrumque. A quorum stulticia qum intelligerem generosam tuam indolem uehementer abhorrere, Dux clarissime, eoque iam inde a puericia tuos conatus spectare ut non tam tuorum temporum quam ueterum similis euadere cupias, non ueritus sum hunc qualemcunque panegyricon nomini tuo nuncupare. Qui si tue celsitudini longe impar (ut est) uidebitur, memineris facito et Artarxersem, regem prestantissimum, aquam a rusticano quodam operario, quam ille manu utraque haustum obequitanti obtulerat, hilarem subridentemque accepisse ; et eiusdem nominis alium, ut opinor, pro malo a pauperculo quopiam allato perinde ut pro magnificentissimo munere gratias egisse, ratum uidelicet non minus esse regale parua prompte accipere quam magna munifice elargiri. Quid? Nonne etiam superi ipsi, qui nullis mortalium operibus egent, ita muneribus huiusmodi delectantur ut contempta interim diuitum hecatombe rusticana mica et thusculo paupere placentur, animo nimirum offerentis, non rerum precio, nostra donaria metientes. [104,3] Et hec quidem interea tanquam ludicra munuscula tue puericie dicauimus, uberiora largituri ubi tua uirtus una cum etate accrescens uberiorem carminum materiam suppeditabit. Ad quod equidem te adhortarer, nisi et ipse iamdudum sponte tua uelis remisque (ut aiunt) eo tenderes et domi haberes Skeltonum, unum Britannicarum litterarum lumen ac decus, qui tua studia possit non solum accendere sed etiam consummare. Bene uale, et bonas litteras splendore tuo illustra, auctoritate tuere, liberalitate foue.