[0] Phoenix. Oceani summo circumfluus aequore lucus trans Indos Eurumque uiret, qui primus anhelis sollicitatur equis uicinaque uerbera sentit umida roranti resonant cum limina curru, 5 unde rubet uentura dies longeque coruscis nox adflata rotis refugo pallescit amictu: haec fortunatus nimium Titanius ales regna colit solusque plaga defensus iniqua possidet intactas aegris animalibus oras 10 saeua nec humani patitur contagia mundi, par uolucer superis, stellas qui uiuidus aequat durando membrisque terit redeuntibus aeuum, non epulis saturare famem, non fontibus ullis adsuetus prohibere sitim; sed purior illum 15 solis feruor alit uentosaque pabula potat Tethyos, innocui carpens alimenta uaporis. arcanum radiant oculi iubar. igneus ora cingit honos. rutilo cognatum uertice sidus attollit cristatus apex tenebrasque serena 20 luce secat. Tyrio pinguntur crura ueneno. anteuolant Zephyros pinnae, quas caerulus ambit flore color sparsoque super ditescit in auro. Hic neque concepto fetu nec semine surgit, sed pater est prolesque sibi nulloque creante 25 emeritos artus fecunda morte reformat et petit alternam totidem per funera uitam. namque ubi mille uias longinqua retorserit aestas, tot ruerint hiemes, totidem uer cursibus actum, quas tulit autumnus, dederit cultoribus umbras: 30 tum multis grauior tandem subiungitur annis, lustrorum numero uictus: ceu lassa procellis ardua Caucasio nutat de culmine pinus seram ponderibus pronis tractura ruinam; pars cadit adsiduo flatu, pars imbre peresa 35 rumpitur, abripuit partem uitiosa uetustas. Iam breue decrescit lumen languetque senili segnis stella gelu, qualis cum forte tenetur nubibus et dubio uanescit Cynthia cornu. iam solitae medios alae transcurrere nimbos 40 uix ima tolluntur humo. tum conscius aeui defuncti reducisque parans exordia formae arentes tepidis de collibus eligit herbas et tumulum texens pretiosa fronde Sabaeum componit, bustumque sibi partumque futurum. 45 Hic sedet et Solem blando clangore salutat debilior miscetque preces ac supplice cantu praestatura nouas uires incendia poscit. quem procul adductis uidit cum Phoebus habenis, stat subito dictisque pium solatur alumnum: [50] "o senium positure rogo falsisque sepulcris natales habiture uices, qui saepe renasci exitio proprioque soles pubescere leto, accipe principium rursus corpusque coactum desere. mutata melior procede figura." 55 Haec fatus propere flauis e crinibus unum concussa ceruice iacit missoque uolentem uitali fulgore ferit. iam sponte crematur ut redeat gaudetque mori festinus in ortum. feruet odoratus telis caelestibus agger 60 consumitque senem. nitidos stupefacta iuuencos Luna premit pigrosque polus non concitat axes parturiente rogo: curis Natura laborat, aeternam ne perdat auem, flammasque fideles admonet, ut rerum decus inmortale remittant. 65 Continuo dispersa uigor per membra uolutus aestuat et uenas recidiuus sanguis inundat. uicturi cineres nullo cogente moueri incipiunt plumaque rudem uestire fauillam. qui fuerat genitor, natus nunc prosilit idem 70 succeditque nouus: geminae confinia uitae exiguo medius discrimine separat ignis. Protinus ad Nilum manes sacrare paternos auctoremque globum Phariae telluris ad oras ferre iuuat. uelox alienum pergit in orbem 75 portans gramineo clausum uelamine funus. innumerae comitantur aues stipatque uolantem alituum suspensa cohors. exercitus ingens obnubit uario late conuexa meatu. nec quisquam tantis e milibus obuius audet 80 ire duci, sed regis iter fragrantis adorant. non ferus accipiter, non armiger ipse Tonantis bella mouet: commune facit reuerentia foedus. talis barbaricas flauo de Tigride turmas ductor Parthus agit: gemmis et diuite cultu 85 luxurians sertis apicem regalibus ornat; auro frenat equum, perfusam murice uestem Assyria signatur acu tumidusque regendo celsa per famulas acies dicione superbit. Clara per Aegyptum placidis notissima sacris 90 urbs Titana colit, centumque adcline columnis inuehitur templum Thebano monte reuulsis. illic, ut perhibent, patriam de more reponit congeriem uultumque dei ueneratus erilem iam flammae commendat onus, iam destinat aris 95 semina reliquiasque sui: mirata relucent limina; diuino spirant altaria fumo, et Pelusiacas productus ad usque paludes Indus odor penetrat nares completque salubri tempestate uiros et nectare dulcior aura [100] ostia nigrantis Nili septena uaporat. O felix heresque tui! quo soluimur omnes, hoc tibi suppeditat uires; praebetur origo per cinerem, moritur te non pereunte senectus. uidisti quodcumque fuit; te saecula teste 105 cuncta reuoluuntur; nosti quo tempore pontus fuderit elatas scopulis stagnantibus undas, quis Phaėthonteis erroribus arserit annus, et clades te nulla rapit solusque superstes edomita tellure manes: non stamina Parcae 110 in te dira legunt nec ius habuere nocendi.