Iohannes Boccaccio - Bucolicum carmen IIIIohannes Boccaccio - Bucolicum carmen III. FAUNUS EXPLICIT PAMPINEA EGLOGA II; INCIPIT EGLOGA III, CUI TITULUS EST FAUNUS, COLLOCUTORES PALEMON PAMPHYLUS ET MERIS. ¹ PALEMON. Pamphyle, tu patrio recubas hic lentus in antro, dum fremit omne nemus pulsum clamoribus egre Testilis, et parvi vacuus nunc omnia pendis? PAMPHYLUS. Cantarus attrita nimium, puto, lapsus ab ansa 5 terruit hunc. I, siste sues, ne gramina campis evellant rostris, et silvas mitte sonantes. PALEMON. Marcidus externo credis tibi forsan hyaco alloquar in somnum presso? Auribus accipe voces, si patitur torpor, patitur si grata Licisca. PAMPHYLUS. 10 Pace precor nostra sedeas, ac ista sinamus; ignaroque apri, queso, percepta, Palemon. PALEMON. Tempus erat placidum; pastores ludus habebat aut somnus lenis; paste sub quercubus altis ac patulis passim recubabant lacte petulcis 15 ubera prebentes natis distenta capelle. Ast ego serta michi pulchro distinguere achanto querebam, servanda tamen, dum fistula gratos nostra ciet versus Mopso, cui tempora dignis nectere concessum, lauro et vincire capillos; 20 ocia cum subito rupit vox improba meste Testilis, – O! – clamans – que te vesania cepit? Ursos quid sequeris montana per ardua, Faune? Non te cura tui retinet? non parva tuorum edis mixta cohors cornu ludentibus arvis 25 natorum? non matris amor? Dic, obsecro, nescis qualis in hos rabies circumstrepat atra luporum allobrogum? Credis tantis obstare periclis, femina sum, possim paucis sociata molosis? – PAMPHYLUS. Semper in adversos saltus fractasque ruinas 30 ire cupit Faunus, monstra atque minantia mortem querere. Quid tandem? Tenuit vox ire volentem? PALEMON. Hoc ego querebam veniens. Sed Meris, ut opto, ecce venit tardus baculoque innixus adunco, nescio quid secum meditans. Salveris, amice! 35 En optate venis. Quis nostris, obsecro, nuper rumor inest silvis? Nostin que Testilis ire? MERIS. Quid petis? Est usquam crebras qui nesciat iras Testilis et Fauni? Nequeunt subsistere quercus, depereunt fesse frondes clamoribus, et tu 40 si cantet phylomena petis, si ruminet hyrcus. PAMPHYLUS. Sepius has quondam memini risisse querelas. Sed tu, Meri decus nostrum, modo pone galerum et baculum, mecumque sede lucemque severam hanc fugito. Nulle veniunt de montibus umbre; 45 alta crepidinibus terre petiere lacerti. Hic nemus et gelidi fontes et mollia prata, hic hedere viridis tectum pictumque corimbis antrum, quo magnus quondam requievit Amintas; et pariter calamis una cantabimus omnes. MERIS. 50 His ego cantabo silvis? Nemus omne cicadis, dedecus in nostrum, milvis corvisque relictum est. PAMPHYLUS. Quid tandem? Corvos observent mente subulci; nos equidem nobis Mopso Musisque canamus, et placidum gremio servabunt sydera carmen. PALEMON. 55 Cura gregis parvi, quem forsan mergere lymphis, dum calor arva tenet, cupit, hoc nunc carmine Musis et nobis placuisse vetat: sine, queso, revisat delirus Cidypem tenuesque recenseat edos. MERIS. Est Cidypes nobis niveos que contrahat agnos 60 in fontem cythisumque paret, vaccisque salicta; et surgent celse salso de gurgite pinus ante quidem, et blande venient ad ovilia tygres, atque leo cervas fugiet, lupus atque capellas, quam michi non animo Musis servire. Sed ecce, 65 si tibi tantus amor silvarum nosse tumultum, expediam paucis, postquam consedimus antro. Nescio si montes unquam nemorosaque plana nostis que gemino resident contermina ponto ausoniis, magno quondam disiuncta Peloro. 70 His Argus pastor, merito cantandus ubique, vivus erat campis. Flavos hunc mille per arva audivi servare greges; nec plenius usquam et soles imbresque graves frondesque salubres et pecori fetuque novo, seu flumina, quisquam 75 cognovit, tantusque fuit, dum carmine valles tangeret, ut noster, Nyse cui summa dicamus, amphrisus pastor vix quiret tendere secum vocibus aut calamis vel nervis. Horrida tandem parca virum rapuit meritisque recondidit astris. 80 Fleverunt montes Argum, flevere dolentes et satyri faunique leves, et flevit Apollo. Ast moriens silvas iuveni commisit Alexi, qui cautus modicum dum armenta per arva trahebat, in gravidam tum forte lupam rabieque tremendam 85 incidit impavidus nullo cum lumine lustrum ingrediens; cuius surgens sevissima guctur dentibus invasit, potuit neque ab inde revelli donec et occulto spirasset tramite vita. Hoc fertur. Plerique volunt quod silva leones 90 nutriat hec dirasque feras, quibus ipse severus occurrens venans mortem suscepit Adonis. Si nunc cuncta velim que tunc gessere propinqui pastores narrare, dies non, lucis ab ortu usque domum sature redeunt cum nocte capelle, 95 sufficeret spatio. Sed postquam Tytirus ista cognovit de rupe cava que terminat Hystrum, flevit et innumeros secum de vallibus altis Danubii vocitare canes durosque bubulcos infrendens cepit; linquensque armenta suosque 100 saltus infandam tendit discerpere silvam, atque lupam captare petit flavosque leones, ut penas tribuat meritis: nam frater Alexis Tytirus iste fuit. Nunquid vidisse furentem stat menti ferro nuper venabula acuto 105 gestantem manibus, multos et retia post hunc portantes humeris, ira rabieque frementes, hac olim transire via silvamque per omnem? PALEMON. Calcidicos hystrosque refers. Quid, queso, tenenti Eridanum secus arva queunt inferre laboris? MERIS. 110 Ecce tene. Multi per devia Tytiron istum ex nostris, canibus sumptis telisque, sequuntur, inter quos Faunus, quem tristis et anxia fletu Testilis in cassum revocat, clamoribus omnem concutiens silvam: tendit tamen ille, neglectis 115 fletibus atque suis. Pulvis patet, aspice colles. PAMPHYLUS. Semper in adversum fertur male sanus, et egre fert Faunus requiem. Veniet, ni sibilus austri nunc aures fallit, tempus quo Testilis ibit Hesperi in amplexus; dabitur nec posse volenti 120 sistere. Sed redeat cupio melioribus astris! PALEMON. Quis queat ardores iuvenum compescere frenis? Apta quies senibus, sedeant in limine matres. Naritius nullas potuit preponere laudes quesitis peregre. Tibi si mens antra nemusque 125 est servare, precor, cum sim post ire paratus, pasce greges nostros: et donec forte revertar in silvas, nemeam Crisidem tu solus habeto. PAMPHYLUS. I felix, factumque putes rediturus, amice. Adnotatio 1. De hac ecloga pauca ipse Boccaccio in epistula XXIII fratri Martino de Signa inscripta explanavit. Retro