[11,0] LIBER UNDECIMUS.  

[11,1] CAPUT PRIMUM.-- Quod Willhelmus, comes ae Sartangis, rege Damascenorum deuicto, praesidium Archas obsederit.  
Eodem tempore, quo rex Baldewinus ab obsidione Sagittae rediit, Willhelmus comes de Sartangis, commisso praelio cum rege Damascenorum, Hertoldino nomine, et eodem cum copiis suis attrito in campo castelli Montis peregrinorum, in uictoria et gloria cum mille loricatis equitibus et in spoliis multis regressus praesidium Archas, quod dux Godefridus prima expeditione multis ingeniis aut uiribus superare non potuit, nunc post plurimam uastationem segetum ac frugum, quam singulis annis circa regionem intulit, consilio cuiusdam Sarraceni in uirtute magna obsedit, eo quod penuria alimenti habitatoribus loci nimia inesset. 

[11,2] CAP. II.-- Quod idem praesidium fame superatum Willhelmus obtinuerit.  
Qui tribus septimanis plurimam impugnationem machinis et balistis custodibus praesidii inferens, nullum introitum aut exitum alicui concedebat, donec praesidium, quod natura munitum et humanis uiribus insuperabile erat, fame arctaretur et in eius deditionem redderetur. Quod ita actum est. Nam tribus septimanis transactis, tanta uniuersi habitatores inedia sunt oppressi, ut uersus montana, ubi obsidio fieri non potuit, muris perforatis, praesidium armentis uacuum, armis plenum, sed pecunia et pretiosis quibusque iam asportatis, reliquerint. Quod quidam de exercitu Willhelmi percipiens, eo quod nulla fieret a moenibus praesidii defensio, trans Barbicanas et muros ad explorandam rem clam ascendens, neminem uidit aut persensit, idque sine mora domino et principi retulit Willhelmo et uniuersis sociis. Qui statim fractis seris et portis immissi, turres et moenia obtinuerunt et munierunt, ac praesidium ultra retinentes, totam regionem usque Damascum expugnantes de die in diem inuaserunt. 

[11,3] CAP. III.-- Qualiter Bertrannus cum Pisanis Amiroth, urbem Graecorum, occupauerit. 
Eodem anno tempore quadragesimali, Martio mense inchoante, Bertrannus, filius comitis Reymundi, undique sua in terra contractis copiis uirorum bellatorum et equitum loricatorum, cum quadraginta galeidis, quatuor millia continentibus, in singulis galeidis centum uiris pugnatoribus constitutis, absque nautis, nauigio a loco et urbe S. Aegidii egressus, Pisas urbem Italiae applicuit. Ubi Genuensibus, qui in eodem uoto Ierusalem eundi conspirauerant, assumptis, et mutua fide firmatis sibi, octoginta uero galeidis eorum sibi associatis, ad Amiroth, ciuitatem imperatoris Graecorum, nauigio peruenit, ubi escas et uitae necessaria ui undique conferebant. 

[11,4] CAP. IV.-- Quomodo Bertrannus a rege Graecorum euocatus, homo illius factus, et ab eo remuneratus sit. 
Nec mora imperatoris auribus innotuit, quomodo Bertrannus, filius comitis Reymundi, terram Graecorum in uirtute magna occupasset, et eam grauiter depopulari non timuisset. Qui illico illi misit nuntios, ut ad se ingrederetur, in fide a suis susceptus primoribus, et habito secum pacis colloquio, quantum uellet pecuniae dono imperatoris reciperet; et loco patris sui sibi in amicitia et fidelitate restitueretur, terram uero suam cum suis pertransiret. Qui statim regis imperio acquieuit, et de mari per Brachium S. Georgii descendens cum quibusdam de comitatu electis, imperatori in palatio suo locutus, sacramento ei coniunctus et subiectus factus est. Deinde donis plurimis auri, argenti, ostri ab imperatore susceptis, nauigium iterans, usque ad portum S. Simeonis uela direxit, quem Tankradus nunc sub sua potestate retinebat. 

[11,5] CAP. V.-- Tankradus a Bertranno inuitatus, ad colloquium illius festinauit. 
Qui continuo nuntiis Tankrado missis ex consilio suorum, ut uirum salutarent, et aduentum suum apparatumque suorum consodalium illi indicarent, iussit, obnixe precantes, quatenus secum habere colloquium non refutaret. Tankradus in uirtute magna hunc intelligens aduenisse, accitis usquequaque uiris suis, ab urbe Antiochia illic occurrit, ad eumdem portum; et oscula ad inuicem dantes, noctem illam in laetitia magna pariter deduxerunt. Mane autem facto, requisiuit Tankradus, qua de causa aduenisset. 

[11,6] CAP. VI.-- Postulatio Bertranni pro restitutione paris Antiochiae, et responsio Tankradi. 
Bertrannus post plurima uerba benigne inter se habita, Tankradum in omni admonitione humilitatis precatus est, ut hanc partem Antiochiae, quam pater suus in introitu ciuitatis prior inuaserat, sibi restituere non refutaret. Tankradus eius petitionem non abnuit, hac tamen conditione apposita, ut ad Mamistram ciuitatem obsidendam et recuperandam eius opem et uires haberet, quam nuper traditione Armeniorum imperatori redditam amiserat; alioqui sibi nihil super his uelle respondere. Bertrannus uero precibus Tankradi nequaquam in obsidione huius ciuitatis acquieuit, propter fidelitatem, quam imperatori se promisisse non negabat. Verum si ei in animo sederet, Gybel se obsidere et apprehendere promittebat, eo quod ciuitas esset Sarracenorum. Tankradus uero rursus de Mamistra admonuit, de Gybel prorsus tacuit. Sed Bertrannus pro sacramento facto, nihil se aduersus imperatorem, aut eius ciuitatem, acturum respondit. 

[11,7] CAP. VII.-- Tankradus Bertranno indignatus, monet eum quantocius ab Antiochia discedere. 
Ad haec Tankradus grauiter indignatus spreuit eum, admonens ut cum suo comitatu terram, quae de sua erat potestate, cito pertransiret, ne grande malum sibi suisque congregata manu inferret. Et illico praeceptum est in omni hac regione, ne aliquis esset, qui Bertranno aut suis uitae necessaria uendero praesumeret, si membrorum salutem diligeret. Hoc audito Bertrannus et sui, nauigium a portu iterantes, usque ad ciuitatem Tortosam applicant, quam comes Reymundus denuo expugnatam ceperat, et nunc Willhelmus de Sartangis suam retinebat. Haec sibi nequaquam contradicta patuit; sed in ea hospitatus et sui, bonis terrae epulati sunt 

[11,8] CAP. VIII.-- Quomodo Bertrannus pro terra patris sui Willhelmum interpellauerit, et quomodo Tankradus Willhelmum adiuuerit. 
Die autem facta, cognato suo Willhelmo legatos dirigit, ut terram de Camolla, quam pater suus in primordio uiae huius inuaserat, sibi non negaret, si eius obsequium et amicitiam retinere curaret: qui respondit, non facile se hoc uerbum posse adimplere, cum Reymundo mortuo terra sibi in haereditate constituta sit, et eam multis diebus per magna pericula et labores ab hostibus defendisset. Tandem Willhelmus de hac legatione sollicitus, consilio cum suis inito, Tankrado nuntios dirigit, quatenus ei subueniret aduersus Bertrannum, cognatum suum; et illius copias, et terram ex eius manu susciperet, illique ultra et miles suus seruiret. Hoc audiens Tankradus, annuit omne auxilium comiti Willhelmo, diem constituens, quatenus ad Tortosam illi occurreret; et sic adiunctis armis suis et uiribus, Bertrannum et eius adunationem de terra et ciuitate effugaret.  

[11,9] CAP. IX.-- Legatio Bertranni ad Baldewinum regem contra praefatos principes, et quod Tripolin obsederit.  
Bertrannus horum decreto et confoederatione comperta, a Tortosa discessit, et festinato tertia die nauigio ciuitatem Tripolin in uirtute magna terra marique obsedit. Obsidione itaque locata, Baldewino regi Ierusalem nuntios misit, quomodo Tripolin obsederit; et quia Willhelmus de Sartangis et Tankradus sibi negatis urbibus patris sui uim inferre parati et confoederati fuerint; et ideo multum super his iniuriis eius auxilio indigere, seipsum in eius obsequio asserens uelle manere. 

[11,10] CAP. X.-- Quod rex Baldewinus Willhelmum et Tankradum apud Tripolin occurrere mandauit. 
Cuius legatos rex benigne audiens, opem promisit, ac statim Paganum de Cayphas accitum, et Eustachium, cognomine Granarium, Tankrado et Willhelmo legatos in haec uerba direxit: Bertrannum confratrem et conchristianum, filium comitis Reymundi, a nobis auxilium scitote quaesisse super iniuriis, quas sibi nunc infertis de terra et urbibus patris sui, quod sic nequaquam fiat. Placet enim uniuersae Ecclesiae Ierusalem, ut ad nos Tripolin descendentes, iniuste ablatas ciuitates restituatis, tam Bertranno quam Baldewino de Burg et Gozelino de Turbaysel, et sic inuicem concilio et conuentu habito, in concordiam redeamus. Alioqui terram, quam nuper intrauimus, aduersus inimicos hos in circuitu, Turcos et Sarracenos, nequaquam poterimus retinere. 

[11,11] CAP. XI.-- Ibi rex Tripolin adueniens, Bertrannum suscepit in hominem.  
Interea rex cum quingentis equitibus totidemque peditibus Tripolin descendit, Sur, Sagittam, Baurim, pacifice pertransiens, propter pacem quam post obsidionem Sagittae ad excolendas fruges et uineas firmam et inuiolabilem multo auro ab ipso rege impetrauerunt. Bertrannus uiso rege et eius apparatu, gauisus est, et homo eius ibidem iureiurando factus. Iam tres septimanae huius obsidionis et expugnationis ante regis aduentum transierunt, cum nec machinis aut aliquibus mangenarum quassationibus aut terroribus urbs adeo concuti aut superari potuit, ut portae Bertranno aperirentur, nisi regis praesentia adfuisset. 

[11,12] CAP. XII.-- Qualiter apud Tripolin rex quatuor principes pacificauerit.  
Tankradus regis uoluntate et nuntiis auditis, Willhelmum ab ira et omni assultu compescuit, donec regi ore ad os loquerentur, et ad eum Tripolin proficiscerentur. Qui statim adunatis septuaginta uiris, equitibus egregiis, Tripolin diuerterunt; quos post paululum Baldewinus de Rohas et Gozelinus de Turbaysel, iuxta mandatum regis, in equitatu magno subsecuti sunt. His omnibus illic collocatis, et cunctis iniuriis utrinque coram rege et fidelibus suis recitatis, Baldewinus de Burg et Tankradus reconciliati sunt, Baldewino, quae iniuste obtinuerat, a Tankrado benigne remissis. Bertrannus etiam et Willhelmus concordes facti sunt, ea tamen conditione, ut Willhelmus Archas, et caetera quae acquisierat, obtineret; Bertranno uero acquisita patris sui nemo impediret. Rex autem Tankrado Caiphas ciuitatem templumque Domini, Tabariam simul et  Nazareth cum omnibus reditibus, accepta ab eo fidelitate, reddidit, quatenus deinceps in eius obsequio et dilectione stabilis permaneret. 

[11,13] CAP. XIII.-- Quod Tripolitae post reconciliationem principum se manibus regis dediderunt. 
Tantorum principum comperta concordia, Sarraceni, non ultra uim ferre ualentes, pacemque quaerentes, urbem praeterquam regi nemini dare conspirant, eo quod uita et salute membrorum impetrata, eius fidei se praecipue credebant, ne a Pisanis et Genuensibus foedere uiolato, armis impeterentur, sicut Ptolemaidenses, et non pacifice ab urbe exirent. Rex itaque urbe suscepta, dextram illis dedit, ut ab urbe incolumes exirent, non amplius, nisi quod humero ualerent, efferentes. Et ecce, aperta ciuitas et eius portae; quas Pisani et Genuenses et omnis exercitus intrantes, moenia et turres munientes usquequaque diffusi sunt.  

[11,14] CAP. XIV.-- De quingentis Babyloniis subterraneo specu absconditis, et a muliere detectis.  
Quingenti milites in armis et lorica a rege Babyloniae missi, qui urbem cum ciuibus defensarent, audito facto foedere de urbis traditione in manu Christianorum, subterraneo habitaculo, quod miro opere murali aedificatum erat, absconditi sunt a facie introeuntium et urbem perlustrantium: deuouerant enim se ac conspirauerant, in ipso primae noctis silentio nullo somno sopiri, quousque progressi de latibulo subterraneo, uniuersos somno deditos, et secure quiescentes, in impetu et uociferatione ex improuiso armis detruncarent. Sed mulier quaedam, quae a Christianis in prima apprehensione ciuitatis capta grauiter torquebatur pro danda pecunia, tandem nimium anxiata, et in articulo mortis posita, in hunc modum tortoribus suis locuta est: Si uitae meae parcere uelletis, et a poenis, quibus me uexatis, manus continentes, me liberam a catenis exire permitteretis, saluti uestrae et confratrum uestrorum procul dubio consulerem; et tale quid uobis propalarem, unde uita uestra incolumis persisteret, quae post modicum uobis securis in dolo et mira arte exstinguetur. Quod si de his quidquam fefellero, difficiliores cruciatus quos didicistis in me inferte, et uitam meam non ultra super terram una hora esse patiamini. Illi autem milites, mulieris uerba et constantiam admirati, consilio clam inter se habito, in fide illi firmata sibi parcere spoponderunt, si iuxta uerba eius ueritatem de his experirentur. Ad haec mulier rem et omnes dolos, sicut erant, uniuersis aperuit, dicens: Decreuerunt ciues callido et occulto consilio ante urbis huius captionem, et salutis suae pactionem, ut milites quingenti loricati a foedere Christianorum excepti, quoddam subterraneum habitaculum intrantes, cum armis occultarentur infra urbis huius habitationem, qui tenebris incumbentibus, et uobis secure dormientibus, pariter cum impetu et tumultu prodirent; et uos improuisos, ac huius rei nescios, armis mortificarent. Hoc machinamento in exitium Christianorum a muliere quibusdam militibus catholicis, a militibus uero regi Baldewino et caeteris primoribus detecto, sine dilatione rex et uniuersi in armis conglobati, ad eos, caecati et subterranei habitaculi undique concurrentes, locum in circuitu obsederunt, et uiros ab intus parum resistentes ad extremum ui et plurima impugnatione uinctos et eductos, in ore gladii percusserunt, nulli eorum parcentes. Mulier uero iuxta promissionem fidei, quae ei facta est a fidelibus, a carcere et uinculis deinceps libera fuit, ac uniuersa sua sibi sine contradictione tam in aedificiis quam caeteris rebus restituta sunt. 

[11,15] CAP. XV.-- Ubi Willhelmus comes ab armigero suo occiditur, et urbs Baurim a rege obsidetur. 
Dehinc post paululum temporis Willhelmus de Sartangis, pro uili iniuria et contentione, qua armigesum suum molestauit, occulta infestatione ab eo trans eor sagitta confixus exspirauit, et sic Bertiannus praesidium Archas et uniuersa quae de illius erant potestate, solus obtinuit subiugata. Capta itaque et subiugata ciuitate Tripla, rex Baldewinus consilio Bertranni, filii comitis Reymundi, quem praefecerat eidem ciuitati, in anno sequenti conuocatis uniuersis uiris Christiani nominis, in mense Decembri mediis algoribus ciuitatem Baurim, quam uocant Baruth, obsedit; quae in angusta fauce montium sita, et uix commeabili, a montanis uiam exhibet iuxta littus abyssi maris descendentibus. Nauigio Bertranni et Pisanorum a Tripla uersus mare applicato in urbis obsidionem, ad planitiem camporum cum ingenti manu Gallorum, equo et pede ad omnem assultum paratorum, regis et suorum tentoria locata sunt. Obsedit denique eam diebus multis, ac tormentis lapidum turres et muros singulis diebus non parce assiliens et quatiens, nulla intermissione ciues ac defensores respirare sustinebat: sed et uineas et sata succidens et uastans, urbem non modice perterrebat. 

[11,16] CAP. XVI.-- Legatio Baldewini comitis ad regem Baldewinum, quod Edessa urbs consilio Tankradi fuerit obsessa. 
Post haec cum dies aliquot obsidionis euoluerentur, et ueris tempora iam aspirarent, legati Baldewini de Burg a ciuitate Rohas uenientes adfuerunt, nuntiantes regi quod ex instinctu et suggestione Tankradi principes Turcorum, Arangaldus scilicet, Armigazi, et Samarga de regno Corrozan, in multitudine graui ciuitatem Edessam obsedissent; et regionem undique grauiter depopulati sint, Baldewinum assiduis oppugnationibus lacessentes, ciuitatem quoque plurimis assultibus aggrauantes. Asserebant etiam iidem nuntii, ultima necessitate famis ac defensionis Baldewinum et uniuersos ciues compulsos: et ideo in breui eos regis ope indigere aduersus tot millia Turcorum, ne urbs capta et subiugata cum rebus et ciuibus periclitetur, et non Baldewinus suique, capitali sententiae subdantur. Rex, ut haec audiuit, legatos sub iudicio mortis hunc ingratum rumorem tacere iussit: quem et ipse dissimulans miro silentio suppressit, ne hominum corda, audita hac Turcorum superbia et audacia, pauefacta minus ad urbis ruinam laborarent. Siluit igitur rex, siluerunt et nuntii. Nec modo alio intendit, nisi ut machinae, iactus lapidum assultusque circa urbis moenia fierent, quousque Sarracenorum interiore uirtute edomita, urbs reddita aperiretur, ciues gladio punirentur, aut uicti caperentur. 

[11,17] CAP. XVII.-- Rege Baldewino Baurim fortiter oppugnante, ciues ultro se dediderunt. 
Tandem portis cum seris suis et muris grauiter quassatis, ammiraldus ciuitatis in insulam Cyprum nomine, quae est de regno Graecorum, nauigio noctu aufugit cum multis desperatis, eo quod in urbis praesidio non aliquam fiduciam uiuendi aut manendi haberent; quoniam dierum curriculis nulla a rege Babyloniae auxilia mitterentur. Ciues autem uidentes quomodo ammiraldus et omnes capitanei aufugerent et urbs a facie Christiani regis retinere non posset, et quod terra marique tam longo tempore undique bellum intolerabile ingrueret, ultra uim ferre non ualentes, dextras sibi dari et uitae suae parcere rogabant ut sic, portis apertis, urbem salui egrederentur. Quod et actum est. Nam, datis dextris, et ciuibus cum pace egressis, capta et patefacta est ciuitas, sexta feria, quae est ante Sabbatum sanctae Pentecostes. Sed eorum, qui adhuc in urbe inuenti, foedere facto non exeuntes stulte permanserant, a Bertranno et Pisanis circiter unum et uiginti millia occisi sunt. Parum quidem pretiosarum uestium, aut alicuius ornatus repererunt. Nam ciues desperati, quod pretiosius erat illis in medio ciuitatis comportantes igni conflauerunt; aurum uero, argentum, uasa pretiosa clanculum ac paulatim per caecos aditus in Cyprum insulam noctu translata sunt.  

[11,18] CAP. XVIII.-- Rex, capta urbe Baurim, Ierusalem proficiscitur, et pro liberatione Rohas principes horlatur. 
Capta autem ciuitate, rex, custodibus in ea ordinatis, Ierusalem reuersus est. Ubi celebrato festo Pentecostes, obsidionem Edessae uel Rohas et calumnias Baldewini de Burg, sicut a legatis didicerat, tunc primum Bertranno et uniuersis de domo sua et de domo Ierusalem aperuit, in hunc modum per uerba omnes adhortatur: Gratia Dei et Domini nostri Iesu Christi uoluntas nostra ac uictoria adimpleta est de Baruth, licet longo tempore eam expugnauerimus. Sed nunc ut Rohas ciuitati et Baldewino, in ea obsesso, subueniamus, omnium uestrum quaero beneuolentiam: nec sit, qui auertat, cum confratres siut, in omni necessitate nobis subuenire parati. Est enim inuiolabilis charitas ut subueniamus, et animas pro fratribus et amicis ponere non dubitemus. 

[11,19] CAP. XIX.-- Ubi exhortante rege Bertrannus cum reliquis ad urbem Rohas profectus est. 
Ad haec uerba regis uniuersi qui aderant de regno Ierusalem fiunt uoluntarii ad expeditionem Rohas agendam, et conferendam opem obsessis conchristianis, ut cum Turcis bellum inirent, et animas pro fratribus darent, iterant apparatum, renouant; et adhuc recentium laborum circa Baruth immemores, uiam Rohas in initio mensis Iunii insistunt in galeis et loricis, in cuneis septingentorum equitum electorum, in manu trecentorum peditum, arcu et lancea apprime ualentium. Profectus est igitur rex, profectus Bertrannus cum copiis suis a ciuitate Ierusalem, uigili et solerti prouidentia militum munita, munitis et caeteris ciuitatibus, quae suae erant potestatis. Descenderunt itaque in campos et regionem Armeniae ad ciuitatem Rohas diebus mensis unius in itinere peractis. Quibus regis audito aduentu, a diuersis locis et praesidiis per centenos, sexagenos et quinquagenos plurimi tam Galli quam Armenii Christiani concurrentes, auxilio iuncti sunt. Vix ad flumen Euphratem peruentum est, et multiplicatus est eius exercitus ad quindecim millia uirorum pugnatorum. 

[11,20] CAP. XX.-- Quomodo rege adueniente, Turci Rohas dimiserunt, et quomodo Baldewinus comes Tankradum incusauerit.   
Ut autem intrauit terminos et confinia ciuitatis in hac manu forti, in splendore signorum et galearum ex serenissimis radiis aestiui solis, in grandi sonitu tubarum et tumultuosa populi aduentione, Turci comperta per exploratores illius approximatione, auulsis tentoriis ab obsidione recesserunt, et in terram ciuitatis Caran, quae sex milliaribus distabat a Rohas, relocatis castris consederunt, donec scirent et intelligerent, si regis uiribus et copiis possent occurrere et resistere. His uero diei unius spatio a statione obsidionis Rohas remotis, Baldewinus de Burg laetatus fama aduentus regis, cum quadringentis equitibus uiris bellicosis et decem millibus Armeniacae gentis, obuiam illi ab urbe festinans, Turcos uersus Caran diuertisse notificauit; sed in castris eos adhuc praestolari, et audire de eius proposito, cum quadringentis equitum millibus nimium confidentes. Hos Tankradi consilio et instinctu ad obsidionem Rohas conuenisse referebat, et in omnibus Tankradum sibi contrarium et infestum esse.

[11,21] CAP. XXI.-- Legatio regis Baldewini ad Tankradum et collatio.  
Hac Baldewini super iniuriis Tankradi audita querimonia, rex consilio suorum Tankrado legationem Antiochiae misit, ut ad eum et primos exercitus Christianorum descenderet; et si quae ei iniuste essent illata a Baldewino, omnia aut aequo iudicio aut concordi consilio maiorum in praesentia Christianorum se uelle definire. Qui multum renisus est uenire; tandem consilio suorum cum mille quingentis militibus loricatis descendit, ut de omnibus his quibus a Baldewino de Burg accusaretur audiret ac responderet; et si quae haberet aduersus eum, in audientia omnium domonstraret. Ergo ueniens regem salutauit, et a rege susceptus est benigne. Dehinc rex, praesente coetu fidelium, rationem cum eo habuit quare aduersus fratres et conchristianos Turcos eduxerit, cum potius Christianis subuenire debuerit. Qui se minime excusans, hac de causa se illis non subuenisse respondit, quod Baldewinus, praeses ciuitatis Rohas, nullum sibi respectum fecerit, cum ante hos dies ipsa ciuitas Rohas et multae aliae ciuitates de regno fuerint Antiochiae, et illi subditae annuos reditus dominatori Antiochiae dederint. 

[11,22] CAP. XXII.-- Allocutio regis ad Tankradum de reconciliationis gratia cum principibus. 
Ad haec rex Baldewinus Tankradum cum omni mansuetudine de hac querimonia compescuit, dicens: Frater mi Tankrade, non iustam rem exigis, nec aduersus Baldewinum iustam habens molestiam de aliquo loqui debes tributo, quod Antiochiae hactenus reddebant ciuitates, cum nihil inter nos de iure gentilium simus habituri in omnibus, quae Deus nostra subiiciet ditioni. Nosti, et uniuersis notum est Christianis qualiter cum a terra et cognatione exiuimus, pro nomine Iesu exsilia quaerentes, patrimonia deserentes, decreuerimus ut quiquid in terra hac peregrinationis nostrae quisque de regno et terris gentilium expugnatis apprehenderet, pacifice et libere obtineret; nullus ad iniuriam in eum manum mitteret, nisi ut subueniret, et animam pro fratribus singuli ponerent. Et ideo scias, quia non iustam aduersus Baldewinum habes querelam, cum gentilium decreta et nostra non conueniant; et stabili consilio de hoc in unum consenserimus, si res Christianorum adeo sublime procederent ut regem constitueremus, eum ceu caput, rectorem ac defensorem ad nostra retinenda ac propaganda subiecti sequeremur. Unde ex timore Dei et iusto iudicio omnium, qui nunc adsunt Christianorum, oportet te in concordiam redire et ab omni molestia, quam habes aduersus Baldewinum animum reuocare. Alioqui si gentilibus uis sociari, et nostris moliri insidias, nequaquam frater Christianorum poteris remanere. Nos quoque confratri Christiano iuxta decretum nostrum coadiutores et defensores ad omnia parati sumus. Tankradus regem se iuste arguentem ex iudicio omnium intelligens, nec se iustam aduersus huius dicta habere excusationem, in concordiam et amicitiam rediit; ac poenitentia ductus, quod cum gentilibus quidquam aduersus confratrem machinatus fuerit, promisit se ultra purum ac fidelem, sicut a principio uiae deuouerat, coadiutorem confratrum uelle persistere indeficientem. 

[11,23] CAP. XXIII.-- Ubi rex principibus pacificatis, Turcos effugauit, Christianos omnes in circuitu reconcilians. 
 Hac pace composita, mistis copiis et armis, rex et Tankradus Turcos inter Caran insecuti sunt ut pugnarent cum eis. Sed audita eorum reconciliatione, fugam inierunt per deuia et montana diffusi, plurimis tamen de comitatu suo attritis, armentis et cibariis non parum retentis et abductis. Baldewinus rex ab insecutione et contritione inimicorum regressus, in terra Edessae paucis diebus moram fecit, reparans et componens undique odia et dissidia inter Christianos reperta. 

[11,24] CAP. XXIV.-- Rex et Tankradus flumen Euphratem enauigant, quinque millibus Christianorum ex altera parte ab hostibus occisis. 
 Vix rex et Tankradus sub festinatione scilicet, diei et noctis horis continuis ad flumen Euphratem peruenerant, et ecce Turci, collectis undique uiribus et copiis, uelociter eos insecuti sunt ut eos in terga caederent, et sagittis in impetu et solita uociferatione expugnarent. Verum rex, comperto aduentu et audacia eorum, flumen nauigio tantum duarum nauium transire properauit cum omni manu quam eduxerat. Sed infelici casu rege et Tankrado cum plurima manu exercitus sui transmissi, utraque nauis, nimis cumulata armis et militibus, mediis flactibus coepit periclitari et submergi: et sic caetera manus, quae altero in stagno ad quinque millia remanserat, nequaquam ultra aut remis aut aliquo auxilio transuehi potuit. Nec mora, Turci in ipso feruore mediae diei adfuerunt in multitudine graui, qui miserum uulgus inuentum, nec transitum fluminis euadere ualens, fortiter incurrentes, crudeliter in arcu et sagitta peremerunt, uidente rege et Tankrado et uniuersis hac parte fluminis consistentibus. Rex tristis et dolens nimium factus est eo quod naues periissent, et nequaquam suis in aspectu eius cadentibus subuenire potuisset. 

[11,25] CAP. XXV.-- Quod rex Baldewinum comitem, de bello fugientem, sanum in Rohas reduxerit. 
Turcis post tam cruentam caedem in terram Edessae reuertentibus, Baldewinus de Burg, qui regem cum trecentis equitibus sequebatur, illis obuiam factus, nequaquam diuertere ualens, bellum cum eis committere praesumpsit. Sed Turci in multitudinis suae uirtute praeualentes, uniuersos sagittis confixerunt. Solus Baldewinus ad montana fugiendo contendens, uix a manibus eorum elapsus est. Altera die crudelis fama tam grauis euentus in auribus regis ac. Tankradi innotuit. Qui statim nauigio aptato, flumen cum suis traiecerunt, ut in Turcis dignam poenam rependerent loco aliquo repertis. Sed minime repertis aut uisis, Baldewinum de Burg desolatum et moestum ac flebilem de strage suorum repertum, in manu robusta Gallorum Rohas uiuum et incolumen perduxerunt. 

[11,26] CAP. XXVI.-- De Magno, rege Norwegiae, qui uenit adorare Ierusalem.  
Interea frater regis de Norwegia, Magnus nomine, in plurimo apparatu, in multa armatura, in manu robusta, in buzis quadraginta, in decem millibus uirorum pugnatorum, per biennium in circuitu spatiosi maris a regno suo enauigans, in portu Ascalonis ciuitatis anchoram integris horis diei ac noctis fixit, ut uideret, si aliqui uiri a ciuitate terra uel mari sibi occurrerent, cum quibus ex industria aut euentu aliquod certamen iniret. Sed Ascalonitis silentio compressis, et minime prodire audentibus, postera die Iaphet applicuit, desiderio adorandi in Ierusalem. 

[11,27] CAP. XXVII.-- De Babyloniis contra Baurim nauigantibus, et de nauibus Christianorum cum eis decertantium. 
Dehinc post dies aliquot incomparabilis naualis exercitus a regno Babyloniae in galeidis, in biremibus et triremibus dictis uulgariter cattis, turritis et bello compositis, aduectus est in ciuitatem Baruth uel Baurim, ad recuperandam urbem, si aliqua daretur opportunitas. Et spatio diei illic considentes, custodes Christianorum lacessentes, nullo eis ingenio nocere aut praeualere potuerunt. Nulla siquidem uirtute aut industria hic praeualenten, sed spatioso ambitu urbem obsidentes, naues a longe e fastigio mali speculati sunt: quarum tres a Flandria et Antuerpia uenerunt, quibus praeerant Willhelmus, Starcolphus et Bernhardus, causa adorandi in Ierusalem adnauigantes; quarta de regno Graecorum diuersas merces et cibaria portans, causa negotiationis huc uiam maris pariter profecta est. His uisis et Christianitatis signo recognito, undique certabant remis, buzis et galeidis, ut eas coronantes captiuarent, ac plurimo conatu remorum ad eas festinantes, graui eas insecutione coegerunt ad fugam. Sed, Dei gratia opitulante, uelociore uelo et remis uiam maturantes, una ad ciuitatem Caiphas euasit, ciuibus Christianis auxilium a terra in arcu et sagitta illi ferentibus: aliae duae inter Caiphas et Acram pondere suae molis quassatae, aquarum profundo deficiente, ciuibus Christianis pariter illis ad auxilium festinantibus elapsae sunt: quarta de regno Graecorum, nimium tardata, capta et retenta est, ac rebus omnibus exspoliata. 

[11,28] CAP. XXVIII.-- Qualiter Ascalonitae Ierusalem debellantes, a Christianis superati sunt. 
Eodem quoque tempore eiusdem mensis Augusti, quo haec fiebant, Ascalonitae gauisi absentia et diutina expeditione regis Baldewini, aestimantes modicas uires militum Ierusalem remansisse, quingentis equitibus ascitis, decreuerunt ciuitatem obsidere et expugnare et uiros qui erant in arce turris Dauid bello lacessere. Verum fideles Christo, cognito decreto et aduentu illorum, Rames, Assur, Ioppen, Caiphas, Caesaream undique miserunt ad uniuersos regi Baldewino obedientes, ut sine mora die ac nocte Ierusalem festinarent, urbem et eius arcem ab hostili assultu defensarent. Qui mox ex omni parte festinantes, ciuitatem intrauerunt noctis in silentio, et portas uigili custodia tam clericorum quam mulierum, turresque fideli militum diligentia munientes; caeteri armis et sagittis conglobati milites trecenti, equo et pede per montana descenderunt, quo Ascalonitarum uia adfutura erat. Et ecce Ascalonitae adsunt in equitatu magno et apparatu, obuiam facti Christianis in campo. Ubi praelio diu commisso armis et sagittis, ad extremum Ascalonitae terga uerterunt. Quos Christiani insequentes, ducentos peremerunt, equos et spolia multa eum captiuis multis Ierusalem abducentes in laetitia et uictoria inopinata. 

[11,29] CAP. XXIX.-- Ubi naualis exercitus Babyloniorum Ptolemaidem impugnat, rege ciuibus succurrente. 
Naualis uero exercitus, qui a Babylonia eruperaet Christianis per mare insidias parabat, a Baurim Ptolemaidem diuertit. Et plurima ui in malorum altitudine praeeminentes, adeo urbis defensores aggrauantes bello uexauerunt, ut totum portum fere per dies octo in nauium multitudine et fortitudine inuadentes obtinuerint. Interea dum in hac urbe Ptolemaide magna fieret desolatio, et uix catena portus hostibus obsisteret ne urbem apprehendissent, rex Baldewinus, et Bertrannus ab Antiochia et Rohas cum omni manu adhuc indiuisa reditum parabant. Qui, audita Babyloniorum adunatione et oppugnatione aduersus Accaron, uelociori uia accelerabant, ut suis subuenirent, et ab hostili impugnatione liberarent. 

[11,30] CAP. XXX.-- Ubi rex Baldewinus regem Magnum Hierosolymam gloriose perduxit. 
Verum rex parte sui exercitus in auxilium Ptolemaidensibus ciuibus Christianis relicta, ex consilio prudentium uirorum primum Ioppen ad regem de Norwegia diuertit, ut ex ore illius audiens sciret quid primum instare et adimplere posset. Mox omni amoris uinculo foederatis rex nomine Magnus, Baldewinum regem obnixe precatur ut uiam secum ad adorandum in Ierusalem insistat ex Domini Iesu auctoritate, qui iubet fideles suos primum quaerere regnum Dei, et postea omnia profutura quaerentibus inuenire; deinde agere quaecunque eligeret, aut ciuitatem suo nauali exercitu obsidere. Baldewinus rex uotis regis Magni et suorum primatum cum omni beneuolentia satisfecit; et Ierusalem, sicut deuouerat, se cum eis iturum non negauit. Ascendentibus itaque utrisque regibus in sancta ciuitate, uniuersus clerus in albis et in omni cultu diuinae religionis, in hymnis et canticis cum uniuersis ciuibus et populis occurrerunt, et reges cum omni comitatu suo usque ad Dominicum sepulcrum in uoce exsultationis abduxerunt. Rex siquidem Baldewinus regem Magnum manu honorifice ac familiari amore ducebat, iuxta Apostoli uocem, qui ut honore inuicem praeueniamus (Rom. XII, 10) nos adhortatur. Ducebat quidem eum, ac docebat omnia loca sancta, et ea quae nota habebat, ac multo obsequio et regali apparatu per dies aliquot eumdem procurabat. Deinde ut magis ac magis amore et fide firmarentur, ad flumen Iordanis in manu forti cum eo descendit: ubi catholico ritu in nomine Domini Iesu peracto, Ierusalem ipsum regem Magnum in gloria et iucunditate sanum, et ab omni turbine tutum reduxit. 

[11,31] CAP. XXXI.-- Qualiter hi duo reges Sidonem obsederint, Babyloniis in sua reuersis. 
Post haec Ierusalem reuersi, conuocata ecclesia, decreuerunt communi consilio Sagittam uel Sidonem, quae multa peregrinis damna et calumnias inferens regi saepius restiterat, obsidere terra marique et nunquam ab ea recedere donec urbs capta in manu Christianorum traderetur. Nec multa mora, rex Baldewinus et Bertrannus, acceptis copiis, in apparatu copioso castrametati sunt in obsidionem urbis Sagittae, machinas et tormenta lapidum instituentes quibus urbs per singulos dies oppugnaretur. Mouit pariter ab Ioppe rex Magnus nauales copias, et applicuit ad urbem Sagittam, ut eam a mari obsidens et expugnans nullum introitum aut exitum hac in parte pateretur. Horum tam fortium uirorum et magnorum regum apparatum et uires terra marique adesse intelligens naualis exercitus Babyloniae, a portu Ptolemaidis et eius impugnatione secessit ad portum Sur, quae est Tyrus, illic moram faciens, ne rex Magnus repertos in obsidione Ptolemaidis nauali certamine disturbaret. Sed tamen aliqui ex Babyloniis buzis uelocissimis freti, hac et illac mediis aquis plurimo inferuntur conamine, si forte aliquo euentu catholicos uiros superare et abducere ualerent. At Babyloniis minime successit: unde Baldewini regis audaciam et industriam metuentes, remensis aquis Babyloniam reuersi sunt. 

[11,32] CAP. XXXII.-- Rex Baldewinus et sui Sidonios coronantes machinas plures apposuerunt. 
Baldewinus rex et Bertrannus, accitis copiis, obsidionem a terra statuerunt; rex de Norwegia cum omni manu sua anchoras figens, uersus mare sedem in circuitu urbis firmauit. Sic locata obsidione, toto conamine in assultu et crebris ruinis muros et turres urbis angustiantes, ciuibus econtra in armis et tormento lapidum ab intus fortiter resistentibus, machinam multis diebus compositam applicantes, uiros in arcu Baleari in ea posuerunt, qui altitudine soliorum machinae eminentes, desuper muros per urbem et turres et eius moenia specularentur: et sic per uicos et plateas gradientes plaga intolerabili arctarunt. 

[11,33] CAP. XXXIII.-- Sidonii obscura cauatione machinam regis moliuntur incendere, et ab ipso callide praeueniuntur. 
Ciues autem uidentes machinam altitudine urbem superare et ciuibus nocere, noctis in obscuro cauationem sub murorum fundamento plurimo conatu, et mira industria fecerunt: ut facta cauatione trans muros usque, ad stationem machinae, ligna arida, et ignis fomitem comportarent et his subito in fauillam redactis, cum humo machina rueret, et uiros in ea positos in momento suffocaret. Sed rex hanc artem praecauens iniquam ex quorumdam relatione, machinam a loco cauationis amouit: et sic labor Sidoniorum frustra consumptus est. 

[11,34] CAP. XXXIV.-- Sidonii post longam obsidionem regi Baldewino se dedentes, ad quinque millia urbem egressi sunt. 
Tandem curriculo sex hebdomadarum Sidonii uidentes se nihil aduersus machinam praeualere, et tormentis lapidum assidue urbem et eius portas concuti, quin et nauali assultu non minus grauari; naualem uero exercitum Babyloniae abesse, dextras sibi dari poscunt, et urbem cum turribus et clauibus in regis manibus reddi, sub hac tamen conditione ut ammiraldus praeses ciuitatis, et quibus esset animo, cum rebus suis, quantum ualerent collo et humeris deferre, pacifice egrederentur. Rex uero longa obsidione et assultu defatigatus, consilio cum rege Norwegiae, cum Bertranno comite et caeteris uiris sensatis habito, petitioni Sidoniorum cessit: et sic, urbe in potestate suorum reddita ac patefacta, Sidonii cum ammiraldo suo circiter quinque millia cum rebus suis in pace egressi sunt, usque ad Ascalonem proficiscentes: caeteri qui remanserant, sub iugo regis et in eius seruitutem redacti sunt. 

[11,35] CAP. XXXV.-- Quomodo ammiraldus Ascalonis occulte Ierusalem uenerit, et Ascalonem tradiderit. 
Rex Baldewinus post haec in manu et custodia suorum ciuitate constituta, Ierusalem ascendit in gloria et uictoria ipso natali S. Thomae apostoli; ibique Natali Domini gloriose et catholice celebrato, exaltatum est in uictoria nomen eius per uniuersas urbes gentilium; et timor omnes inuasit qui audierunt prospere illi omnia euenisse; et quieuerunt ab omni impetu et assultu diebus plurimis. Dehinc solemniter a rege Baldewino et ab omni Ecclesia Pascha Domini celebrato, ammiraldus, id est princeps Ascalonis, nescio spiritu timoris tactus an amoris diuini, dominum regem per secretarios coepit appellare, et cum eo agere de urbis traditione, donec Ierusalem idem ammiraldus, fide data et accepta, ad regem intrauit, omnia ei elocutus, sicut in corde et animo deuouerat de urbis traditione, et ipsius regis et suorum intromissione, de fidelitatis deuotione erga regem et suos habenda. Tandem, cognita et inuenta ipsius pura deuotione et animi intentione, fide utrinque confoederatis, decretum est primum ex consilio regis et suorum principum regem Ierusalem remancre; trecentos uero ex suis uiros militares et belligeros cum ammiraldo Ascalonem descendere, urbem intrare, et eius turres obtinere, et uniuersos ciues regi subiugare. Descendentes itaque sicut decretum erat, portas intrauerunt auxilio et consensu ammiraldi, moenia apprehendentes, ciues regis ditioni subiicientes. 

[11,36] CAP. XXXVI.-- Legatio Baldewini comitis ad regem Baldewinum de aduentu Turcorum, et fama filii Babylonii regis, Ascalonem descendentis. 
Nec mora, cum praedicti milites urbem obtinuissent, et regis potestati ex manu ammiraldi omnia contulissent, rex uero in Ierusalem in potentia et gloria magna resideret, legati Baldewini de Burg ad regem introeuntes, in haec uerba locuti sunt:  Turci a regno Corrozan, egressi in uirtute magna ducentorum millium robustorum equitum, praesidium Turbaysel obsederunt, terram praeda et omni exterminio Christianorum depopulantes. Qui assumptis uiribus equitum et peditum, usque ad locum, qui dicitur Solome, descendit. Ubi, cum diebus aliquot moram ageret propter copias Turcorum, qui a Damasco conuenerant ad obsistendum sibi, crudelis fama innotuit quomodo filius regis Babyloniae Ascalonem descendisset, ut in ea repertos milites Christianos expugnaret et urbem suae potestati relocaret. 

[11,37] CAP. XXXVII.-- Rege Baldewino Ascalonem descendente, regis Babylonii filius a ciuibus intromissus, Christianos ibi repertos occidit. 
 Quibus rex auditis, iter distulit et Ascalonem rediit, si forte suis subuenire posset. Verum ciues qui urbem inhabitabant, uirtutem Babyloniae adesse intuentes, et regis Baldewini absentiam, quadam die conuenientes, ammiraldum in ore gladii percusserunt, et filium regis Babyloniae, apertis portis, urbi immiserunt. Qui intromissus, priusquam rex Baldewinus fines Ascalonis attingeret, milites catholicos, qui per moenia diffusi erant, exterritos et subito expugnatos, uniuersos in ore gladii occidit; ciuitatem uero, seris et omni custodia Sarracenorum minuit. Rex igitur Baldewinus, accelerata uia, ut interitum suorum comperit, et urbem ex perfidia ciuium amissam, Ammiraldum quoque in fraude peremptum, Ierusalem repedauit; quia nulla tunc erat opportunitas urbem assiliendi, et suos decollatos ulciscendi. 

[11,38] CAP. XXXVIII.-- Qualiter ducenta miltia Turcorum Turbaysel obsidentes, et Antiochiam tendentes, Gozelinus comes insecutus sit. 
Interea Malducus, Arongaldus, Armigazi et Samarga, qui, collecto exercitu ducentorum millium equitum, Turbaysel obsederant, duobus mensibus montes ipsius praesidii in uirtute nimia suffoderunt, ut sic putei oborientes et cisternae aqua deficerent, et Gozelinum loci defensorem et cum eo inhabitantes captiuarent. Sed post nimium laborem Turci uidentes quomodo nihil proficiebant in demolitione et cauatione montium, abhinc Antiochiam profecti sunt cum centum millibus; centum uero millia propter nimietatem et diuturnam moram, in qua necessaria uitae minuebantur, in terram Corrozan redire decreuerunt. Gozelinus reditum et diuisionem illorum intelligens, insecutus est remeantes cum centum et quinquaginta equitibus et centum peditibus; ac in impetu subsequentes ac retardatos, et uehiculis cibariorum impeditos incurrens, mille detruncatis, praedam magnam cum spoliis in praesidium abduxit. 

[11,39] CAP. XXXIX.-- De centum millibus Turcorum, qui filium Brodoan, principis Alapiae, obsidem nequiter iugulauerunt. 
Caetera uero multitudo centum millium Turcorum Alapiam peruenientes, Brodoam principem ciuitatis precati sunt, ut uxores filiosque teneros ac filias ad tuendum susciperet, donec euentum uictoriae suae uiderent. Sed his refutatis, quia pax inter eum et Tankradum erat, hoc tantum promisit eis quod nulli parti hinc uel hinc auxilio haberetur, et hac de causa filium suum obsidem eis fecit. Turci uero filium illius tenentes, post paululum pactum fidei praeuaricantes, filium illius se decollare constanter attestati sunt, nisi eis foret auxilio et filios ac filias cum uxoribus et sarcinis suis intra moenia reseruaret, propter dubium belli euentum. Quod cum ille negaret propter foedus quod pepigerat cum Tankrado, filium eius in oculis patris et omnium suorum aspectu, capitali sententia interimere non abhorruerunt. Decollato itaque tam impie et dolose filio Brodoan, Caesaream Philippi profecti sunt, quae sita est iuxta montana Gybel, ab Antiochia diei unius itinere: ubi fixis tentoriis super fluuium Farfar, hospitati sunt. 

[11,40] CAP. XL.-- Congregatio Baldewini regis et Christianorum principum facta Antiochiae contra Turcos. 
Gozelinus audiens Turcos a Turbaysel, quae est Bersabee, Antiochiam diuertisse, cum centum equitibus et quinquaginta peditibus ad auxilium Tankradi Antiochiam sine aliqua dilatione accelerauit. Accelerauit et Baldewinus de Burg cum ducentis equitibus et centum peditibus; Paganus etiam de Sororgia cum quinquaginta equitibus et triginta peditibus; praeterea Hugo de Cantalar, scilicet de praedio Hunnine, cum suis sociis auxilio adiunctus est. Venit et Richardus, praefectus ciuitatis Maresch, cum sexaginta equitibus et centum peditibus; item Wido de Gresalt, Willhelmus de Albin, Wido cognomine Capreolus, princeps ciuitatum Tarsi et Mamistrae. Venit et episcopus Tarsensis, episcopus simul de Albaria; Willhelmus pariter filius comitis Northmannorum, dominium habens ciuitatis Tortosae, quam Tankradus Bertranno abstulerat, cum suis sequacibus sociatus est. Engelgerus, praefectus ciuitatis Femiae, cum ducentis equitibus uenit. Venit et Bonaplius, ciuitatem tenens Sarmit; uenit et Gudo cognomine Fraxinus, tenens ciuitatem Harich; Robertus simul de Sidon, Rotgerus de Montmarin, tenens praesidium Hap; Piractus Talaminiam tenens. Venerunt et Pancras et Corrouasilius de ciuitate Crasson; Ursinus quoque de montanis Antiochiae, Anteuellus etiam et Leo frater eius. Venit et Martinus comes Laodiceae, quam Tankradus, eiectis et expugnatis militibus imperatoris Graecorum, suo iuri mancipauerat. Venit et Robertus de Veteri ponte, qui miles egregius et indefessus, saepius terras gentilium militari manu depraedatus est. Hi omnes milites Tankradi, de regno Antiochiae uniuersi congregati sunt in ciuitate regia. Illic pariter rex Baldewinus festinato itinere post contritionem suorum in ciuitate Ascalone ab Ierusalem descenderat; et cum eo Bertrannus, Eustachius Granarius, Walterus de S. Abraham, dominus quoque patriarcha Gobelinus, et caetera multitudo fidelium, qui ad quatuor millia in loco eodem in manu forti conduentes, pernoctauerunt usque ad mane. Mane autem facto, usque ad castellum de Giril profecti sunt. 

[11,41] CAP. XLI.-- Quod sedecim millia Christianorum contra Turcos acies direxerint, multa fame periclitati. 
Tertio uero die postquam ex omnibus locis et castellis in unum conuenerant, ordinatis aciebus, Caesaream uiam instituerunt, ubi Turcorum copiae, sicut arena quae est in littore maris, congregatae sunt. Erat autem exercitus Christianorum ad uiginti sex millia equitum et peditum, uirorum bellatorum. Videntes Turci quia Christianorum uirtus appropinquasset, alteram in ripam fluminis Farfar transierunt, et tentoria illic in spatioso loco reposuerunt. Quo in loco sedecim diebus utrinque moram fecerunt. Sed Christiani minime cum Turcis stabili bello committere poterant, propter illorum miram hac et illac per agros discursionem et circumuagationem, quam in Christianos equorum uelocitate moliebantur. Et cogebant iidem Turci uniuersas urbes et munitiones in circuitu magnis minis et terroribus, ne quid uenale Christianis afferretur. Quapropter sex diebus tanta penuria panis, et praecipue equorum pabuli sunt arctati, ut amplius mille fame et pestilentia periclitari uiderentur. 

[11,42] CAP. XLII.-- Quod saepius utrinque ordinatis aciebus Turci fugam inierint. 
Quinta decima uero die rursus Christiani agmina ordinauerunt: ordinauerunt et Turci. Ordinatis itaque utrinque tres acies Christianorum nimium auidae caedis hostium, supra modum uiam acceierauerunt aduersus hostiles cuneos. Sed nimis a societate prolongatae, immoderato grandine sagittarum uexatae, in luga ad exercitum sunt reuersae, plurimis uulneratis, pariter plurimis cum equis et mulis et omnibus spoliis retentis. Videntes autem Baldewinus et Tankradus suos bello defecisse, et usque ad exercitum in fugam remissos, prolato signo sanctae crucis, contra inimicos in spe salutis et uictoriae laxis frenis Turcos impetu adeunt. Sed Turci solito more equorum cursu per centum et centum, per mille et mille, nequaquam bellum secum committere passi sunt. Quadam uero luce exorta, Turci consilio inito, in terram Corrozan reuersi sunt, eo quod nihil Antiochiae nocere potuerunt, et Christianorum uirtus illis obuiam facta sit, nec bello nec sagittis absterreri potuerit. Acta sunt haec in festo S. Michaelis archangeli tempore autumni, quando uniuersae fruges meti et colligi solent.  

[11,43] CAP. XLIII.-- Ubi Tankradus post discessum Turcorum praesidium Gerez multis diebus obsedit.  
Hoc eodem anno Tankradus post discessum regis et caeterorum magnorum qui sibi in auxilium confluxerant, uires suas retinens, in mense Octobri praesidium Gerez, quod dicitur Sarepta Sidoniorum, eo quod subiectum regi Sidonis quondam fuisset, in manu potente obsedit. Sed Turcorum armis et custodia munitum reperit; turrium quoque et murorum aedificiis firmissimum undique repertum est. Distabat enim hoc praesidium uix expugnabile sex milliaribus a ciuitate Alapia, quam Brodoan suis armis tuebatur. Tankradus uidens praesidium firmissimum et defensione Turcorum tutissimum, per dies plurimos machinas et tormenta lapidum fieri constituit, quibus undique in duodecim partes suos circa praesidium constituens, nocte ac die turres et muros comminuens oppugnabat. Circumfodit etiam idem Tankradus suos uallo tutissimo, quod et uigili custodia muniuit, ne subito hostes callide ad eum uel suos in obsidione diuisos irrumpentes, bellum cum eis committerent, et sic facile expugnarent. 

[11,44] CAP. XLIV.-- Ubi Tankradus urbe Gerez tandem multis artibus deuicta, regionem illius totam obtinuit.   
Sic Tankradus ingeniis suis muro et turribus applicitis, et in tutamine ualli suis constitutis diebus multis, ruinam praesidio intulit, dum quodam die Dominico post Natalem Domini, magistra arx crebro ictu lapidum quassata corruit; et ab alto cadens turres duas, quae illi erant collaterales, casu suo et pondere intolerabili comminuit; et sic Tankrado suisque sequacibus aditum patefecit. Tankradus nunc amplius et ualidius quam solebat hostes in praesidio urgebat, et scutorum testudine ad eos introrsus uenire facie ad faciem contendebat; sed adhuc prae magnitudine lapidum, qui aditus occupabant, ingredi confidenter nequibat, et propter infesta iacula quae a Turcis emissa obsistebant. Turci defensores praesidii, uidentes ruinam suarum turrium, et quomodo Tankradus eos longo tempore obsedisset et adhuc obsidere decreuisset, donec praesidium caperetur, dextras sibi dari poscunt; et ostro caeterisque pretiosis in auro et argento ab eo sumptis, a praesidio exeuntes in eius potestatem reddunt. Et sic Tankradus huius praesidii et totius regionis possessor et dominator factus est.  

[11,45] CAP. XLV.-- Qualiter Tankradus aliud praesidium, nomine Vetule, obsederit, ammiraldo quodam sibi confoederato. 
Eodem anno tempore Quadragesimali Sarepta capta, muris et turribus reaedificata et custodibus munita, castellum, quod dicitur Vetule, situm in montanis in regione Gybel, Tankradus collectis uiribus obsedit spatio trium mensium; sed in uno latere inobsessum reliquit propter difficultatem locorum et copias Sarracenorum, qui hac parte abundantius morabantur. Obsidione igitur locata, praedas circumquaque contrahebant, gentiles captiuabant et plurima damna inferebant. Tandem quidam ammiraldus, uidens regiones grauiter ab exercitu Tankradi uastari, pepigit foedus cum eo ne sua depraedandi causa ingrederetur; et ideo inobsessum locum praesidii obsideret, eo quod notas haberet semitas, quae inuestigabiles a Gallis nulla possent arte deprehendi. Quod et actum est. Nam Tankradus cum illo foedere inito, decem equites, centum pedites illi in auxillum constituit, quatenus eius conductu et notitia locum inobsessum praeoccuparet, nullum illic exitum aut introitum fieri patientes. 

[11,46] CAP. XLVI.-- Ammiraldus idem cum Tankrado Vetule obsidione cingens, ciuibus urbe erumuentibus, uix fuga elapsus est. 
Ammiraldus militibus Tankradi secum assumptis, quingentis uero suorum ascitis, difficilia obsedit loca, ubi hospitia et mansiones aedificantes, ut in eis moram diebus aliquot obsidionis facerent, plurimum opere et labore grauati sunt. Fessis itaque et exhaustis uia difficili et opere et somno graui immersis, in prima noctis uigilia Turci ac Sarraceni cum multis millibus in castris eorum ex improuiso adfuerunt, pariterque uniuersi defensores e praesidio erumpentes, signo et uociferatione audita, et usque mane dimicantes centum pedites detruncauerunt. Ammiraldus uero grauiter uulneratus, uix euasit cum decem militibus, sed quingenti milites in falsa fide praesidium cum Sarracenis intrantes, a duce et ammiraldo suo sequestrati sunt. 

[11,47] CAP. XLVII.-- Quod Tankradus obsidione longa urbem Vetule et omnem illius regionem obtinuit. 
Tankradus semper imperterritus obsidionem magis firmans, mangenas duodecim ad urbis moenia applicuit, donec barbicanas et turres, spatio unius mensis quassatas, usque ad interiora praesidii perforauit. Videntes autem defensores quia iactus lapidum nequaquam sustinere possent, in cuiusdam noctis silentio ignem quibusdam ligneis aedificiis immittentes, diffugio elapsi sunt. Tankradus uidens praesidium igne conflagrare iam uespere facto, uiros uero aufugisse comperiens, cum sociis audacter ingressus est, et turres suo satellitio muniens, regionem coepit expugnare et subiugare. 

[11,48] CAP. XLVIII.-- De obitu Boemundi ducis. 
 Hoc in anno Boemundus auunculus Tankradi, aegritudine correptus, uita discessit apud Bare ciuitatem, ad ecclesiam B. Nicolai catholice sepultus, tempore quo Henricus V rex, imperator IV, Romae plurimos sibi resistentes hostili impetu in ore gladii crudeliter edomuit; regnumque et imperium ex haereditario iure antecessorum potenter et gloriose retinuit.