[9,0] LIBER NONUS.  

[9,1] CAPUT PRIMUM.-- Quod quidam de Christianis principibus ad propria repedauerint, quibusdam cum rege in Ierusalem remanentibus.  
Postea conuentu Christianorum de die in diem comminuto, aliis redeuntibus nauigio, aliis per diuersas regiones in reditu suo dispersis, Conradus, stabularius imperatoris Romanorum, Albertus de Blandraz, Stephanus Blesensis, Stephanus princeps Burgundiae, Otho cognomine Altaspata, Arpinus de Buduordis, Hugo de Falckenberg, Hugo de Lezenais, Baldewinus de Hestrut, Gutmanus de Brussela, Rudolfus de castello Alos, quod est in Flandria, Hugo de Botuns, Gerbodo de castello Wintine, Rotgerus de Roscit, et caeteri quamplurimi nobiles et egregii uiri, qui ad sanctum Pascha celebrandum tunc de uniuersis locis conuenerant, et in omni deuotione ac charitatis plenitudine feliciter sanctum tempus celebrauerant, in ciuitate Ierusalem cum rege remanserunt. 

[9,2] CAP. II.-- De incenso a Babyloniis templo S. Georgii, et de fuga Roberti, episcopi urbis Rames.  
Appropinquante dehinc festo sanctae Pentecostes, et collectione Christianorum nimium attenuata, aliis nauigio, aliis per siccum regressis, exercitus regis Babyloniae innumerabilis, et nunquam antea copiosior factus, ab Ascalone alii nauigio, alii per aridam in equis et copioso apparatu armorum descendentes, templum S. Georgii, distans milliari a ciuitate Rames, combusserunt cum uniuersis, quos in eo repererunt fugientes a facie eorum cum armentis et gregibus; quin etiam sata regionis depopulati sunt, nouum laborem peregrinorum, et spem totius anni. At Robertus, ciuitatis episcopus, uir christianissimus, uidens tam copiosum exercitum tam repentinis flammis et praedis regioni incumbere, et post captam urbem Rames in ciuitatem Ierusalem uelle descendere ad expugnanda eius moenia et obsidendum regem cum populo Christiano, subito equum ascendens, et ab hostium incursu elapsus praecucurrit Ierusalem ut nuntiaret regi quantus exercitus descendisset a Babylonia, et quomodo omnia sata et uicina loca ciuitatis Rames iam flamma et praeda consumpsisset. 

[9,3] CAP. III.-- Rex Baldewinus contra Babylonios militiam congregat.  
Rex itaque et uniuersa domus ducis Godefridi fratris ipsius et caeteri nobiles, qui adhuc cum illo remanserant, audientes superuenisse tot millia aduersariorum ad delendos catholicos populos, sine mora ad arma festinant; et iam ad septingentos adunati et loricati, cum rege uersus hostiles impetus in tubis et cornibus et uexillis ostreis regia uia ferebantur. Vix a montanis Ierusalem rex et sui egressi sunt, et ecce in ualle et amplissima planitie Rames inimica agmina Sarracenorum, Arabumque et Azopart appropinquabant cum infinitis millibus equitum et peditum, uolentes in uirtute hac Ierusalem recuperare, regem et fideles Christi expugnare. 

[9,4] CAP. IV.-- Rex Baldewinus contra Babylonios congreditur, quibusdam ex suis optimatibus in bello occumbentibus. 
Rex igitur et omnis comitatus illius uidentes tam propinquas acies inimicorum astitisse, omni timore mortis deposito, et animae suae parcere non curantes, atrociter et unanimiter per medios hostes ad eorum millia irruunt, acies penetrantes in uirtute militari, et nimiam caedem suis armis multiplicantes. Dum uero hi solum septingenti, pauca quidem manus, sed milites egregii et fortissimi, sic caedendo et hostium muros diruendo, penetrare conarentur, gens intolerabilis Azopart, quae in mediis millibus gentilium constituta erat, cum fustibus, in modum malleorum ferro et plumbo compositis, occurrerunt regi et suis, et non solum milites, sed etiam equos illorum in fronte et caeteris membris fortiter ferientes, graui ictu eos a praelio absterrebant. Alii uero sagittis et fundibulis uiros egregios coronantes, incessanter affligebant, tanquam grando indeficiens quae de coelo cadit, quousque uim ultra sufferre non ualentes rex et uniuersi in fugam conuersi sunt. Rudolfus de Alos, Gerbodo de Wintino, Gerhardus de Auennis, Gosfridus breuis in statura, Stabulo camerarius ducis Godefridi, comes Host de castello Rura, Hugo de Hamach de terra Pictauiensi, Hugo Botuns, Gerhardus Barson et caeteri omnes mediis in hostibus interierunt. Ex his quinquaginta uersus Rames fugam arripientes, portae urbis immissi sunt. Lithardus uero Cameracensis, Rotgerus de Roseit, Philippus de Bulon, Baldewinus de Hestrut, Walterus de Berga, Hugo de Burg, Addo de Keresi uersus Iaphet fugam inierunt, ubi decem millia illis occurrerunt, qui regi ad auxilium festinabant. Sed ab his audito regis infortunio, et suo interitu, ad eamdem ciuitatem fuga reuersi sunt. 

[9,5] CAP. V.-- De obsidione urbis Rames, et de fuga uel saluatione regis Baldewini. 
His itaque ciuitati cum fugitiuis militibus immissis, et portis clausis, Sarraceni qui eos insequebantur ad societatem reuersi sunt, et urbem Rames, undique positis castris, obsederunt. Rex autem uitae diffisus, propter urbis infirmitatem, per quamdam muri fracturam cum solo Hugone de Brulis in Gezela residens, cum armigero suo uersus montana Ierusalem diffugium fecit, et tota die ac nocte errans, frustra iter peregit, donec maxima pars Sarracenorum erranti, et Ierusalem tendenti, occurrit: à quibus illi fuga per montana interdicta, grauiter insecutione illorum oppressus est, nescius quo uagari coeperit. Rex itaque intelligens, se per montana euadere non posse, iam crastino mane orto, et uia aliquantulum recognita, uersus Assur ciuitatem Christianorum secessit, licet sagittis insequentium trans loricam paulisper sauciatus: qui per diem et noctem in montanis et deuiis multum laborauit, donec tandem in campi planitie sine requie et cibo uel equi pabulo assistens, regionis et uiarum coepit reminisci. Mane autem sic facto, Assur intrauit. Ubi Rorgius, qui ciuitatem Caiphas in beneficio acceperat et obtinebat, in laetitia magna illum suscepit: existimabat enim eum cum caeteris corruisse. Sic rex ab obsidione Rames et manu Sarracenorum elapsus, uenit Assur. Caeteri uero, id est, Conradus, Arpinus, Stephanus Blesensis, Stephanus de Burgundia et alii milites egregii, turrim quamdam ciuitatis eiusdem causa protectionis ingressi sunt. 

[9,6] CAP. VI.-- Ubi Sarraceni, expugnata turri urbis Rames, quosdam Christianorum principum interficiunt, Conradum stabularium captiuantes.   
Altera autem die Sarraceni, nec non Azopari, ruptis muris ciuitatis in uirtute magna, ipsam turrim infringere et expugnare fortiter coeperunt ferreis uncis et ligonibus, donec tandem turri cauata, ignem et fumum in ea suscitauerunt, ut sic calore et fumo arctati et suffocati milites, aut perirent aut prodirent. Sed milites egregii, eligentes potius honesta defensione consumi, quam misera morte suffocari et exstingui, tertia die inuocato nomine Iesu, confisi eius gratia egressi sunt, et plurimum cum Sarracenis facie ad faciem dimicantes, plurimo sanguine et strage illorum animas suas ulti sunt. Conradus uero audacia et uiribus incomparabilis, gladio praecipuas Sarracenorum strages exercuit, quoad omnes admirati qui aderant et exterriti, procul ab eo absistentes, continuerunt manus suas, rogantes eum ut cessaret a caede horribili, et eorum dextras susciperet pro uiuendi gratia, et sic in regis Babyloniae deditionem redderetur donec placata regis ira tam famosus et mirabilis miles in oculis eius gratiam inueniret, et post uincula praemia mereretur. Quod et actum est. Arpinus pariter captus et uitae reseruatus est, eo quod miles imperatoris Graecorum fuisse a ueridicis testibus illic innotuisset. Caeteri uero omnes cum Stephano et altero Stephano, summis principibus, ibidem decollati sunt. 

[9,7] CAP. VII.-- Quomodo ciues Ierusalem propter fugam Baldewini regis conterriti, consolationem receperint.   
Interea rex Baldewinus hoc triduo Assur resedit ut audiret euentum rerum. Sed fama haec crudelis Ierusalem transuolans, omnes eam inhabitantes uehementer perterruit, et in luctum ac ploratum tota ciuitas conuersa est. Coeperunt enim adeo omnium corda metu fluxa deficere, ut noctu et in enebris a ciuitate recedere pararent, nisi Gutmanus quidam ortus de Brussela, qui uix euaserat, plurimum eis consolationis attulisset et saepius admonuisset ne facile a ciuitate recederent, donec intelligerent si rex Baldewinus adhuc superesset. Tandem post paululum, fama allata est regem adhuc esse incolumen: quod audientes uniuersi laetati sunt et confortati. Et ideo abhinc diebus singulis per moenia diffusi, urbem defensabant ab assultibus Sarracenorum, qui huc in superbia uictoriae suae per turmas ad lacessendos ciues Christianos assidue conueniebant. 

[9,8] CAP. VIII.-- Ubi, Conrado stabulario carcerato, Babylonii Iaphet ciuitatem et Baldewini regis uxorem obsidione terruerunt. 
His itaque decollatis, sed Conrado et Arpino in dextris eorum susceptis et in urbem Ascalonem in carcerem transmissis, Merauis et cuncti potentes Babyloniae in uirtute magna, et manu robusta, ad ciuitatem Iaphet profecti sunt ac plurimo assultu, instrumento et tormentis lapidum ac bellico apparatu et impetu uiros in ea repertos uexauerunt. Caput uero Gerbodonis et eius crura pretioso ostro calceata et induta amputantes, defensoribus urbis ostenderunt, asserentes regis esse Baldewini, eo quod similis eius esset: et ideo eos ab urbe exire, et in potestatem regis Babyloniae sanis membris et uita incolumi uenire plurimum arctabant. Christiani uero arbitrantes uerum, et regis caput et crura procul ostentari, nimia desperatione correpti sunt cum omnibus rebus suis egredi, sibi inuicem consulentes, et sic nauigio liberari. Erat his diebus regina et uxor Baldewini in ipsa ciuitate Iaphet, quae etiam terroribus attonita et dolore mortis dilectissimi regis, pariter fugam cum caeteris meditabatur inire.  

[9,9] CAP. IX.-- Baldewinus rex nauigio applicans Iaphet, cum gaudio suscipitur a ciuibus.  
Verum dehinc septem diebus euolutis, rex ab Assur exiens, nauem, quae dicitur buza, ascendit, et cum eo Godericus pirata de regno Anglia, ac uexillo hastae praefixo et elato in aere ad radios solis usque Iaphet cum paucis nauigauit: ut hoc eius signo ciues Christiani recognito, fiduciam uitae regis haberent, et non facile hostium minis pauefacti, turpiter diffugium facerent, aut urbem reddere cogerentur: sciebat enim eos multum de uita et salute eius desperare. Sarraceni autem uiso eius signo et recognito, ea pars, quae nauigio urbem cingebat, illi in galeis uiginti et carinis tredecim, quas uulgo appellant Cazh, occurrerunt uolentes buzam regis coronare. Sed Dei auxilio, undis maris illis ex aduerso tumescentibus ac reluctantibus, buza autem regis facili et agili cursu inter procellas labente ac uolitante, in portu Ioppe, delusis hostibus, subito adfuit, sex ex Sarracenis in arcu suo e nauicula percussis ac uulneratis. Intrans itaque ciuitatem, dum incolumis omnium pateret oculis, reuixit spiritus cunctorum gementium, et de eius morte hactenus dolentium, eo quod caput et rex Christianorum et princeps Ierusalem adhuc uiuus et incolumis receptus sit. 

[9,10] CAP. X.-- Sarraceni Baldewinum regem regressum paululum declinantes, ad obsidionem Iaphet denuo reuertuntur. 
Iam dies media flagrabat, et rex mox equum ascendens, portas ciuitatis cum sex tantum illustrissimis militibus egressus est ut lacesseret tantum Sarracenos circumsidentes, et pateret omnium aspectui quomodo adhuc uiuus et sospes haberetur. Cognito autem rege uiuo et saluo, uniuersa multitudo gentilium, ablatis tentoriis a Ioppe, in campos Ascalonis descenderunt, illic per tres septimanas commorantes donec intelligerent si aliqua uirtus regi Baldewino ad subueniendum augeretur. Legatio enim regis ad uniuersos confratres per castella et ciuitates ac regiones propter auxilium directa est. Sed minime hoc tempore auxilium ferentibus Tankrado, Reymundo, Baldewino de Burg, eo quod nimium remoti essent, Sarraceni ab Ascalone uenientes, obsidionem circa Iaphet iterauerunt, donec quindecim dies euoluti sunt. 

[9,11] CAP. XI.-- De classe Christianorum. 
Interea dum haec obsidio ageretur, ducentae naues Christianorum nauigio Ioppen appulsae sunt, ut adorarent in Ierusalem. Horum Bernhardus Witrazh de terra Galatiae, Hardinus de Anglia, Otho de Roges, Hadewerck, unus de praepotentibus Westfalorum, primi et ductores fuisse referuntur. Sarraceni quidem, qui ex aduerso urbem in superiore parte nauigio obsederant, uidentes tot Christianorum acies adesse, constituerunt cum eis nauali impetu confligere. Sed Christianorum naues uelis et remis ac prosperiore uento clementia Dei praeualentes, ualide repressis gentilium uiribus, in arido constiterunt, et additis ciuibus cum ipso rege sibi in adiutorium, urbem ingressi sunt; amplior uero pars in aperta camporum planitie ex aduerso pariter fixis tentoriis hospitio resedit. Erat autem tertia feria Iulii mensis, quando hae Christianorum copiae, Deo protegente, huc nauigio angustiatis et obsessis ad opem collatae sunt. Sarracenorum autem turmae, uidentes quia Christianorum uirtus audacter facie ad faciem uicino sibi hospitio proxime iungebatur, media nocte orbi incumbente, amotis tentoriis, amplius milliari subtractae consederunt, dum luce exorta consilium inirent utrum Ascalonem redirent, aut ciues Iaphet crebris assultibus uexarent.  

[9,12] CAP. XII.-- Qualiter Baldewinus rex cum Sarracenis dimicans, tria millia ex eis prostrauit.  
Ab ipso uero die tertiae feriae dum sic in superbia et elatione suae multitudinis immobiles Sarraceni persisterent, et multis armorum terroribus Christianum populum uexarent, sexta feria appropinquante, rex Baldewinus in tubis et cornibus a Iaphet egrediens, in manu robusta equitum et peditum uirtutem illorum crudeli bello est aggressus, magnis hinc et hinc clamoribus intonantes. Christiani quoque qui nauigio appulsi sunt horribili pariter clamore cum rege Baldewino et graui strepitu uociferantes, Babylonios uehementi pugna sunt aggressi, saeuissimis ac mortiferis plagis eos affligentes, donec bello fatigati et ultra uim non sustinentes fugam uersus Ascalonem inierunt. Alii uero ab insecutoribus eripi existimantes et mari se credentes, intolerabili procellarum fluctuatione absorpti sunt. Et sic ciuitas Ioppe cum habitatoribus suis liberata est. Ceciderunt hac die tria millia Sarracenorum; Christianorum uero pauci periisse inuenti sunt. 

[9,13] CAP. XIII.-- Quomodo Baldewinus cum triumpho Ierusalem redierit, et post primam suorum interfectionem auxilia Christianorum principum per legatos impetrauerit. 
Rex ergo Baldewinus triumphum de inimicis gloriose adeptus, noctem hanc in Ioppe in laetitia magna exegit cum uniuersis peregrinis qui conuenerant, habentibus spolia multa. Altera uero die clarescente, Ierusalem cum omnibus peregrinis profectus est, pacifice et potenter omnia disponens, et peregrinis ad adorandum Christum et uota sua reddenda in Ierusalem templum Dominici sepulcri aperiri iubens. Ante haec omnia, cum nondum auxilium noui et peregrini exercitus adfuisset, Baldewinus rex anxius et nimium desperatus ob interitum suorum, legationem Antiochiam Tankrado et Baldewino de Burg in ciuitatem Rohas misit, quatenus festinanter sibi auxilio adessent, aut totam regionem Syriae et regnum in Ierusalem in breui amitteret, Sarracenorum audaciam et contumacem uictoriam annuntians, et quantum casum suorum egregiorum militum nuper ab hostibus passus sit. Qui statim collecto exercitu, Tankradus quidem in circuitu Antiochiae, Baldewinus Rohas ad septingentos equites et pedites mille, die statuto, unanimiter ad ipsam Antiochiam conuenerunt, Willhelmo Pictauiensi principe in eodem comitatu assumpto, qui nuper post Pascha Domini a Ierusalem adorato sepulcro Dominico ad Tankradum redierat: et nunc per conuallem Damasci et Camollam descendentes, sed Tabariam praetermittentes ad Caesaream Cornelli peruenerunt, illic positis tentoriis pernoctantes. Mane itaque facto, ad flumen Assur castrametati sunt, non amplius quam solo milliari ab Iaphet hospitari constituentes. Descenderant autem tempore autumni in mense Septembri, quando omnium frugum plenitudo redundare solet. 

[9,14] CAP. XIV.-- Quod Baldewinus rex aduenientibus principibus necessaria subministrans, eis pro Dagoberto patriarcha intercedentibus annuerit.   
Baldewinus itaque rex in ciuitate Iaphet tunc moram faciens, ac tam fortium uirorum aduentum intelligens, nuntios egregios illis in occursum constituit, qui omnia uitae necessaria illis procurarent in pane, carne, uino, oleo et hordeo ad refocillandos milites et eorum equos longo itinere fatigatos. Erat autem Dagobertus in eorumdem egregiorum uirorum comitatu, reprobatus ab eodem rege: qui patriarchatus dignitatem recuperare arbitrans, cum Tankrado Iaphet descendere disposuit. Unde Tankradus et Baldewinus de Burg, Willhelmus quoque comes Pictauii, pariterque Willhelmus Carpentarius, consilio inito qualiter patriarcha restituatur, regi legationem direxerunt, uidelicet ut patriarcham in suam sedem relocaret, alioqui nequaquam eos in ultionem suorum Ascalonem posse descendere. Rex horum audita legatione, inuitus eorum precibus acquieuit, nimium indignatus aduersus patriarcham propter subterratam pecuniam. Attamen consilio suorum uictus, concessit magnificis illius intercessoribus: ut primum Ascalonem descendant aduersus arma et milites regis Babyloniae; dehinc se omnia de patriarcha aequo iudicio et consilio ipsorum acturum. Decreuit etiam haec omnia fieri examine Roberti parisiensis cardinalis, episcopi et legati; qui Mauritio aliquo tempore mortuo, a Paschali, Romano pontifice missus, uenerat ad discussionem et correctionem rerum illicitarum sanctae et orientalis Ecclesiae in his orientalibus plagis. 

[9,15] CAP. XV.-- Qualiter Baldewinus rex cum principibus ab eo susceptis Ascalonem obsidens, Ammiraldum Babyloniorum bello exstinxerit. 
Tankradus autem et Baldewinus de Burg, Willhelmus itemque Willhelmus, hac regis audita promissione, sub obtentu fidei in armis et uirtute suorum cum rege Ascalonem profecti sunt, per dies octo eius moenia obsidentes, uineas et sata et uniuersam spem anni illius deuastantes, et crebro assultu muros impugnantes. Dum tandem creberrimis assultibus illic saeuirent, turres et moenia oppugnarent, quidam Ammiraldus Babyloniae regis nobilissimus, Merdepas nomine, qui ad tuendos ciues remanserat, subito in uirtute magna ab urbe erupit, et uiros Christianorum ferro et sagittarum grandine in manu suorum lacessiuit; sed Dei gratia et uirtute repente a Christianis occisus et attritus est. Merdepa tam nominatissimo Ammiraldo regis Babyloniae sic exstincto, et uniuersis gentilibus ciuibus Ascalonis repressis, et ultra repugnare diffidentibus, portas uero in faciem Christianorum claudentibus, rex assultus et labores suorum incassum fieri intuens, ex consilio maiorum ab urbe quae ab humanis uidetur uiribus insuperabilis recessit, et Ioppen una cum Tankrado et Baldewino de Burg, Willhelmo et altero Willhelmo diuertit, ubi in omni gloria et laetitia simul epulati sunt. 

[9,16] CAP. XVI.-- De inuestitura Dagoberti patriarchae, et de concilio super ipso Hierosolymis habito. 
Dehinc consilio ibidem habito cum episcopis, abbatibus et uniuersis ordinatis clero, et ex iudicio omnium Patrum qui aderant, omni honore et dignitate, qua erat priuatus patriarcha a rege, reinuestitus ac Ierusalem reductus, honorifice in cathedram episcopalem relocatus est. Reducto itaque sic patriarcha Dagoberto Ierusalem ac in sede suae maiestatis relocato, proxima die in templo Dominici sepulcri concilium statutum est, ubi idonei testes et accusatores in praesentia et audientia domini cardinalis ac totius Ecclesiae conuenerunt, Baldewimus Caesareae urbis episcopus, et episcopus de Bethlehem, Robertus episcopus de Rama, Arnolfus cancellarius et archidiaconus Dominici sepulcri et clerici multi. Ibi alii hunc ex Simonia; alii ex homicidio Christianorum Graecorum in insula Cephali eius instinctu a Genuensibus perpetrato; alii ex traditione regis Baldewini; quidam uero ex oblatione et pecunia fidelium subterrata constanter et obnixe criminati sunt. Adfuerunt pariter in eodem concilio Engelhardus episcopus Lauduni, similiter et episcopus Placentiae, episcopus de Tarsa, episcopus de Mamistras aliique episcopi et archiepiscopi ad decem et octo computati; abbas etiam de sancta Maria Latina, abbas de ualle Iosaphat, abbas de monte Thabor; et alii de terra Galliae circiter sex illic sedisse referuntur. 

[9,17] CAP. XVII.-- De depositione patriarchae praefati, et de ordinatione Euermeri, in locum eius subrogati. 
Ibidem uero in medio tantorum probabilium uirorum conuentu, cardinale praedicto residente et aequo iudicio rem examinante, patriarcha, uictus et confusus ab idoneis testibus de perfidia et caeteris, obmutuit. Qui in satisfactione Deo et cardinali rebellis et inobediens existens, et in pertinacia suae prauae excusationis permanens, sub iudicio omnium fidelium depositus ac anathemate percussus est. Tankradus uero et caeteri principes, uidentes rem ex puro iudicio ueritatis finem accepisse, non ultra renisi sunt; sed rege salutato, in terram Antiochiae et Edessae, patriarcha abiecto, utque aiunt, precibus tantorum procerum absoluto, secum abducto reuersi sunt. Rex quidem in laetitia et gloria magna remansit Ierusalem. Nec mora, consilio eiusdem Roberti cardinalis, cleri quoque ac totius populi electione, Euermerus quidam, uir et clericus boni testimonii, praeclarus ac hilaris distributor eleemosynarum, uice et loco Dagoberti patriarcha constitutus successit, omni studio religionis ac bonae conuersationis, in amore fraternitatis et charitate, illic in templo Dominici sepulcri Deo seruiens, et regi Baldewino contra Sarracenos et incredulos fidelis adiutor existens.  

[9,18] CAP. XVIII.-- Qualiter principibus cum centum et quadraginta millibus Christianorum in sua de Ierusalem renauigantibus, trecentae ex ipsis naues partim ab hostibus, partim fluctibus interierunt.  
Regresso itaque Tankrado cum caeteris principibus supra centum et quadraginta millia uirorum peregrinorum, qui Ierusalem hoc anno adorare conuenerant, taedio diutinae morae affecti, nauigio nunc uelis et remis aptato, rege uero salutato, alto mari inuecti sunt ut ad terram natiuitatis suae redirent, aequore ab omni feruore et turbine uentorum sedato. Sed illis uix duobus diebus in tranquillo nauigantibus, circa aequinoctium hiemale serenitas coepit turbari, uenti horribiles suscitari, naues usquequaque graui turbine inquietari, et saeuis procellis deiici et quassari, dum tandem nautae et homines peregrini fessi, et tumidis fluctibus oppressi, alii attritis uelis et remis in profundum ferebantur; alii ualidis uentorum flatibus dispersi, ac per ignotum iactati mare et uagi facti, Accaron peruenerunt; alii apud Sagittam, alii Ascalonem, ciuitates gentilium consistentes, aut capti, aut trucidati, aut undis suffocati sunt. Fuerunt autem naues Christianorum, qui perierunt, trecentae, quarum decima pars uix saluata fuisse perhibetur. Audito tantae multitudinis casu in Ierusalem, rex et uniuersi uiri et feminae ciuitatis in nimiam lamentationem et complorationem uersi sunt, eo quod tam amara morte tot millia confratrum suorum non solum undis, sed et armis gentilium exstincti sunt. 

[9,19] CAP. XIX.-- Qualiter tertio regni sui anno Baldewinus rex urbem Accaron obsederit, sed minime deuicerit.   
Post haec anno tertio regni sui rex Baldewinus uehementer indignatus aduersus ciuitatem Accaron, eo quod saepius insidiae et assultus ab ea peregrinis accreuissent, iam hiemis graui frigore deterso et ueris temperie aspirante, post octauas Paschae anni illius praecedentis, quo in campestribus Rames praelia commisit, et omnibus suis attritis, cum paucis reliquis suorum militum uix Sarracenorum uires euasit, exercitum congregans ad quinque millia uirorum, ad praefatae ciuitatis applicuit moenia. Quam, undique posita obsidione, curriculo quinque hebdomadarum sic mangenarum iactu et machinarum sublimitate oppugnauit, ut ultra uim et difficiles militum lapidumque creberrimos ictus ciues sufferre non ualentes, iam in manu regis, impetrata uita, urbem reddere cogerentur. Iam enim tres ab urbe exierant Sarraceni, quod caeteros prorsus latuit, ut sibi regem placarent et parcere animae suae impetrarent, omnem casum et defectionem fortium uirorum et ciuium illi referentes, et uniuersos interius adeo metu concussos ut si semel adhuc ualide urbem impugnarent, procul dubio portis apertis, in manu regis traderetur. Vix hi tres sermonem et consilium cum rege expleuerant, et ecce uespere facto, de Sur quae est Tyrus, et a Tripla quae est Tripolis, ciuitatibus de regno Babyloniae, duodecim galeidae descenderunt cum multis armatis militibus, et cum quadam ingente naue quingentos uiros pugnatores continente, qui eadem tota nocte ciuitatem introeuntes per moenia et urbem diffusi sunt. Nec mora, minime diem exspectantes, sed rapidum ignem sulphure, oleo, pice, stuppis suscitantes, machinae regis subito iniecerunt, ut uiros sagittas assidue desuper intorquentes et urbem ualide impugnantes ab ea absterrerent. 

[9,20] CAP. XX.-- Quod Reinoldo, sagittario regis, in bello pereunte, ipse rex ab obsidione urbis Accaron recesserit. 
Verum illorum aduentu cognito, et igne iam circa machinam saepius aduolante, Reynoldus quidam miles regis, arte sagittandi peritissimus et magister sagittariorum, socios ad defensionem admonet; ipse uero arcu Baleari arrepto, supra centum et quinquaginta Sarracenos mortifero uulnere exstinctos percussit. Mane autem facto, bellum utrinque coepit uehementius ingruere et inualescere, ac saepius a portis erumpentes Sarracenorum milites lanceis peregrinos Christi, alios graui uulnere percusserunt, alios momentanea morte exstinxerunt. Eadem denique die Reynoldus plurimum belli et caedis dum a machina aduersus hostes exerceret, incautus et intrepidus nimium in aperto assistens, subito mangenellae impetu lapis emissus illi in uerticem uenit; et sic mortuus iussu regis sublatus, in monte Thabor a religiosis monachis sepultus est. Videns autem rex, quia uirtus Sarracenorum praeualebat prae intolerabili multitudine, quae nouiter a praedictis ciuitatibus huic urbi ad auxilium nauigio confluxerat, et quia manu suorum non solum bello grauata, sed et longa obsidione ad resistendum deficiebat, ex consilio magnatum suorum ignem machinae iussit immitti, nimium turbatus et dolens inde recedens, eo quod prosperum successum hoc tempore nequiuerit habere. 

[9,21] CAP. XXI.-- Baldewinus rex uenationi aliquantulum uacans cum decem sociis Sarracenos sexaginta aggreditur. 
Eodem uero anno, quo rex Acram inuictam deseruit, et a Ioppe Ierusalem ascendit, ut illic aliquantulum bellis intermissis quiesceret, quadam die circa tempus Iulii mensis cum decem tantum militibus in uenationem profectus, dum saltus ciuitati Caesareae contiguos a montanis intraret et huius recreationis studio uacaret, Sarraceni circiter sexaginta ab Ascalone et Acra descenderunt ad insidias Christianorum, ut tam in plano quam in montanis deprehensos detruncarent ac rebus exspoliarent. Tunc quidam forte Christianae professionis illis obuiam facti sunt, quos nimia audacia freti gentiles praefati, persequi, occidere et rebus exspoliare decreuerunt, ut sic in gloria et uictoria cum spoliis fidelium ad suas ciuitates repedarent. Hac itaque crudeli intentione Sarracenis Christianorum uestigia insequentibus, uniuersa uero regione fama eorum commota ac tremefacta, eo quod uires illorum ampliores quam fuissent aestimarentur, Baldewino regi, omnium horum ignaro, et solummodo uenationi intento, nuntiatum est, quomodo Sarraceni regionem ingressi fuissent ad insidiandum et trucidandum populum Dei uiui, et ideo citius eum oportere in hac necessitate subuenire. Qui illico hoc audito, decem socios, qui secum erant, nobiliter admonet ut sine intermissione hostes insequantur, et nunquam eos impune a regione exire patiantur; sed fortiter cum eis dimicantes, praedam excutiant et rapinas confratrum suorum. Mox uenatoriae artis obliti, Otho Altaspata, Albertus de Blandraz et caeteri, qui cum rege uenationi intererant, licet lorica, scuto, lancea inermes, sed tantum gladio accincti et pharetra procul omni timore mortis ablato, equos calcaribus urgent, et recto uestigio Sarracenos persequentes, forte iam uisos, sagittis et gladiis eductis, subito incurrerunt, et atrociter hinc et hinc praelium commiserunt. 

[9,22] CAP. XXII.-- Baldewinus rex a quodam Sarraceno latenter inter fruteta uulneratur, et Ierusalem reportatus, curatur. 
Baldewinus uero rex prae cunctis acrius per medios hostes irruens, et caedem gladio multiplicans, ex improuiso iuxta fruteta humilis siluae in rapido cursu uolantis equi astitit: ubi a quodam satellite Sarracenorum, qui inter ramos et opaca folia delituit, furtiua lancea trans femur et renes perforatus est. Nec mora, a tam crudeli uulnere tam potentis regis riui sanguinis grauiter eruperunt, uultusque illius pallescere; animus et uirtus deficere, manus a gladii percussione cessare coeperunt, donec tandem in terra ab equo corruens, ac si mortuus et exstinctus expirasse crederetur. Quod sui commilitones ut uiderunt, statim dolore inaestimabili commoti, amplius et ualidius coeperunt hostes caedere et persequi, quousque alii occisi, alii in fugam uersi, per montana et inuia dispersi et elapsi sunt. Dehinc regem circumstantes ac plurimum flentes, gestatorioque eum imponentes, Ierusalem in nimia lamentatione uirorum ac mulierum detulerunt medicos peritissimos illi acquirentes, quorum arte et peritia ab hac mortifera plaga rex et fortis athleta posset conualescere. 

[9,23] CAP. XXIII.-- Qualiter a Babyloniis obsessa urbs Iaphet, et quod Christiani nauigio appulsi contra Sarracenos praeliati sunt. 
 Audita hac regis Baldewini uulneratione et aggrauatione, rex Babyloniae et Merauis, congregato ab omni regno exercitu, nauali expeditione Iaphet descenderunt, quam fixis anchoris uersus maritima obsederunt. Ascalonitae uero ex praecepto regis per aridam ad auxilium uenientes, et pariter hinc et hinc, et ab intus et de foris praelia committentes, diuersis assultibus eam expugnare moliti sunt. Interea dum haec obsidio fieret, et diuturnis praeliis ad inuicem ciues Ioppe et hostes Ascalonitae contenderent, duae naues, quarum altera minor, quam uocant Galeidam, et altera maior, quam uocant Dromonem, ex improuiso cum Christianorum coetu aduectae sunt ut adorarent in Ierusalem. Ex his maior nauis, quem supra quingentos uiros absque matronis continebat, ignorante exercitu gentilium, clam in obscura nocte repentino remigio aduecta, illusis custodibus uigiliarum noctis, in portu et littore urbis Iaphet resedit. Sed quassata ex impetu nimio et celeri fuga, et onere rerum et hominum, in partes dissiliens et hiscens, sabulo infixa est. Videntes autem hanc Sarraceni inuio cursu et nimium maturata fuga attritam, ac in limo littoris arenosi infixam, uelociter nauigio aduenerunt ut uiros naufragantes percuterent, et res illorum et omnia quae uitae erant necessaria diriperent, ac inter se diuiderent. Verum Christiani, qui in ipso urbis Iaphet littore consistentes, ad euentum rei perspiciendum, et ut subuenirent naufragantibus concurrerant, uiso conchristianorum periculo, nimia impugnatione resistentes, importunam multitudinem abegerunt, donec Dei auxilio repulsis gentilibus in liberatione fratrum suorum praeualuerunt.  

[9,24] CAP. XXIV.-- De altera naue Christianorum, quae naufragium faciens, penitus ab hostibus consumpta sit.  
Altera autem minor nauis non recto gubernaculo sulcans, sed ignaro magistro inuecta errans, caeca nocte repentino et facili cursu super naues hostium irruit. Quo agnito, magister nauis cum septem sociis suis clam exigua nauicula euasit, et nauem inter hostes destitutam reliquit. Erant enim in eadem naui homines centum et quinquaginta praeter femineum sexum; equites uero septem cum equis suis et plurima armatura. Gentiles uero sentientes hanc Christianorum puppim inter se stulto errore allapsam, eam undique coronantes, tota nocte eius inhabitatores praui impugnatione uexauerunt, et illi econtra fortiter restiterunt, donec orto mane, non ultra tot millium iacula et uim sufferre ualentes, et a defensione cessantes, uniuersi cum septem equitibus et cunctis mulieribus capti et decollati sunt, praeter solum armigerum, qui temerario ausu inter undosas procellas uix nando euasit. Omnia autem spolia occisorum seu submersorum diripientes, inter se partiti sunt gaudentes et exsultantes hanc fortunam uictoriae suae sic ex improuiso suis manibus incidisse. 

[9,25] CAP. XXV.-- Quomodo Sarraceni, adueniente Baldewino, obsidionem urbis Iaphet dimiserint, et utrinque agros suos excoluerint.  
At Baldewinus rex intellecta hac longa obsidione circa urbem Iaphet, et suorum confratrum consumptione, iam paulisper sanitate recuperata, ad Iaphet descendere disposuit, ut audito eius aduentu minus Christianos ciues Sarraceni terrerent et in urbis obsidione manerent. Sarraceni autem tam potentis regis aduentum et uitam incolumem operientes, et illi copias adfuturas aestimantes, nequaquam illic ultra remanere praesumpserunt; sed assumpta occasione Octobris mensis et temporis hiemalis, quo maris procellae amplius intumescunt, reditum suum sine intermissione parauerunt. Rex uero et Christiani urbis Ioppe uelocibus buzis et remis eos insequi constituerunt, si forte aliqui secure et tarde nauigantes possent comprehendi. Sed minime opportunitas hoc tempore, aut ulla uindicta sanguinis confratrum Christianorum concessa est. Ipse quidem rex et uniuersi fideles Christi qui Ioppe habitabant gauisi sunt super uniuersis quae sibi gloriose acciderant, et exaltati sunt secure dormientes et abhinc agros et uineas excolentes. Ascalonitae uero rege conualescente, minus ultra ausi sunt uiros Iaphet bello lacessere, sed et ipsi pace gaudentes, et quia manus regis bello uacabat, pariter et ipsi in satis ac uineis hoc anno non parce elaborantes, quieuerunt. 

[9,26] CAP. XXVI.-- Quod ciuitas Gibelot, a Pisanis expugnata, Reymundo comiti subiugata sit. 
Proximo dehinc anno, mensis Martii tempore aspirante, anno scilicet quarto regni ipsius Baldewini, rursus Pisani et Genuenses, qui causa adorandi in Ierusalem conuenerant, a Laodicea ubi hicmauerant, amouentes, Gibelot nauali apparatu applicuerunt. Ubi comes Reymundus illis a Tortosa ciuitate occurrit, auxilium et uires illorum ad expugnandam ipsam Gibelot quaerens ut, Sarracenis ciuibus exterminatis, urbs Christianorum haberetur. Qui facile precibus eius acquiescentes, urbem multitudine copiosa nauium obsederunt, fortiter eam oppugnantes. Comes uero in arido eam obsidens, creberrimis assultibus et machinarum ingeniis debellauit, quo usque capta et uicta cum ciuibus suis in manu ipsius Reymundi tradita et subiugata est. 

[9,27] CAP. XXVII.-- Pisani regis precibus euocati, cum eo urbem Accaron obsidione uexant.  
Nec diu post urbis illius captionem ipsis Genuensibus et Pisanis legatio regis Baldewini adfuit, qua nimium ex parte ipsius salutati sunt. Deinde permagna regis precatio ad uniuersos facta est, quatenus causa Dei et sanctorum Ierusalem, ciuitatem Ptolemaidem, quam nunc uocant Acram, exercitu nauali in mari obsidentes oppugnarent; ipso autem auxilio Dei et copiis fidelium Christi in sicco obsidionem locaret. Audita hac regis precatione et admonitione, gauisi uniuersi continuo nauigio et manu robusta Acram uel Accaron applicuerunt. Rex autem in arido in circuitu murorum castrametatus est. Illic uero aliquot diebus tormenta lapidum et machinas fabricantes, deinde urbem et ciues sine modo uiriliter et non parce assilientes, usquequaque oppugnabant, donec Sarracenorum et uires et manus ad resistendum fessae nihil ultra ausi sunt. 

[9,28] CAP. XXVIII.-- Ammiraldus urbis Accaron consulens ciuibus suis, Baldewino regi urbem tradere decreuit; rex et patriarcha de obsessis et dextras petentibus, consultant. 
Videns ergo Ammiraldus urbis, quia sui a defensione defecerant, et quoniam nulla spe auxilii freti non ulterius aduersus uirtutem regis stare audebant, pacem et belli dilationem fieri rogauit, ut sic consilium ageret quatenus urbs in regis potestate, ciuibus saluatis, traderetur. Pax denique ex petitione Ammiraldi, utrinque datis dextris, firmata est ac populus ab omni impugnatione quieuit. Tunc Ammiraldus uniuerso coetu Sarracenorum in unum conuocato, consilium anxie tenuit, et in hunc modum coram omnibus locutus est: Diu hanc ciuitatem etiam usque ad sanguinem defendimus. Sed nunc nullum nobis auxilium a rege nostro Babyloniae, uel ab illius ciuitatibus, ut solitum erat fieri, speramus, propter naualis obsidionis infestationem. Quapropter si omnibus nostris nunc foret gratum, in hac ultima necessitate regi Baldewino urbem reddi et aperiri oportet, priusquam armis illius pereamus, et pereuntes nec uitam nec urbem ad extremum teneamus. Unde si utile consilium meum uidetur, nec sanius modo reperiri ualet, antequam urbs illi aperiatur, si foedus inter nos et ipsum firmetur, ut incolumes cum uxoribus et filiis nostris et uniuersis rebus exeamus, ubique uiam pacifice, et sine impedimento, insidiisque suorum habentes. Concesserunt uniuersi hoc Ammiraldi consilium: quod et regis auribus sine mora innotuit, scilicet ut sub pura fide datis dextris pacificus exitus ciuibus daretur, et sic non ultra regi resistentes, portas urbis aperirent. Rex igitur et patriarcha Euermerus consilium cum suis super hoc inierunt quoniam, si petitioni illorum contradicentes, fidem et pactum negarent; ciues uero urbem nisi cum salute exire metuerent, non sine interitu et periculo Christianorum eam posse expugnari. Unde et petitioni illorum sic annuerunt ut, urbe reddita et patefacta, cum uniuersis rebus pacifice migrantes, nihil periculi dubitarent. Verum Pisani et Genuenses auaritia rerum gentilium inflammati, nequaquam sic fieri responderunt ut diuitiae urbis et eius inaestimabiles thesauri pacifice efferrentur. Tandem ab hac contradictione a rege et domino patriarcha correcti et placati, assensum in uniuersis praebuerunt quae illis ad salutem Christianorum potiora uidebantur. Et sic iureiurando a rege Sarracenis promissa pace et firmata, urbs et portae eius in ipsa sancta et celebri die Dominicae Ascensionis patefactae sunt.  

[9,29] CAP. XXIX.-- Qualiter Pisani Sarracenos urbe egredientes in iuste occiderint. 
Rex autem et exercitus eius intromissus est; principes uero ciuitatis et caeteri inhabitatores pacifice cum uxoribus et filiis, cum pecoribus et omni substantia egressi sunt. Sed Pisani et Genuenses, uidentes eos cum omni supellectile egredi, et gazam illorum inauditam efferri, auaritia uehementer excaecati, fidemque et pactum quod cum rege pepigerant obliti, subito per mediam urbem irruentes ciues occiderunt, aurum, argentum, ostra diuersi generis et plurima pretiosa rapientes. Populus autem Galileae qui ab arido cum rege urbem intrauerat uidens Pisanos per urbem discurrere, ciues occidere, thesauros inauditos diripere, pariter et ipsi auaritiae flammis aestuantes et iurisiurandi obliti, circiter quatuor millia ciuium in ore gladii percusserunt, gazam, uestes, pecora, et omnes diuitias illorum incomputabiles diripientes. Hac iniusta seditione ad extremum sedata, rex uehementer indignatus est de illata sibi iniuria a Pisanis et Genuensibus propter iusiurandum. Et ideo ne in dolo et consensu ipsius fidem et pactum praeuaricari crederentur, admonitis sociis ac domesticis suis, hoc scelus grauiter ulcisci uoluit, nisi domino patriarcha interueniens et eius pedibus frequenter aduolutus, prudenti consilio regem placatum reddidisset, et utrinque pacem concordiam reparasset.  

[9,30] CAP. XXX.-- De quingentis Arabibus qui, Ioppen bello aggressi, Othonem iugulauerunt.  
Eodem uero anno post captionem Ptolemaidis, quae et Accaron dicitur, uulgariter uero Acra, in mense Septembri iam mediato, ipso die Exaltationis S. crucis, milites Arabes circiter quingenti in equis et armis ab Ascalone exsurgentes, Ioppen descenderunt; ac iam sole flagrante medio axe coeli, ante urbis ianuam assistentes, milites catholicos bello lacessere conati sunt. Et ecce Otho, nomine Altaspata, filius sororis Alberti de Blandraz, miles tiro imperterritus, tantum cum uiginti qui aderant ad custodiendam urbem, galea et lancea indutus, quingentis occurrit militibus. Quos plurimo equestri luctamine prouocantes, et temerario ausu copias illorum impetentes, nouissime medio agmine nimiae gentis permisti, nequaquam ab his extorqueri aut redire potuerunt, quousque Otho inimicorum armis exstinctus cum quinque fratribus ibidem fuisse perhibetur. Continuo Sarraceni ac Arabes ab equis descendentes, capitaque occisorum amputantes, secum Ascalonem in signum uictoriae detulerunt ut, his uisis, ciues ad quidpiam audendum animarentur. 

[9,31] CAP. XXXI.-- De sexaginta Arabibus, urbem Caesaream depraedantibus, quos Baldewinus rex superauit. 
Abhinc diebus septem uix euolutis, sexaginta Arabes, uiri militares, nomen pariter gloriae et uictoriae aliquo insigni facto sibi acquirere uolentes, mouerunt iter uersus ciuitatem Caesaream in die natali apostoli et euangelistae Matthaei, si forte illis occurrerent aliqui incauti ex Christianis. Sed nemine illis obuiam facto, praedam boum ouiumque Christianorum ante urbis moenia in pascuis repertam abduxerunt, ut uel hac occasione Christiani ab urbe egressi, et eos insequentes, ex hostili industria punirentur. Hanc itaque praedam illis abducentibus, Christiani ciues urbis Caesareae ira commoti, ab urbe ferme ducenti sunt progressi cum solo equite, qui diu etiam febre correptus, uehementer elanguit, et adhuc parum sanitatis recuperauerat, ac milites Arabes in arcu et sagitta et lancea sunt persecuti, ut praedam excuterent et reducerent. Econtra Arabes fortiter repugnantes, ac praedam abducentes, pedites Christianos saepius in fugam remittebant, quin etiam equitem adhuc languidum proximo cursu eos urgentem peremerunt, ipsius capite amputato, et secum deportato in sacculis armigerorum suorum, in quibus equorum pabula ferre consueuerant. Nec mora, regi Baldewino Iaphet uel Ioppe commoranti, diuulgatum est quomodo Ascalonitae milites sexaginta Caesaream depraedandi causa diuertissent. Qui solum quadraginta equites secum habens, diuisit eos per triginta ac direxit per montana ut uniuersas semitas praeuenirent, per quas sperabat eos reuersuros. Ipse quidem, decem assumptis, recto tramite quo ab Ioppe itur Caesaream est profectus, si forte sibi obuenirent praefati sexaginta milites, ut eis malum quod fecerant Caesareae digna uice possent rependere. Igitur dum aliquantulum itineris rex et sui peregissent, in armis et lorica armigeri et serui Arabum, praemissi cum praeda et capite Christiani militis, rege nescio ac regis nescii, obuiam facti sunt, sexaginta uero milites eadem uia loricati et armati a longe subsequebantur. Rex autem suique armigeros apprehendentes ac consulentes unde illis iter sit, sarcinasque eorum aperientes, in sacco unius illorum caput Christiani militis inuenerunt. Quo uiso et cognito, Ascalonitarum crudelitas propalata est: et rex statim apprehensos armigeros coegit minis et terroribus suppliciorum ut omnem rem gestam aperirent; quod si nollent, capitali sententia uniuersos ibidem comminatus est punire. Qui illico professi sunt dominos suos subsequi eodem itinere quo et ipsi uenerant, ac per montana Iaphet reditum suum constituisse. Rex, hoc audito, protinus obducto pectori clypeo et hasta arrepta, cum decem sociis uia cepta ac nimium festinata, in hostes tetendit, metuentes ne forte aliqua fama ab hac uia declinarent. Nec multo abhinc spatio sexaginta Arabes appropinquantes, super regem et suos incaute irruerunt, regem nequaquam aut aliquas insidias illic in uia suspicantes. His uero inter manus regis tam incaute oblatis, rex fortiter tundens latera equi suique non minus tundentes, uiros subito clamore ac impetu aggressi, per medios irruperunt, alios lancea perforantes, alios ab equis deiicientes, et non parce in caede illorum gladio saeuientes. Tandem omni uirtute rege inualescente, et Arabes ut stipulas penetrante ac dispergente, hostes ultra pondus certaminis sustinere non ualentes terga uerterunt. De quibus decem capti et retenti sunt absque his qui armis interierunt. Equi etiam illorum non minus quadraginta capti sunt, tum arma et spolia eorum cum quibus rex Ioppen in gloria magna et ultione sui decollati militis reuersus est. Iaphet uero et omnes ciuitates fidelium quae haec audierunt ab ea die laetatae et confortatae sunt. Exaltatum est itaque nomen regis in uniuersis finibus Ascalonitarum et omnium gentilium, non parum timentium et admirantium quod rex cum decem sociis sexaginta Arabes tam felici congressu alios attriuerit, alios captiuos duxit. 

[9,32] CAP. XXXII.-- Quod Reymundus contra Tripolin nouum praesidium exstruxerit, in quo moriens sepultus sit. 
Eodem quoque tempore et anno comes Reymundus, adunata manu Christianae gentis a diuersis locis et regnis, ciuitatem Tripolin, quam uulgo Triplam uocant, obsedit multis diebus et annis, eam machinis et armis expugnare molitus. Sed longo tempore dum circa hanc et eius moenia incassum laboraret, nec famis angustia eos compellere ualeret in eius redditionem, eo quod a Babylonia, Ascalone, Sagitta et Sur auxilium illis frequenter adesset, et nauigio rerum abundantia superesset, comes Reymundus, consilio cum suis habito, nouum praesidium fieri decreuit, a quo semper urbi aduersaretur, et ad quod sui assidue protectionis causa ab hostili impetu repedarent. Appellatum est idem praesidium mons peregrinorum, eo quod peregrinis et Christianis militibus illic munimen contra gentilium uires semper haberetur. Verum biennio euoluto post captionem Ptolemaidis, et aedificationem huius praesidii noui, quod dicitur mons peregrinorum, comes post Purificationem sanctae Dei genitricis Mariae obiit mense Februario, in eodem nouo praesidio quod exstruxerat, catholice sepultus. 

[9,33] CAP. XXXIII.-- Ubi Alexius imperator pro redemptione Boemundi copiosam promisit pecuniam. 
Interea dum praefata longa negotia circa Acram, quae et Ptolemais, in ciuium redemptione et urbis deditione agerentur, Alexius imperator Constantinopolis, cui semper Boemundus suspectus erat ne eum a regno expelleret, pecuniam ducentorum et sexaginta millium byzantiorum creberrimis legationibus epistolarum obtulit Donimano magnifico principi Turcorum, quatenus Boemundum principem Siciliae, quem adhuc tenebat in uinculis, suae manciparet ditioni, uolens eum aut aeterno exsilio aut perpetua damnatione perire, ne ultra regno eius aliqua machinatione nocere posset. 

[9,34] CAP. XXXIV.-- Solymanus propter pecuniam ab imperatore promissam Donimanum bello fatigat. 
Huius itaque tam grandis pecuniae massam Solymanus, ante hos annos princeps Nicaeae ciuitatis, intelligens pro redemptione Boemundi imperatorem polliceri, cauta et priuata epistolarum legatione compellat comprimorem suum Donimanum ut eum tantae pecuniae participem faceret, eo quod amici et socii in bellis et plurimis praedis semper fuissent; sed uniuersum huius thesauri talentum Donimanus inhians indiuisum retinere, callida occasione sibi assumpta id fieri prorsus interdixit. Hoc Solymanus grauiter accipiens, amicitiam et foedus quod cum eo percusserat abrumpens, coepit ei assiduis infestationibus aduersari, ac depopulari quae illius erant; quin assumptis copiis iam tertio bello lacessitum, plurimisque insidiis uexatum superauit, ac in fugam misit. Sic calumniatus et humiliatus Donimanus ex industria Solymani, coepit multis lamentationibus ac crebris suspiriis hoc infortunium suum rememorari in audientia uniuersorum amicorum suorum, quatenus eorum adiutorio aliquam uindictam de illatis sibi iniuriis consequeretur. 

[9,35] CAP. XXXV.-- Ubi Boemundus de omnibus his consilium dedit. 
Has itaque Donimani principis urbis Nixandriae, querimonias Boemundus paulatim callida aure auscultans, dum adhuc teneretur in uinculis, coepit clanculum a custodibus et procuratoribus requirere quidnam esset quod Donimanus tam magnificus princeps triste ferret ac tota domus eius plus solito turbata nunc esset. Tandem die quadam dum res Donimano innotuit, quomodo Boemundus de iniuriis et calumniis eius requisiuisset, et quomodo nimium super his ingemuisset, ad ipsum locum carceris in quo catenis ferreis astrictus seruabatur descendit: quas pertulerit insidias et aduersitates a Solymano sibi recensens pro pecunia in eius redemptione ab imperatore sibi oblata, sed Solymano eius diuisione negata; sciens eumdem Boemundum uirum astutum et magni consilii adinuentorem ut, eo audito, forte Solymano dignam uicem iniuriarum rependere addisceret. Cui Boemundus prudentiori, quo potuit, consilio de uniuersis, quae ab eo intellexerat, sic respondit: Ex his omnibus quae tibi aduersantur satis sanum consilium capere potes, quo Solymano facile in caput reddes cuncta quae tibi tuisque intulit, si non tam leuiter cum imperatore Alexio faedus pepigisses pro hac ingenti pecunia et mei uenditione. Ad haec Donimanus nimiis aestuans curis in ultione suae iniuriae, Boemundum constantius rogat ut, quod sanius sentiret consilium edoceret. Qui protinus respondit: Quoniam si imperatoris uolueris refutare pecuniam, et tam grandis talenti dimidium a me suscipere, me pristinae libertati restituere, a manicis his absoluere in omni, qua placuerit, conditione, in Deo meo iurans, tibi inseparabilis dilectionis et fidelitatis uinculo astringar, imo uniuersi principes Christianorum. Amici uero mei et cognati tam qui sunt Antiochiae quam qui Rohas, et qui habitant Ierusalem, et uniuersis locis, sub eiusdem tibi uinculo fidei sociabuntur, semper de honore tuo et salute consulentes et agentes. Si autem pecuniae, quae tibi causa meae perditionis offertur, magis intenderis, quam meae et confratrum fidei, amicitiae et seruituti, certus sis, quoniam pecunia de die in diem minuetur ac diuidetur, odia, inimicitias, noxia consilia cognatorum et confratrum meorum nunquam dum unus in partibus his uiuet et praeualebit, scias tibi et terrae tuae posse deesse. Si uero ad me et ad seruitutem meorum et amicitiam animaduerteris, pecuniam imperatoris recusaueris, et quantum deuoui, licet minus talenti, a me receperis, certus sis amicitiae cunctorum confratrum meorum; et militare obsequium eorum in omnibus negotiis tuis procul dubio crede semper tibi in omni fide et subiectione paratum: nam sic foederati utrinque et amici sub iureiurando facti, non solum ipsum Solymanum qui sic aduersum te extollitur et inflatur, et te calumniari meditatur, in uirtute tua et nostra facile expugnabimus, terram uero, quam possidet, eo expugnato et expulso, subiugabimus; sed etiam imperatoris regnum et terras, quantocius decreueris, nostrae ditioni subiiciemus. 

[9,36] CAP. XXXVI.-- Donimanus, accepto consilio amicorum, Boemundum sub pecunia pristinae restituit libertati. 
Donimanus his Boemundi uerbis et promissis acceptis, non parum mente in diuersa fluctuans, angustiari coepit quid primum eligeret, quid refutaret. Unde et haec responsa illi dedit: Placent satis uniuersa, quae de ore tuo audiui, si dicta factis inuiolabilis fidei compleueris. Sed dextram tibi dare non absque meorum consiliis decet: et ideo in breui consilium cum illis faciens, eisque tuam intentionem et suggestionem aperiens, aut cito faciam, quod hortaris; aut meorum consiliis acquiescam, utiliora tamen non relinquens. Dehinc post aliquot dies consilio habito, placuerunt uniuersa quae Donimanus a Boemundo audierat et suis retulerat, et idcirco illius petitionem et consilium non ultra debere refutari, sed fieri omnibus bonum et utile uisum est; hac tamen rata et firma conditione, ut quique sua lege et professione utentes, amicitiam et foedus integre seruarent. Quod sic actum est: ac dimidium pecuniae, quod imperator spoponderat, Boemundo remissum est; et solummodo centum millia byzantiorum persolui et recipi concessa sunt. Hoc itaque firmato et concesso, Donimanus imperatori legationem direxit ad contradicendum auri talentum, quod obtulerat. Boemundus igitur nimium gauisus eo quod iam per biennium uincula et carceres passus, nunc autem quod gratiam in oculis Donimani, Deo miserante, inuenisset, et plurimam suae redemptionis clementiam, ad uniuersos cognatos et amicos suos tam Antiochiam quam Rohas et in Siciliam pro congreganda pecunia misit, et ut congregatam designata die afferrent in regionem urbis Malatinae, ubi reducendus et restituendus erat, concordia quoque et foedus cum Donimano firmandum. Mox uniuersi de redemptione eius audientes, gaudio et exsultatione repleti sunt, eiusque mandatum studiose adimplentes, pecuniam undecunque contractam et compositam ad locum praenominatum determinata die deferentes conuenerunt. Ubi Donimanum et Boemundum, sicut decretum erat, reperientes, in numero et pondere pecuniam ipsi Donimano suisque reddentes, utrinque pariter amicitia et foedere percusso, ad inuicem reconciliati et amici facti sunt. Hac itaque pecunia a priuatis et cubiculariis Donimani suscepta et reposita, Boemundus datis dextris in uinculo summae dilectionis commendatus, liber ab omni deditione cum suis Antiochiam remittitur. In qua non modico gaudio ab uniuersis conchristianorum ciuibus susceptus, honorificatus et inductus est. 

[9,37] CAP. XXXVII.-- Solymanus propter redemptionem Boemundi inimicas Donimano litteras mittit. 
Haec Solymanus intelligens, moleste nimium accepit eo quod pecuniae particeps esse nequiuerit. Unde aduersus Donimanum loquens, Soldanum, regem Corrozan et Baldach, quae est ciuitas et caput regni Turcorum, cum uniuersis principibus gentilium commouit ut ei aduersarentur, et ultra auxilio et gratia regis priuaretur, quod Boemundum hominem belligerum et tam astutum in omnibus negotiis rei militaris, et qui semper Turcis regnoque Turcorum et Graecorum malum et insidias moliretur, ignorante rege absoluisset. Nec diu, dum hae sinistrae legationes ex accusatione Solymani ad regem Turcorum factae essent, ex his uero regis ira et indignatio cunctorum procerum Turcorum in aures Donimani insonuissent, et uariis minis eum suosque perterruissent, et plurimum sollicitassent, quadam die Solymanus in hunc modum epistolam scripsit: Donimane, frater et fili de gente Turcorum, nunc usque uir illustris et acceptus regi et omni regno Turcorum fuisti in bellis et uictoriis, quas gessisti. Sed ecce nomen tuum uehementer imminutum est; et nunc apud regem Corrozan, et uniuersam gentem tuam, plurimum uiluisti, exosus omnibus factus, eo quod Boemundum tam leuiter redimi permisisti, et consilium nostrum in hac conuentione et redemptione uile et pro nihilo habuisti. Verum si id flagitium commutare uolueris regisque iram et maiorum Corrozan placare, eumdem Boemundum, quem prae omnibus Christianis magis suspectum habemus, in locum, quem signauero, quasi ad auxilium imitabis, et tunc positis insidiis nostris subito circumuentus rapietur. Alioqui scias te nunquam regis gratiam recuperare, et effugere manus et indignationem Turcorum. Cui Donimanus nequaquam acquieuit, ne fides sua et omnium Turcorum apud Christianos et caeteros gentiles uilescere uideretur. 

[9,38] CAP. XXXVIII.-- Ubi, Boemundo Antiochiam reuerso, Turci Rohas urbem obsidere conantur. 
Post haec eodem anno, quo Ptolemaide uel Acra capta, in mense Maio, Boemundus Antiochiam ab exsilio et uinculis reuersus est, Geigremich, magnificus princeps Turcorum, cognatus Corbahan, frater Sochomani, qui regno Ierusalem, quod iniuste inuasit, nunc per uirtutem regis Babyloniae amisso, in primo aduentu Christiani exercitus Damascum aufugit, ut illic a Turcis protegeretur, unus de praepotentibus regni Corrozan, collecto exercitu sexaginta millium Turcorum profectus est in superbia et uirtute magna ad obsidendos muros et moenia ciuitatis Rohas, quae et Edessa nuncupatur. 

[9,39] CAP. XXXIX.-- Baldewinus comes, Boemundus et Tankradus peccata sua confitentes, exercitum congregant, et contra Turcos acies ordinant. 
Huius igitur infinitae multitudinis aduentu et subito rumore Baldewinus de Burg attonitus, princeps eiusdem ciuitatis a rege Baldewino constitutus, uniuersos, qui secum crant in conuentione solidorum, ad defendenda moenia conuocat ac disponit; quin ab urbe egrediens Boemundum et Tankradum ad opem et uires augendas, missa legatione, inuitauit; rogans eos ac deprecans in nomine Domini, ne Turcorum superbiam Christianis confratribus dominari paterentur. Huius uero legatione accepta, et protinus collectione facta de omnibus locis et castellis Antiochiae, circiter tria millia equitum, septem uero peditum applicuerunt ad locum praesignatum, in campos scilicet ciuitatis Aran uel Caran, ubi Baldewinus aduentum eorum cum omni populo, quem contraxerat, praestolabatur. Illic a quodam Arabe innotuit comiti Baldewino, Boemundo, Tankrado, quomodo illa adunatio Turcorum festinanter appropinquaret ad obsidendos muros et expugnandas munitiones ciuitatis Rohas. Audientes itaque haec nuntia tot superuenientium aduersariorum, mouerunt castra et omnem apparatum suum ad flumen Cobar, quod a partibus regni Babyloniae usque ad has partes alueo dirigitur: ubi tentoriis locatis, in crepidine aluei pernoctasse perhibentur. Dehinc primo diluculo castra amouentes, in planitie ciuitatis Racha constiterunt, ubi de omnibus culpis et commissis apud patriarcham Antiochiae, et Benedictum episcopum ciuitatis Rohas confessionem facientes, discordiam omnem in charitatem reuocantes, et acies uiginti conponentes, a dextris et sinistris constituerunt ad resistendum inimicis, et subueniendum sociis Christianis, et quo sic leuius belli onus sustinerent. Vix acies ordinatae erant, et ecce Sochomanus in dextrum latus cum triginta millibus fortium pugnatorum ac sagittariorum bellum committere audaci impetu, et tubarum horrisono strepitu appropinquabat. Boemundus uero, Tankradus et omnis militia Antiochiae non segnius illi in faciem armis, lorica et galea ac scutorum testudine ad obsistendum in tubis et cornibus fortiter exclamantes properabant. A sinistris uero Baldewinus de Burg, Gozelinus de Cortona, quae et Turbaysel quod dono ipsius Baldewini in beneficio tenebat, loricati occurrerunt in lanceis et gladiis et equis rapidissimis, hinc et hinc fortiter tubis et cornibus intonantes, et praelia committentes. Boemundus uero et Tankradus, qui in dextro latere cum hostibus luctabantur, Deo miserante, coeperunt praeualere, hostes inuadere et sternere, donec uirtus eorum imminuta est, et ipsi fugam inierunt. Ceciderunt Turcorum quingenti milites in eodem praelio, quod in dextro Boemundus agebat; Christiani ferme ducenti interempti sunt. Baldewinus uero de Burg, Gozelinus de Cortona et caeteri egregii milites plus milliari a Boemundo cum sua acie remoti, audientes Boemundum et Tankradum iam bellum committere et praeualere, uelocitate equorum densatas et obsistentes acies rapido impetu irrumpere et atterere conati sunt, inter aciem Boemundi et Tankradi sociari, et misceri ad auxilium, feruentes; sed subito decem millia Turcorum ab insidiis surgentes, arcu et sagittis ferociter eis in faciem occurrerunt, grauiter eos assilientes, et sagittis figentes, donec tota manus in fugam uersa est. Ex his alii captiuati et occisi sunt, et plures exsilio aeterno abducti. 

[9,40] CAP. XL.-- De decollatione octodecim clericorum et de captiuitate Baldewini comitis, principis Rohas. 
In hoc tam crudeli diffugio clerici octodecim, monachi uero tres, qui ad corroborandos milites Christi spiritualibus armis conuenerant, decollati sunt; Benedictus uero episcopus captus et abductus est; quin ipse Baldewinus, princeps Rohas, nimium auidus caedis et incaute accelerans, nec uictrices aquilas Boemundi opportune praestolatus, uictus, captus et abductus est. Ad haec Tankradus a presenti caede Turcorum gloriose descendens, sed sinistro nuntio consternatus, sine mora cum suis aduolans, Turcos in Baldewini suorumque strage factos uictores insequitur ut captiuos excuteret; sed maturata uia elapsi sunt. Solus episcopus cum tribus tantum militibus liberatus et reductus est. Nocte denique instante, et die iam recedente, Boemundus et Tankradus in castra sua relati sunt cum uniuerso comitatu suo ad refocillandos artus, nimio bellorum pondere hoc die fatigatos. 

[9,41] CAP. XLI.-- Boemundus et Tankradus, captiuato Baldewino, fugiunt, et Tankradus in locum Baldewini praeficitur. 
Dehinc primo galli cantu absentia Baldewini comperta, momentaneo metu correpti, ad ciuitatem Rohas omnes celeri fuga contenderunt, quatenus ad defendendos muros et moenia praeuenirent, ne Turcis in uictoria sua praecurrentibus ciuitas traderetur. Ciues autem Rohas, qui et ipsi Christiani, casum et interitum suorum audientes, et tam magnifici principis abductionem, in lamenta et complorationem sunt uersi, sed ad protegendum uniuersos milites Christianos plurimum consolati sunt. Erat enim dies illa Dominica populo Christianorum celeberrima. Altera autem die exorta, Armenii ciues eiusdem urbis, inito consilio cum uniuersis, qui conuenerant ad lamentandum tam illustrem principem, Tankradum loco eius restituerunt, dum uiderent, si Baldewinus redimi aut liberari posset. Boemundus dehinc sic Tankrado ad obtinendam urbem et eius principatum, loco Baldewini constituto, Antiochiam cum suis reuersus est. 

[9,42] CAP. XLII.-- Turci Rohas urbem obsidione cingunt, quibus Tankradus pro uiribus resistit. 
Post haec, octo diebus euolutis, et Tankrado praesidium Rohas et eius moenia uigili custodia procurante, Geigremich et sui, successu uictoriae suae et Baldewini captione gloriantes, et adhuc altiora sperantes conari, Tankradum uero et eius dominium nunc ab urbe Rohas, et omnem Gallorum potentiam facile posse exterminari, nimium aduersus eumdem Tankradum indignati, longe maiores prioribus contraxerunt copias ab uniuersis locis et regno Turcorum, cum quibus in manu forti in campum Rohas ad obsidendas portas et eius moenia descenderunt, spatiose tentoria sua locantes. Tot itaque millibus et tentoriis, tot diuersis hostium armaturis uisis, Tankradus non modica angustia coepit aestuare, eo quod tenuis sibi uirtus esset militum Gallorum ad occurrendum et resistendum tot Turcorum adunatis et innumeris legionibus. Quapropter accepto consilio, urbem fideli custodia muniuit, ac ciues confortans, sine diutina mora se cum his aduersariorum turmis confligere et uiriliter agere promisit. Qui eius uerba consolatoria intelligentes, et eum uirum esse grandis fiduciae et audaciae, per muros et moenia diffusi uniuersi urbis ciues et milites, hostes excipiebant ac procul repellebant, seras quoque et portas omni solertia munire non differebant.  

[9,43] CAP. XLIII.-- Tankradus litteras Boemundo mittit pro redemptione Rohas, ad quem ille cum trecentis properat.   
Sed dum hinc et hinc diu praelia consererent, Tankradus, uir astutus in omni opere militari, clanculum legationem Antiochiam direxit in hunc modum: Domino et auunculo suo, Boemundo, magnifico Principi Antiochiae a Deo constituto, Tankradus prospere agere et uiuere. Ex quo a nobis recessisti, et me tutorem ac defensorem ciuitatis Rohas, loco fidelis fratris nostri Baldewini, praefecisti, Geigremich et Sochomanus readunatis uiribus et copiis suis repentina obsidione ciuitatem Rohas et eius muros occupauerunt, ut expugnatis turribus et moenibus, ciues trucidantes urbem exspolient, et me, sicut Baldewinum, captum tenentes, in barbaras nationes abducant. Quapropter charitatem tuam, quam semper erga fideles Christi habuisti, considerantes, tribulationes et pericula nostra tibi nota facere decreuimus; quatenus mala et angustias nostras intelligens, citius accitis sociis et amicis ab Antiochia et caeteris locis, festinato ad subueniendum nobis obsessis et oppressis uiam insistas; Turcorum minas et iactantiam minuas, et in nomine Christi a praesenti obsidione repellas. Considerare enim te oportet, quod in hac terra peregrinationis pauci sumus et ideo nullius consilii causa est, ut facile ullo taedio laborum aut bellorum aduersus hostes deficiamus, qui omni cura et studio inuigilant ut nos expugnent et deleant: sed opportune et importune alter alterius onera semper portantes, unum sustineamus, in uno proficiamus, aduersa et prospera tolerando. Si autem nos pigritia ceperit, aut aliquid indignationis tardauerit uel negligentes ad confratrum auxilium effecerit, nihil utilius super hoc prospicio, quam ut a terra exeamus, et hostibus sine intermissione insurgentibus cedamus. Nam aliquando patet, cum pauci sumus, si diuisi et taedio affecti defecerimus, uiuere et stare ante uirtutem inimicorum nequeamus. His auditis, Boemundus, trecentis raptim equitibus collectis, et quingentis peditibus, profectus est ad liberationem nepotis sui, et catholicorum inhabitatorum ciuitatis Rohas. Sed difficultate locorum et montium, uel itinere dierum septem plurimum tardasse his uidebatur, qui quotidianis Turcorum assultibus et oppugnationibus laborabant. 

[9,44] CAP. XLIV.-- Tankradus, nondum ueniente Boemundo, ante solis ortum castra Turcorum cum omnibus suis in fugam uertit. 
Unde Tankradus et caeteri confratres ciuesque, dum de die in diem multis suspiriis eum exspectarent, sed Boemundo tempore optato non ueniente, prorsus desperarent, deuouerunt unanimiter potius mori, quam Corrozan in exsilium deportari, et diuersis poenis impie ab impiis cruciari. Et ecce, conuocati in unum ciues et milites, constituerunt praelium; et ab urbe primo diluculo in armis et turmis procedere, ad castra cum silentio properare, donec appropiantes fortiter in tubis et cornibus tumultuarentur, hostes adhuc sopore depressos et secure somniantes, subito improuisos inuaderent; ac sic minime ad arma contendere ualentes, celerrima strage detruncarent. Quod iuxta hoc constitutum adimplentes, mox prima luce orta, egressi ab urbe in omni armatura et uirtute, qua poterant, repentino fragore et clamore uehementi agressi sunt castra aduersariorum: quos adhuc hesterno uino sepultos et incautos usquequaque in ore gladii percusserunt, donec corporibus exstinctis et sanguinis riuis praesentes campi inundarent. Ut autem plerumque diei processit, manus et uirtus Tankradi amplius coepit praeualere, immanior metus hostes inuadere, donec prae nimia strage exterriti, usque ad tentoria principum exercitus in fugam cogerentur. Geigremich tandem et Sochomanus uidentes omnia castra suorum attrita et in fugam conuersa, uix in equis cum his omnibus, qui iuxta se castra locauerant, residentes, relictis cunctis tentoriis suis cum caeteris rebus, spoliis et stipendiis, fugam accelerauerunt, semper eos Tankrado multa occasione insequente.  

[9,45] CAP. XLV.-- Ubi Boemundo Turcis fugientibus obuiam facto, nobilissima matrona a sociis Tankradi capta est.  
His itaque dispersis et profugis factis, Tankrado semper eos a tergo caedente, Dei nutu et clementia Boemundus ipsa eadem die fugientibus cum omni comitatu suo obuiam factus est, sciens quidem, quomodo adhuc in nocte potenter campos occupauerant; sed quomodo Tankradus, cum eis tam matutino praelio conflixisset, penitus ignorabat. Nunc autem uelut homo cautus et gnarus bellicae artis, ut Turcorum superbiam et uirtutem intellexit defluxisse, et nihil praeter fugam meditari, Christianorum uero uictrices aquilas cum magna uociferatione insequi plurimum gauisus est; et pariter admistis uiribus et copiis suis eosdem fugientes insecutus, per totam diem in caede et captione illorum indeficienter laborasse perhibetur. In hoc diffugio et graui contritione Turcorum, Geigremich et Sochomanus uix cum paucis euaserunt. Sed matrona quaedam nobilissima de regno Corrozan, quae non modico apparatu opem et uires contulerat, ibidem a Tankrado et sociis eius capta et retenta est. Dehinc uictoria hac Dei et Domini Iesu Christi clementia sic habita, Boemundus et Tankradus et uniuersi Christiani milites spolia multa Turcorum pacifice sumpserunt, cum quibus ciuitatem Rohas in laetitia et gloria magna ingressi sunt. 

[9,46] CAP. XLVI.-- Qualiter Turcorum principes et rex Baldewinus pro matrona interpellauerint Boemunum et Tankradum et quid responderint illi.  
Transactis aliquot post haec diebus, legatio Geigremich et praepotentium regni Corrozan Boemundum et Tankradum in ciuitate Rohas de redemptione matronae interpellauit, quatenus Baldewinum de Burg, quem tenebant in carcere, pro eius restitutione remitterent, aut quindecim millia byzantiorum in eius redditione ab eis mitterentur. Hac legatione Geigremich et tam nobilissimae matronae captione usque in Ierusalem diuulgata, regis Baldewini supplex legatio cum multa prece adfuit, ad exorandum Boemundum et Tankradum ut Baldewinus confrater et princeps Rohas per captam matronam restitutam restitueretur, et nullam ante hoc pecuniam bonum esse, nec debere eos concupiscere. Qui regis petitioni benigne super his in hunc modum responderunt: Domino suo Baldewino, regi Christianissimo Ierusalem, Boemundus et Tankradus obsequium sine intermissione. Libenter per omnia tuis parere mandatis de redemptione Baldewini, amici et consocii nostri, decreuimus, et haec sollicitudo nostra semper fuit et est. Sed hoc tempore de hac re dissimulare, et silentio supprimere necesse est, si forte aliquid pecuniae cum ipso fratre Baldewino pro hac matrona res ituenda extorquere possimus, qua nimium anxie indigemusad remunerandos milites, assiduis laboribus nobiscum insudantes. Sic blanda et bona satis haec illorum fuere responsa; sed nequaquam in eis fides fuit aut ueritas, aut aliqua uoluntas uirum redimendi, propter ambitionem ciuitatis et eius tributorum; quae diuersis negotiis et rerum commutatione, quae tantum infra moenia aguntur, ad quadraginta millia byzantiorum singulis annis computantur, absque his reditibus, quos plurima castella et regiones ad eamdem ciuitatem pertinentes largiuntur. Sic regi amica responsione et promissione satisfacientes, Boemundus quidem Antiochiam rediit, Tankradus uero ad tuendam et muniendam ciuitatem Rohas remansit. 

[9,47] CAP. XLVII.-- Quomodo Boemundo cortra regem Graecorum in Italiam profecto, Tankradus Turcos bello deuicerit. 
Anno dehinc sequenti post captionem Baldewini de Burg, anno uero Baldewini regis quinto, Boemundo non solum in Italiam sed et Galliam profecto ad exquirendas uires, et commouendos principes aduersus regem Graecorum Alexium, Tankrado autem Antiochiae uice auunculi sui relicto ad tuendam ciuitatem, eiusdemque Tankradi custodia in Rohas disposita, Brodoan, princeps magnificus ciuitatis Alapiae et frater Turcorum, occasione assumpta, ab amicitia et foedere Tankradi in dolo recedens, loca et ciuitates ad urbem Antiochiam appendentes grauiter depraedatus est; quin episcopo ciuitatis Albariae effugato, et plurimis ecclesiis Dei annihilatis, non tamen praeda ac strage hac saturari potuit; sed ad ultimum decem millia equitum et uiginti peditum de terra sua producens ad assiliendam urbem Antiochiam et expugnandum Tankradum in superbia et iactantia magna profectus est. Tankradus autem uirtutem et exercitum eius intolerabilem et copiosum accreuisse intelligens, quantumcunque cum suis perterritus est. Sed tamen sine dilatione Turbaysel, Rohas, et Maresch nuntios dirigens, uniuersos scilicet catholicos uiros qui erant in circuitu ad auxilium uocauit, quorum conuentum Antiochiae fieri decreuit. Ut autem conuenerunt ad mille equitum, et nouem millia peditum, sermo episcopi factus est ad uniuersos, ne in multitudine aduersariorum dubitent; sed in nomine et uirtute Dei confidenter hostibus resistant, de uictoria certi, Deo auxiliante. Triduano dehinc ieiunio indicto et peracto ex pontificis admonitione, Tankradus usque ad pontem Farfar cum decem millibus equitum et peditum descendit, ubi hospitio per noctem remorati sunt. Crastina autem die radiante, Tankradus et sui, factis aciebus et erectis uexillis, Artesiam in loricis, scutis et lanceis profecti sunt, ubi Brodoan cum inaestimabili equitatu et apparatu occupauerat regionem uniuersam. Hic itaque comperto Christianorum et principis illorum Tankradi aduentu, acies et cuneos fieri disposuit, ac tertia diei hora insistente, utrinque praelium commissum est. Perdurante autem bello et nimia occisione in gladio usque in horam nonam, auxilio Domini Iesu, Christianorum acies inuictissimae perstiterunt; gentiles uero attritae et dispersae in fugam pariter uersae sunt. Tankradus uero et sui eas insequentes, alios occiderunt, alios captiuatos et uinctos cum spoliis armorum et equorum tenuerunt. Altera autem die Tankradus spoliis et armis inimicorum acceptis et diuisis, in gloria magna et laetitia uictoriae Antiochiam reuersus est. Uniuersi uero fideles Christi et ciues Antiochiae una cum domino patriarcha et episcopo ciuitatis eiusdem gauisi sunt gaudio magno, Deo et Domino Iesu Christo gratias agentes, cuius pietate et protectione ab hostium multitudine saluatus tam catholicus princeps triumphauit. 

[9,48] CAP. XLVIII.-- De praeparatione belli inter Baldewinum regem et ammiraldum Babyloniorum.   
Anno dehinc secundo postquam Acra ciuitas capta est, uirtus et apparatus magnus regis Babyloniae mense Augusto tam in mari quam in arido profectus est ut urbem Iaphet uel Ioppe obsideret, et abhinc nauali exercitu expugnaret; a campestribus uero ciuitatis Ascalonis castrametati sunt ut hinc et hinc a terra et mari subito regionem inuaderent, et sic ex improuiso regem Baldewinum suosque facilius debellarent. Rex Baldewinus interdum Iaphet moram faciebat: qui statim uiso nauali exercitu, dolos et machinamenta Babyloniorum intellexit; nempe hac de causa a parte maris eos urbem praeoccupasse, ut ipso rege cum suis contra hos ad defensionem uersus aquam laborante et intento, caeterae copiae gentilium a campestribus Ascalonis irruentes, urbem Iaphet subito expugnarent. Sed rex fraudem illorum cognoscens, ac uirtutem illorum in campis Ascalonis curriculo trium hebdomadarum accubuisse, aduentum uero et pugnam aduersus Iaphet dissimulare, ac minime diffamare, nec ipse socios inuitare ac arma congregare obdormiuit, quatenus per totum id temporis spatium paratus et munitus haberetur; et illis quocunque die descendentibus, et ipse cum suis copiis ad resistendum occursare ualeret. Hugo de Tabaria, Rorgius de Caiphas, Gunfridus de turri Dauid, Hugo de S. Abraham, Eustathius Granarius, Gutmanus de Brussella castello Brabantiae, Lithardus de Cameraco ciuitate Galliae, Pisellus de Tuorna, Baldewinus de Hastrut, castellis Flandriae, hi omnes a rege inuitati ad auxilium, undique contractis copiis equitum et peditum Christianorum, conuenerunt. Adfuit in eodem regis comitatu quidam Turcorum adolescens strenuus, Mahumet nomine, in armis et numero centum sagittariorum Turcorum, qui uitrici sui auaritia et industria a paterna sede et a terra Damascenorum expulsus, nunc cum rege foedus percussit, quatenus in omni militari auxilio fidelis et promptus illi haberetur. Videntes autem legiones Sarracenorum quomodo regi doli et insidiae innotuissent, et nunc se praeuidens manum Christianorum undecunque ad opem contraxisset, mouerunt castra a campis Ascalonis, et usque ad locum, qui dicitur Abilin, in superbia multitudinis suae profecti sunt. 

[9,49] CAP. XLIX.-- Quod aduocato patriarcha Ierusalem, rex Baldewinus in Domino confortatus de Babyloniis triumphauerit. 
Quorum aduentum rex ut persensit, et procul dubio iam eos appropiasse, direxit legationem domino patriarchae in Ierusalem, ut sine mora conuocata manu fidelium, ad augendas uires et opem contra inimicos properaret. Hic denique regis audito nuntio, pedites centum et quinquaginta colligens, arma aptauit, iter uersus Rames insistens, sicut ex mandato regis illi constitutum erat. Post haec rex et uniuersi fideles ad id belli negotium adunati, et communione Dominici corporis et sanguinis muniti, ad sex millia in sexta feria urbem Iaphet egressi sunt, Lithardo Cameracensi, quia prudens et fidelis erat, cum uiris trecentis contra uirtutem naualem in ipsa ciuitate relicto. Rex itaque cum omni comitatu suorum et signis ad Rames descendens, Sabbato illic moram fecit, praestolatus dominum Euermerum patriarcham cum omni manu Ierusalem. Patriarcha uero iam suscepto et caeteris fidelibus Ierusalem, orto mane Dominicae diei, rex quinque * ex equitibus et peditibus ordinauit, ad committenda praelia cum hostibus; ipse uero rex in extrema acie inter equites ad corroborandos et exhortandos suos imperterritus mansit. Pauci quidem equites, numero scilicet centum et sexaginta circumsteterunt illum. Nec mirum si pauci, propter assiduam equorum in terra hac defectionem. His ita a rege ordinatis, et signo S. crucis cunctis Christianis a domino patriarcha sanctificatis, signa et uexilla tolluntur; tubae et cornua incessanter perstrepunt, rex et sui ad castra aduersariorum contendere parant; quatenus anticipantes bellum, non ultra infidelium turmas impune descendere paterentur. Gentiles quoque iam regem tam proximum adesse et eius copias comperientes, pariter et ipsi a castris in armis, signis et equis, et intolerabili stridore tubarum processerunt, in multitudine graui quadraginta millium occurrentes, nec minus et ipsi bellum committere festinantes. Nec mirum, dum sic uterque exercitus in campo appareret, tubae hinc et hinc fortiter insonuerunt, et agmina haedum ac infidelium atrociter commiserunt a primo mane Dominicae diei, quae est extrema mensis Augusti usque ad horam nonam. Tunc Dei gratia et misericordia Sarraceni infirmati, fugam arripientes a facie Christianorum caedentium se et persequentium, Ascalonem repedare et intrare contenderunt. 

[9,50] CAP. L.-- De septem millibus gentilium coesis, et de Willhelmo comite.  
In hoc quidem praelio ceciderunt septem millia gentilium; cecidit et ammiraldus Ascalonis: ammiraldus uero Acrae et ammiraldus Assur qui uita a rege impetrata et ciuitatibus deditis, Ascalonem ante hunc annum confugerant, cum omnibus exuuiis suis capti sunt. Rex autem, hac Dei et Domini Iesu Christi opitulatione uictoria accepta, cum uniuersis spoliis inimicorum in gloria magna Ioppen ingressus est. De cuius comitatu tantummodo centum perierunt cum milite egregio Reinardo Verdunense, quem rex et uniuersa Ecclesia planxerunt planctu magno, catholicas illi exsequias exhibentes. Erat uero naualis exercitus in latere urbis: qui uictoriam suorum adfuturam sperantes et peregrinorum fugam atque contritionem, urbem subito irrumpere deuouerant. Sed uiso capite decollati ammiraldi et primi Ascalonis, et fuga et strage Ascalonitarum et Babyloniorum comperta, tristes et desperati a statione urbis Iaphet uelocibus remis amouerunt, Triplamque in spe refugii nauigantes ac inibi pernoctantes, facto mane, Ascalonem et Babyloniam nauigio reuersi sunt. Comes autem de Sartengis, Willhelmus nomine qui, mortuo Reymundo comite et auunculo suo, terram et ciuitates de Camolla haereditario sanguine possidens, successit; et nunc post auunculi obitum plurimo assultu eamdem urbem Triplam uel Tripolin debellabat de nouo praesidio, quod dicitur Mons peregrinorum, quod et ipse Reymundus multo robore firmauerat: nihil huic nauali exercitui, Triplae hospitato, aduersari aut contradicere potuit, propter aquarum fiduciam quam habebant, et urbis intolerabilem multitudinem quae illis in littore ad auxilium semper affluebat. Plurimo tamen conatu et infestatione reditum illorum idem comes impedire moliebatur nunc fundibulariis, nunc sagittariis, sed hi aquis nimiis freti, sine contradictione et laesione Ascalonem potenter applicuerunt. 

[9,51] CAP. LI.-- Quomodo rex Baldewinus, deuictis Babyloniis, sata Ascalonia succenderit, bestiis siluarum clamore exercitus perterritis.  
Igitur post bellum et uictoriam quam rex ad Abilin, quae est inter Ascalonem et Rames, adeptus est, siluit terra regis, et metus magnus corda Ascalonitarum et Babyloniorum concussit; quoniam toties a rege in manu paucorum uicti ceciderunt ac fugerunt, et nulla eis spes ultra resistendi et uiuendi in conspectu eius fuit. In hoc itaque moerore et desperatione dum sederent; et iam curriculo octo mensium quiescerent. uineas excolerent, regemque interdum cessare ab armis gauderent, et ipsum mutua pace et donis placare feruerent, sed omnia frustra tentarent, nisi urbem Ascalonem in manu eius redderent: uerni menses processerunt quando sata, fruges, uineae et omnis spes anni in florem et fructus parturiunt, et messem adfuturam in proximo promittunt. His ita in commodum et plenitudinem omnibus apparentibus, atque in campis omnibus Ascalonis iam ad messem properantibus, rex a Ierusalem et omnibus locis sibi auxiliantibus milites atque arma copiosa contraxit, ac tempore Rogationum, quo illis in regionibus omnia sata festinant ad messem, occupauit terram Ascalonitarum, uineas, ficus et cuiusque generis arbores succidens in manu robusta; quin et sata, quae equorum, camelorum caeterorumque armentorum pabulo non suffecere, flamma combussit, ut uel hoc saltem incommutabili damno gens dura et indomabilis ad subdenda colla molliretur. Sic uniuersa regione non solum populari manu, sed et incendio uastata, rex reditum Ierusalem cum parte exercitus aptauit; uiamque per montana uniuersi insistentes, qui erant in comitatu, immenso stridore tubarum et cornuum intonantes, uniuersa loca montium et uallium non paruo terrore concusserunt, per quae in uirtute sua transituri erant. Hoc inaestimabili fragore tanti exercitus plurimae ferae ab antris suis et a desertis montium stupefactae et exterritae insolito errore uiarum hac et illac uagabantur. Nec mirum: cum nec auium uolatus tumultum populi uociferantis sufferret, sed altis uocibus attonitae ac lapsae ab aere in medium uulgus a uolatu deficiebant. Itaque, dum sic ab antris diuersae ferae pauidae errarent et hanc uociferationem inauditam mirarentur, contigit infelici casu quamdam timidam damulam de montanis exire, et caeco errore inter populum fugam maturare: quam mox anteriores exercitus ut uiderunt, grauiter eam circumquaque equorum uelocitate oppresserunt, hi ut praeuentam caperent, hi ut participes uenationis haberentur. 

[9,52] CAP. LII.-- De Arnolfo, nobilissimo iuuene, in montibus interempto, cuius caput Ascalonitae cum litteris regi Baldewino remiserunt. 
Inter hos dum feram hanc ad montana festinantem armiger nobilissimi iuuenis Arnolfi, probi equitis ac principis de castello Aldenardis, acrius urgeret et feram assequi ferueret, cingula equi illius in eadem cursus contentione rupta sunt, et sic ab equo corruens prostratus humi ab insecutione quieuit. Equus uero illius circum uociferantium strepitu attonitus, ad montana rapido cursu et immoderato tetendit, nullius approximationem aut comprehensionem patiens, donec inter fauces montium euadens, non ultra comparuit. Ad haec contenderunt complures ad quaerendum caballum fugitiuum, contendit et Arnolfus. Sed diu quaesito et minime reperto, taedioque per montium difficultates affecti, repedauerunt uniuersi. Solus Arnolfus, quem cura caballi sollicitabat, et qui armigeri administratione et officio carere non potuit, longius prosecutus est ad quaerendum equum, ut inuentum forte reduceret. Sed graui fortuna aduersante, equus quidem repertus est; sed iuuenis gloriosus non ultra ad suos rediit. Adfuerunt enim illic latentes Arabum insidiae, qui ab Ascalone descenderant in montium latebrosa cacumina uidere et intelligere de combustione et populatione regionis, et aliquibus aduersari sibi incaute de exercitu occurrentibus in ultione praedarum et flammarum quas passi sunt. Hi nobilissimum iuuenem per montium iuga ac decliuia solum ac inermem uagari considerantes, subitis clamoribus et armis sunt aggressi. Quem frustra diu, gladio educto, resistere ac se defensare conantem, tandem longa et assidua impugnatione uexatum ac defatigatum transiecur et praecordia lanceis et sagittis confixum, et in multo sanguine ab equo cadentem, peremerunt; et caput eius in signum uictoriae Ascalonem intulerunt. Caballus denique illius per fauces et abrupta montium discurrens, nequaquam comprehendi a gentilibus potuit, donec montana egressus ad exercitum regis repedauit, domini ac sessoris sui sanguine foedatus, patenter mortis illius omnibus indicio factus. Hunc enim ut rex et uniuersi de coetu Christianorum uiderunt sanguine madentem, Arnolfum procul dubio armis Ascalonitarum incaute cecidisse retulerunt. Nec mora, per montana diffusi ad persequendos et inuestigandos hostes, solum Arnolfum mortuum ac sine capite iacentem repererunt, Arabes nequaquam persentire potuerunt. Qui corpus exanime suscipientes, Ierusalem detulerunt, catholicas iili exsequias exhibentes in ualle Iosaphat apud ecclesiam Latinam S. Mariae, matris Domini Iesu, ubi et honorifice sepultus est. Eleuit super cum rex fletu magno in die exsequiarum; fleuerunt et uniuersi principes exercitus; fleuit et amarissimis lacrymis super eum nobilis uxor comitis Baldewini Hamaicorum, eo quod socius et conuiator de terra longinqua Galliae descendisset ad adorandum in Ierusalem. Non sit mirum, si tot magnorum fletum et planctum hic adolescens meruerit, qui omnibus affabilis et notus habebatur, et qui nunquam ab aliqua militari actione sinistra laude declinauit. Tertia ab hinc die orta, postquam tam illustris miles sepulturae traditus est, Ascalonitae per internuntios requisitum caput illius Ierusalem remiserunt, cum litteris in uno crine illius dependentibus, et uerba in hunc modum continentibus: Ascalonitae regi Baldewino caput exstincti, militis et uiri nobilissimi, non alia amoris causa remittunt, nisi ut dolor eius et illud intuentium renouetur et augeatur; et ut recognoscant quomodo tanti uiri perditio omni eorum damno et combustioni nequaquam possit comparari et appretiari, et in tanti militis decollatione non ultra Ascalonitas damna sua uelle recordari aut dolere.