µ04
          'Alma, faue', dixi 'geminorum mater Amorum';
               ad uatem uoltus rettulit illa suos;
          'quid tibi' ait 'mecum? certe maiora canebas.
               num uetus in molli pectore uolnus habes?'
          'scis, dea', respondi 'de uolnere.' risit, et
          aether               5
               protinus ex illa parte serenus erat.
          'saucius an sanus numquid tua signa reliqui?
               tu mihi propositum, tu mihi semper opus.
          quae decuit primis sine crimine lusimus annis;
               nunc teritur nostris area maior
          equis.               10
          tempora cum causis, annalibus eruta priscis,
               lapsaque sub terras ortaque signa cano.
          uenimus ad quartum, quo tu celeberrima mense:
               et uatem et mensem scis, Venus, esse tuos.'
          mota Cytheriaca leuiter mea tempora
          myrto               15
               contigit et 'coeptum perfice' dixit 'opus'.
          sensimus, et causae subito patuere dierum:
               dum licet et spirant flamina, nauis eat.
          Siqua tamen pars te de fastis tangere debet,
               Caesar, in Aprili quod tuearis
          habes:               20
          hic ad te magna descendit imagine mensis,
               et fit adoptiua nobilitate tuus.
          hoc pater Iliades, cum longum scriberet annum,
               uidit et auctores rettulit ipse tuos:
          utque fero Marti primam dedit ordine
          sortem,               25
               quod sibi nascendi proxima causa fuit,
          sic Venerem gradibus multis in gente receptam
               alterius uoluit mensis habere locum;
          principiumque sui generis reuolutaque quaerens
               saecula, cognatos uenit adusque
          deos.               30
          Dardanon Electra nesciret Atlantide natum
               scilicet, Electran concubuisse Ioui?
          huius Ericthonius, Tros est generatus ab illo,
               Assaracon creat hic, Assaracusque Capyn;
          proximus Anchises, cum quo commune
          parentis               35
               non dedignata est nomen habere Venus:
          hinc satus Aeneas; pietas spectata per ignes
               sacra patremque umeris, altera sacra, tulit.
          uenimus ad felix aliquando nomen Iuli,
               unde domus Teucros Iulia tangit
          auos.               40
          Postumus hinc, qui, quod siluis fuit ortus in altis,
               Siluius in Latia gente uocatus erat.
          isque, Latine, tibi pater est; subit Alba Latinum;
               proximus est titulis Epytus, Alba, tuis.
          ille dedit Capyi repetita uocabula
          Troiae               45
               et tuus est idem, Calpete, factus auus.
          cumque patris regnum post hunc Tiberinus haberet,
               dicitur in Tuscae gurgite mersus aquae.
          iam tamen Agrippam natum Remulumque nepotem
               uiderat; in Remulum fulmina missa
          ferunt.               50
          uenit Auentinus post hos, locus unde uocatur,
               mons quoque; post illum tradita regna Procae;
          quem sequitur duri Numitor germanus Amuli;
               Ilia cum Lauso de Numitore sati:
          ense cadit patrui Lausus; placet Ilia
          Marti,               55
               teque parit, gemino iuncte Quirine Remo.
          ille suos semper Venerem Martemque parentes
               dixit, et emeruit uocis habere fidem:
          neue secuturi possent nescire nepotes,
               tempora dis generis continuata
          dedit.               60
          sed Veneris mensem Graio sermone notatum
               auguror; a spumis est dea dicta maris.
          nec tibi sit mirum Graeco rem nomine dici;
               Itala nam tellus Graecia maior erat.
          uenerat Euander plena cum classe
          suorum,               65
               uenerat Alcides, Graius uterque genus
          hospes Auentinis armentum pauit in herbis
               clauiger, et tanto est Albula pota deo,
          dux quoque Neritius; testes Laestrygones exstant
               et quod adhuc Circes nomina litus
          habet;               70
          et iam Telegoni, iam moenia Tiburis udi
               stabant, Argolicae quod posuere manus.
          uenerat Atridae fatis agitatus Halaesus,
               a quo se dictam terra Falisca putat.
          adice Troianae suasorem Antenora
          pacis,               75
               et generum Oeniden, Apule Daune, tuum.
          serus ab Iliacis, et post Antenora, flammis
               attulit Aeneas in loca nostra deos.
          huius erat Solimus Phrygia comes unus ab Ida,
               a quo Sulmonis moenia nomen habent,
          80
          Sulmonis gelidi, patriae, Germanice, nostrae.
               me miserum, Scythico quam procul illa solo est!
          ergo ego tam longe -- sed supprime, Musa, querellas:
               non tibi sunt maesta sacra canenda lyra.
          Quo non liuor abit? sunt qui tibi mensis
          honorem               85
               eripuisse uelint inuideantque, Venus.
          nam, quia uer aperit tunc omnia densaque cedit
               frigoris asperitas fetaque terra patet,
          Aprilem memorant ab aperto tempore dictum,
               quem Venus iniecta uindicat alma
          manu.               90
          illa quidem totum dignissima temperat orbem,
               illa tenet nullo regna minora deo,
          iuraque dat caelo, terrae, natalibus undis,
               perque suos initus continet omne genus.
          illa deos omnes longum est numerare
          creauit,               95
               illa satis causas arboribusque dedit,
          illa rudes animos hominum contraxit in unum,
               et docuit iungi cum pare quemque sua.
          quid genus omne creat uolucrum, nisi blanda uoluptas?
               nec coeant pecudes, si leuis absit
          amor.               100
          cum mare trux aries cornu decertat, at idem
               frontem dilectae laedere parcit ouis;
          deposita sequitur taurus feritate iuuencam,
               quem toti saltus, quem nemus omne tremit;
          uis eadem lato quodcumque sub aequore
          uiuit               105
               seruat, et innumeris piscibus implet aquas.
          prima feros habitus homini detraxit: ab illa
               uenerunt cultus mundaque cura sui.
          primus amans carmen uigilatum nocte negata
               dicitur ad clausas concinuisse
          fores,               110
          eloquiumque fuit duram exorare puellam,
               proque sua causa quisque disertus erat.
          mille per hanc artes motae; studioque placendi,
               quae latuere prius, multa reperta ferunt.
          hanc quisquam titulo mensis spoliare
          secundi               115
               audeat? a nobis sit furor iste procul.
          quid quod ubique potens templisque frequentibus aucta,
               urbe tamen nostra ius dea maius habet?
          pro Troia, Romane, tua Venus arma ferebat,
               cum gemuit teneram cuspide laesa
          manum;               120
          caelestesque duas Troiano iudice uicit
               ah nolim uictas hoc meminisse deas,
          Assaracique nurus dicta est, ut scilicet olim
               magnus Iuleos Caesar haberet auos.
          nec Veneri tempus, quam uer, erat aptius
          ullum               125
               uere nitent terrae, uere remissus ager;
          nunc herbae rupta tellure cacumina tollunt,
               nunc tumido gemmas cortice palmes agit,
          et formosa Venus formoso tempore digna est,
               utque solet, Marti continuata suo
          est.               130
          uere monet curuas materna per aequora puppes
               ire nec hibernas iam timuisse minas.

          1. C K : APRIL : F

          Rite deam colitis, Latiae matresque nurusque
               et uos, quis uittae longaque uestis abest.
          aurea marmoreo redimicula demite
          collo,               135
               demite diuitias: tota lauanda dea est.
          aurea siccato redimicula reddite collo:
               nunc alii flores, nunc noua danda rosa est.
          uos quoque sub uiridi myrto iubet ipsa lauari:
               causaque cur iubeat, discite, certa
          subest.               140
          litore siccabat rorantes nuda capillos:
               uiderunt satyri, turba proterua, deam.
          sensit et opposita texit sua corpora myrto:
               tuta fuit facto, uosque referre iubet.
          discite nunc, quare Fortunae tura
          Virili               145
               detis eo, gelida qui locus umet aqua.
          accipit ille locus posito uelamine cunctas
               et uitium nudi corporis omne uidet;
          ut tegat hoc celetque uiros, Fortuna Virilis
               praestat et hoc paruo ture rogata
          facit.               150
          nec pigeat tritum niueo cum lacte papauer
               sumere et expressis mella liquata fauis:
          cum primum cupido Venus est deducta marito,
               hoc bibit; ex illo tempore nupta fuit.
          supplicibus uerbis illam placate: sub
          illa               155
               et forma et mores et bona fama manet.
          Roma pudicitia proauorum tempore lapsa est:
               Cumaeam, ueteres, consuluistis anum.
          templa iubet fieri Veneri: quibus ordine factis
               inde Venus uerso nomina corde
          tenet.               160
          semper ad Aeneadas placido, pulcherrima, uoltu
               respice, totque tuas, diua, tuere nurus.
          Dum loquor, elatae metuendus acumine caudae
               Scorpios in uirides praecipitatur aquas.

          2. D F

          Nox ubi transierit, caelumque rubescere primo
               coeperit, et tactae rore querentur aues,
          semustamque facem uigilata nocte uiator
               ponet, et ad solitum rusticus ibit opus,
          Pliades incipient umeros releuare paternos,
               quae septem dici, sex tamen esse
          solent:               170
          seu quod in amplexum sex hinc uenere deorum
               nam Steropen Marti concubuisse ferunt,
          Neptuno Alcyonen et te, formosa Celaeno,
               Maian et Electran Taygetenque Ioui,
          septima mortali Merope tibi, Sisyphe,
          nupsit;               175
               paenitet, et facti sola pudore latet:
          siue quod Electra Troiae spectare ruinas
               non tulit, ante oculos opposuitque manum.

          (3. EC) 4. FC

          Ter sine perpetuo caelum uersetur in axe,
               ter iungat Titan terque resoluat equos,
          protinus inflexo Berecyntia tibia cornu
               flabit, et Idaeae festa parentis erunt.
          ibunt semimares et inania tympana tundent,
               aeraque tinnitus aere repulsa dabunt;
          ipsa sedens molli comitum ceruice
          feretur               185
               Urbis per medias exululata uias.
          scaena sonat, ludique uocant: spectate, Quirites,
               et fora Marte suo litigiosa uacent.
          quaerere multa libet, sed me sonus aeris acuti
               terret et horrendo lotos adunca
          sono.               190
          'da, dea, quam sciter.' doctas Cybeleia neptes
               uidit et has curae iussit adesse meae.
          'pandite mandati memores, Heliconis alumnae,
               gaudeat assiduo cur dea Magna sono.'
          sic ego. sic Erato (mensis Cythereius
          illi               195
               cessit, quod teneri nomen amoris habet):
          'reddita Saturno sors haec erat: "optime regum,
               a nato sceptris excutiere tuis."
          ille suam metuens, ut quaeque erat edita, prolem
               deuorat, immersam uisceribusque
          tenet.               200
          saepe Rhea questa est totiens fecunda nec umquam
               mater, et indoluit fertilitate sua.
          Iuppiter ortus erat: pro magno teste uetustas
               creditur; acceptam parce mouere fidem
          ueste latens saxum caelesti gutture
          sedit:               205
               sic genitor fatis decipiendus erat.
          ardua iamdudum resonat tinnitibus Ide,
               tutus ut infanti uagiat ore puer.
          pars clipeos sudibus, galeas pars tundit inanes:
               hoc Curetes habent, hoc Corybantes
          opus.               210
          res latuit, priscique manent imitamina facti:
               aera deae comites raucaque terga mouent.
          cymbala pro galeis, pro scutis tympana pulsant:
               tibia dat Phrygios, ut dedit ante, modos.'
          desierat; coepi: 'cur huic genus acre
          leonum               215
               praebent insolitas ad iuga curua iubas?'
          desieram; coepit: 'feritas mollita per illam
               creditur; id curru testificata suo est.'
          'at cur turrifera caput est onerata corona?
               an primis turres urbibus illa
          dedit?'               220
          adnuit. 'unde uenit' dixi 'sua membra secandi
               impetus?' ut tacui, Pieris orsa loqui:
          'Phryx puer in siluis, facie spectabilis, Attis
               turrigeram casto uinxit amore deam;
          hunc sibi seruari uoluit, sua templa
          tueri,               225
               et dixit "semper fac puer esse uelis."
          ille fidem iussis dedit, et "si mentiar", inquit
               "ultima, qua fallam, sit Venus illa mihi."
          fallit, et in nympha Sagaritide desinit esse
               quod fuit: hinc poenas exigit ira
          deae.               230
          Naida uolneribus succidit in arbore factis,
               illa perit; fatum Naidos arbor erat;
          hic furit, et credens thalami procumbere tectum
               effugit, et cursu Dindyma summa petit;
          et modo "tolle faces", "remoue" modo "uerbera"
          clamat,               235
               saepe ~Palaestinas~ iurat adesse deas.
          ille etiam saxo corpus laniauit acuto,
               longaque in immundo puluere tracta coma est,
          uoxque fuit "merui: meritas do sanguine poenas.
               ah pereant partes quae nocuere
          mihi!"               240
          "ah pereant" dicebat adhuc; onus inguinis aufert,
               nullaque sunt subito signa relicta uiri.
          uenit in exemplum furor hic, mollesque ministri
               caedunt iactatis uilia membra comis.'
          talibus Aoniae facunda uoce Camenae               245
               reddita quaesiti causa furoris erat.
          'hoc quoque, dux operis, moneas precor, unde petita
               uenerit; an nostra semper in urbe fuit?'
          'Dindymon et Cybelen et amoenam fontibus Iden
               semper et Iliacas Mater amauit
          opes:               250
          cum Troiam Aeneas Italos portaret in agros,
               est dea sacriferas paene secuta rates,
          sed nondum fatis Latio sua numina posci
               senserat, adsuetis substiteratque locis.
          post, ut Roma potens opibus iam saecula
          quinque               255
               uidit et edomito sustulit orbe caput,
          carminis Euboici fatalia uerba sacerdos
               inspicit; inspectum tale fuisse ferunt:
          "mater abest: matrem iubeo, Romane, requiras.
               cum ueniet, casta est accipienda
          manu."               260
          obscurae sortis patres ambagibus errant,
               quaeue parens absit, quoue petenda loco.
          consulitur Paean, "diuum" que "arcessite Matrem"
               inquit; "in Idaeo est inuenienda iugo."
          mittuntur proceres. Phrygiae tum sceptra
          tenebat               265
               Attalus; Ausoniis rem negat ille uiris.
          mira canam: longo tremuit cum murmure tellus,
               et sic est adytis diua locuta suis:
          "ipsa peti uolui: ne sit mora; mitte uolentem:
               dignus Roma locus quo deus omnis
          eat."               270
          ille soni terrore pauens "proficiscere" dixit;
               "nostra eris: in Phrygios Roma refertur auos."
          protinus innumerae caedunt pineta secures
               illa, quibus fugiens Phryx pius usus erat.
          mille manus coeunt, et picta coloribus
          ustis               275
               caelestum Matrem concaua puppis habet.
          illa sui per aquas fertur tutissima nati,
               longaque Phrixeae stagna sororis adit,
          Rhoeteumque capax Sigeaque litora transit,
               et Tenedum et ueteres Eetionis
          opes.               280
          Cyclades excipiunt, Lesbo post terga relicta,
               quaeque Carysteis frangitur unda uadis;
          transit et Icarium, lapsas ubi perdidit alas
               Icarus, et uastae nomina fecit aquae.
          tum laeua Creten, dextra Pelopeidas
          undas               285
               deserit, et Veneris sacra Cythera petit.
          hinc mare Trinacrium, candens ubi tinguere ferrum
               Brontes et Steropes Acmonidesque solent,
          aequoraque Afra legit, Sardoaque regna sinistris
               respicit a remis, Ausoniamque
          tenet.               290
          ostia contigerat, qua se Tiberinus in altum
               diuidit et campo liberiore natat:
          omnis eques mixtaque grauis cum plebe senatus
               obuius ad Tusci fluminis ora uenit.
          procedunt pariter matres nataeque
          nurusque               295
               quaeque colunt sanctos uirginitate focos.
          sedula fune uiri contento bracchia lassant:
               uix subit aduersas hospita nauis aquas.
          sicca diu fuerat tellus, sitis usserat herbas:
               sedit limoso pressa carina uado.               300
          quisquis adest operi, plus quam pro parte laborat,
               adiuuat et fortes uoce sonante manus:
          illa uelut medio stabilis sedet insula ponto;
               attoniti monstro stantque pauentque uiri.
          Claudia Quinta genus Clauso referebat ab
          alto               305
               nec facies impar nobilitate fuit,
          casta quidem, sed non et credita: rumor iniquus
               laeserat, et falsi criminis acta rea est.
          cultus et ornatis uarie prodisse capillis
               obfuit ad rigidos promptaque lingua
          senes.               310
          conscia mens recti famae mendacia risit,
               sed nos in uitium credula turba sumus.
          haec ubi castarum processit ab agmine matrum
               et manibus puram fluminis hausit aquam,
          ter caput inrorat, ter tollit in aethera
          palmas               315
               quicumque aspiciunt, mente carere putant,
          summissoque genu uoltus in imagine diuae
               figit, et hos edit crine iacente sonos:
          "supplicis, alma, tuae, genetrix fecunda deorum,
               accipe sub certa condicione
          preces.               320
          casta negor: si tu damnas, meruisse fatebor;
               morte luam poenas iudice uicta dea;
          sed si crimen abest, tu nostrae pignora uitae
               re dabis, et castas casta sequere manus."
          dixit, et exiguo funem conamine
          traxit;               325
               mira, sed et scaena testificata loquar:
          mota dea est, sequiturque ducem laudatque sequendo;
               index laetitiae fertur ad astra sonus.
          fluminis ad flexum ueniunt Tiberina priores
               Atria dixerunt, unde sinister
          abit.               330
          nox aderat: querno religant in stipite funem,
               dantque leui somno corpora functa cibo.
          lux aderat: querno soluunt a stipite funem,
               ante tamen posito tura dedere foco,
          ante coronarunt puppem, sine labe
          iuuencam               335
               mactarunt operum coniugiique rudem.
          est locus, in Tiberim qua lubricus influit Almo
               et nomen magno perdit in amne minor.
          illic purpurea canus cum ueste sacerdos
               Almonis dominam sacraque lauit
          aquis.               340
          exululant comites, furiosaque tibia flatur,
               et feriunt molles taurea terga manus.
          Claudia praecedit laeto celeberrima uoltu,
               credita uix tandem teste pudica dea;
          ipsa sedens plaustro porta est inuecta
          Capena:               345
               sparguntur iunctae flore recente boues.
          Nasica accepit; templi non perstitit auctor:
               Augustus nunc est, ante Metellus erat.'
          substitit hic Erato. mora fit, si cetera quaeram.
               'dic' inquam 'parua cur stipe quaerat
          opes.'               350
          'contulit aes populus, de quo delubra Metellus
               fecit' ait; 'dandae mos stipis inde manet.'
          cur uicibus factis ineant conuiuia, quaero,
               tum magis indictas concelebrentque dapes.
          'quod bene mutarit sedem Berecyntia',
          dixit               355
               'captant mutatis sedibus omen idem.'
          institeram, quare primi Megalesia ludi
               urbe forent nostra, cum dea sensit enim
          'illa deos' inquit 'peperit: cessere parenti,
               principiumque dati Mater honoris
          habet.'               360
          'cur igitur Gallos qui se excidere uocamus,
               cum tanto a Phrygia Gallica distet humus?'
          'inter' ait 'uiridem Cybelen altasque Celaenas
               amnis it insana, nomine Gallus, aqua.
          qui bibit inde, furit: procul hinc discedite, quis
          est               365
               cura bonae mentis: qui bibit inde, furit.'
          'non pudet herbosum' dixi 'posuisse moretum
               in dominae mensis: an sua causa subest?'
          'lacte mero ueteres usi narrantur et herbis,
               sponte sua siquas terra ferebat'
          ait;               370
          'candidus elisae miscetur caseus herbae,
               cognoscat priscos ut dea prisca cibos.'

          5. G NON : N

          Postera cum caelo motis Pallantias astris
               fulserit, et niueos Luna leuarit equos,
          qui dicet 'quondam sacrata est colle
          Quirini               375
               hac Fortuna die Publica', uerus erit.

          6. H NP (7. AN) (8. BN) 9. CN

          Tertia lux memini ludis erat, ac mihi quidam
               spectanti senior continuusque loco
          'haec' ait 'illa dies, Libycis qua Caesar in oris
               perfida magnanimi contudit arma
          Iubae.               380
          dux mihi Caesar erat, sub quo meruisse tribunus
               glorior: officio praefuit ille meo.
          hanc ego militia sedem, tu pace parasti,
               inter bis quinos usus honore uiros.'
          plura locuturi subito seducimur
          imbre:               385
               pendula caelestes Libra mouebat aquas.
          Ante tamen quam summa dies spectacula sistat
               ensifer Orion aequore mersus erit.

          10. DN

          Proxima uictricem cum Romam inspexerit Eos
               et dederit Phoebo stella fugata locum,
          Circus erit pompa celeber numeroque deorum,
               primaque uentosis palma petetur equis.

          11. EN 12. FN

          Hinc Cereris ludi: non est opus indice causae;
               sponte deae munus promeritumque patet.
          panis erat primis uirides mortalibus
          herbae,               395
               quas tellus nullo sollicitante dabat;
          et modo carpebant uiuax e caespite gramen,
               nunc epulae tenera fronde cacumen erant.
          postmodo glans nota est: bene erat iam glande reperta,
               duraque magnificas quercus habebat
          opes.               400
          prima Ceres homine ad meliora alimenta uocato
               mutauit glandes utiliore cibo.
          illa iugo tauros collum praebere coegit:
               tum primum soles eruta uidit humus.
          aes erat in pretio, Chalybeia massa
          latebat:               405
               eheu, perpetuo debuit illa tegi.
          pace Ceres laeta est; et uos orate, coloni,
               perpetuam pacem pacificumque ducem.
          farra deae micaeque licet salientis honorem
               detis et in ueteres turea grana
          focos;               410
          et, si tura aberunt, unctas accendite taedas:
               parua bonae Cereri, sint modo casta, placent.
          a boue succincti cultros remouete ministri:
               bos aret; ignauam sacrificate suem.
          apta iugo ceruix non est ferienda
          securi:               415
               uiuat et in dura saepe laboret humo.
          Exigit ipse locus raptus ut uirginis edam:
               plura recognosces, pauca docendus eris.
          terra tribus scopulis uastum procurrit in aequor
               Trinacris, a positu nomen adepta
          loci,               420
          grata domus Cereri: multas ea possidet urbes,
               in quibus est culto fertilis Henna solo.
          frigida caelestum matres Arethusa uocarat:
               uenerat ad sacras et dea flaua dapes.
          filia, consuetis ut erat comitata
          puellis,               425
               errabat nudo per sua prata pede.
          ualle sub umbrosa locus est aspergine multa
               uuidus ex alto desilientis aquae.
          tot fuerant illic, quot habet natura, colores,
               pictaque dissimili flore nitebat
          humus.               430
          quam simul aspexit, 'comites, accedite' dixit
               'et mecum plenos flore referte sinus.'
          praeda puellares animos prolectat inanis,
               et non sentitur sedulitate labor.
          haec implet lento calathos e uimine
          nexos,               435
               haec gremium, laxos degrauat illa sinus;
          illa legit calthas, huic sunt uiolaria curae,
               illa papauereas subsecat ungue comas;
          has, hyacinthe, tenes; illas, amarante, moraris;
               pars thyma, pars rhoean et meliloton
          amat;               440
          plurima lecta rosa est, sunt et sine nomine flores:
               ipsa crocos tenues liliaque alba legit.
          carpendi studio paulatim longius itur,
               et dominam casu nulla secuta comes.
          hanc uidet et uisam patruus uelociter
          aufert               445
               regnaque caeruleis in sua portat equis.
          illa quidem clamabat 'io, carissima mater,
               auferor!', ipsa suos abscideratque sinus:
          panditur interea Diti uia, namque diurnum
               lumen inadsueti uix patiuntur
          equi.               450
          at, chorus aequalis, cumulatae flore ministrae
               'Persephone', clamant 'ad tua dona ueni.'
          ut clamata silet, montes ululatibus implent,
               et feriunt maesta pectora nuda manu.
          attonita est plangore Ceres modo uenerat
          Hennam               455
               nec mora, 'me miseram! filia' dixit 'ubi es?'
          mentis inops rapitur, quales audire solemus
               Threicias fusis maenadas ire comis.
          ut uitulo mugit sua mater ab ubere rapto
               et quaerit fetus per nemus omne
          suos,               460
          sic dea nec retinet gemitus, et concita cursu
               fertur, et e campis incipit, Henna, tuis.
          inde puellaris nacta est uestigia plantae
               et pressam noto pondere uidit humum;
          forsitan illa dies erroris summa
          fuisset,               465
               si non turbassent signa reperta sues.
          iamque Leontinos Amenanaque flumina cursu
               praeterit et ripas, herbifer Aci, tuas:
          praeterit et Cyanen et fontes lenis Anapi
               et te, uerticibus non adeunde
          Gela.               470
          liquerat Ortygien Megareaque Pantagienque,
               quaque Symaetheas accipit aequor aquas,
          antraque Cyclopum positis exusta caminis,
               quique locus curuae nomina falcis habet,
          Himeraque et Didymen Acragantaque
          Tauromenumque,               475
               sacrarumque Mylas pascua laeta boum:
          hinc Camerinan adit Thapsonque et Heloria tempe,
               quaque iacet Zephyro semper apertus Eryx.
          iamque Peloriadem Lilybaeaque, iamque Pachynon
               lustrarat, terrae cornua prima
          suae:               480
          quacumque ingreditur, miseris loca cuncta querellis
               implet, ut amissum cum gemit ales Ityn.
          perque uices modo 'Persephone!' modo 'filia!' clamat,
               clamat et alternis nomen utrumque ciet;
          sed neque Persephone Cererem nec filia
          matrem               485
               audit, et alternis nomen utrumque perit;
          unaque, pastorem uidisset an arua colentem,
               uox erat 'hac gressus ecqua puella tulit?'
          iam color unus inest rebus tenebrisque teguntur
               omnia, iam uigiles conticuere
          canes:               490
          alta iacet uasti super ora Typhoeos Aetne,
               cuius anhelatis ignibus ardet humus;
          illic accendit geminas pro lampade pinus:
               hinc Cereris sacris nunc quoque taeda datur.
          est specus exesi structura pumicis
          asper,               495
               non homini regio, non adeunda ferae:
          quo simul ac uenit, frenatos curribus angues
               iungit et aequoreas sicca pererrat aquas.
          effugit et Syrtes et te, Zanclaea Charybdi,
               et uos, Nisei, naufraga monstra,
          canes,               500
          Hadriacumque patens late bimaremque Corinthum:
               sic uenit ad portus, Attica terra, tuos.
          hic primum sedit gelido maestissima saxo:
               illud Cecropidae nunc quoque triste uocant.
          sub Ioue durauit multis immota
          diebus,               505
               et lunae patiens et pluuialis aquae.
          sors sua cuique loco est: quod nunc Cerialis Eleusin
               dicitur, hoc Celei rura fuere senis.
          ille domum glandes excussaque mora rubetis
               portat et arsuris arida ligna
          focis.               510
          filia parua duas redigebat monte capellas,
               et tener in cunis filius aeger erat.
          'mater' ait uirgo mota est dea nomine matris,
               'quid facis in solis incomitata locis?'
          perstitit et senior, quamuis onus urget, et
          orat               515
               tecta suae subeat quantulacumque casae.
          illa negat simularat anum mitraque capillos
               presserat; instanti talia dicta refert:
          'sospes eas semperque parens; mihi filia rapta est.
               heu, melior quanto sors tua sorte mea
          est!'               520
          dixit, et ut lacrimae neque enim lacrimare deorum est
               decidit in tepidos lucida gutta sinus.
          flent pariter molles animis uirgoque senexque;
               e quibus haec iusti uerba fuere senis:
          'sic tibi, quam raptam quaeris, sit filia
          sospes;               525
               surge, nec exiguae despice tecta casae.'
          cui dea 'duc' inquit; 'scisti qua cogere posses',
               seque leuat saxo subsequiturque senem.
          dux comiti narrat quam sit sibi filius aeger,
               nec capiat somnos inuigiletque
          malis.               530
          illa soporiferum, paruos initura penates,
               colligit agresti lene papauer humo.
          dum legit, oblito fertur gustasse palato
               longamque imprudens exsoluisse famem;
          quae quia principio posuit ieiunia
          noctis,               535
               tempus habent mystae sidera uisa cibi.
          limen ut intrauit, luctus uidet omnia plena;
               iam spes in puero nulla salutis erat.
          matre salutata mater Metanira uocatur
               iungere dignata est os puerile
          suo.               540
          pallor abit, subitasque uident in corpore uires:
               tantus caelesti uenit ab ore uigor.
          tota domus laeta est, hoc est, materque paterque
               nataque: tres illi tota fuere domus.
          mox epulas ponunt, liquefacta coagula
          lacte               545
               pomaque et in ceris aurea mella suis.
          abstinet alma Ceres, somnique papauera causas
               dat tibi cum tepido lacte bibenda, puer.
          noctis erat medium placidique silentia somni:
               Triptolemum gremio sustulit illa
          suo,               550
          terque manu permulsit eum, tria carmina dixit,
               carmina mortali non referenda sono,
          inque foco corpus pueri uiuente fauilla
               obruit, humanum purget ut ignis onus.
          excutitur somno stulte pia mater, et
          amens               555
               'quid facis?' exclamat, membraque ab igne rapit.
          cui dea 'dum non es', dixit 'scelerata fuisti:
               inrita materno sunt mea dona metu.
          iste quidem mortalis erit: sed primus arabit
               et seret et culta praemia tollet
          humo.'               560
          dixit et egrediens nubem trahit, inque dracones
               transit et aligero tollitur axe Ceres.
          Sunion expositum Piraeaque tuta recessu
               linquit et in dextrum quae iacet ora latus;
          hinc init Aegaeum, quo Cycladas aspicit
          omnes,               565
               Ioniumque rapax Icariumque legit,
          perque urbes Asiae longum petit Hellespontum,
               diuersumque locis alta pererrat iter.
          nam modo turilegos Arabas, modo despicit Indos;
               hinc Libys, hinc Meroe siccaque terra
          subest;               570
          nunc adit Hesperios, Rhenum Rhodanumque Padumque
               teque, future parens, Thybri, potentis aquae.
          quo feror? immensum est erratas dicere terras:
               praeteritus Cereri nullus in orbe locus.
          errat et in caelo, liquidique immunia
          ponti               575
               adloquitur gelido proxima signa polo:
          'Parrhasides stellae, namque omnia nosse potestis,
               aequoreas numquam cum subeatis aquas,
          Persephonen natam miserae monstrate parenti.'
               dixerat. huic Helice talia uerba
          refert:               580
          'crimine nox uacua est; Solem de uirgine rapta
               consule, qui late facta diurna uidet.'
          Sol aditus 'quam quaeris', ait 'ne uana labores,
               nupta Iouis fratri tertia regna tenet.'
          questa diu secum, sic est adfata
          Tonantem               585
               maximaque in uoltu signa dolentis erant:
          'si memor es de quo mihi sit Proserpina nata,
               dimidium curae debet habere tuae.
          orbe pererrato sola est iniuria facti
               cognita: commissi praemia raptor
          habet.               590
          at neque Persephone digna est praedone marito,
               nec gener hoc nobis more parandus erat.
          quid grauius uictore Gyge captiua tulissem
               quam nunc te caeli sceptra tenente tuli?
          uerum impune ferat, nos haec patiemur
          inultae;               595
               reddat et emendet facta priora nouis.'
          Iuppiter hanc lenit, factumque excusat amore,
               nec gener est nobis ille pudendus ait;
          'non ego nobilior: posita est mihi regia caelo,
               possidet alter aquas, alter inane
          chaos.               600
          sed si forte tibi non est mutabile pectus,
               statque semel iuncti rumpere uincla tori,
          hoc quoque temptemus, siquidem ieiuna remansit;
               si minus, inferni coniugis uxor erit.'
          Tartara iussus adit sumptis Caducifer
          alis,               605
               speque redit citius uisaque certa refert:
          'rapta tribus' dixit 'soluit ieiunia granis,
               Punica quae lento cortice poma tegunt.'
          non secus indoluit quam si modo rapta fuisset
               maesta parens, longa uixque refecta mora
          est.               610
          atque ita 'nec nobis caelum est habitabile' dixit;
               'Taenaria recipi me quoque ualle iube.'
          et factura fuit, pactus nisi Iuppiter esset
               bis tribus ut caelo mensibus illa foret.
          tum demum uoltumque Ceres animumque
          recepit,               615
               imposuitque suae spicea serta comae:
          largaque prouenit cessatis messis in aruis,
               et uix congestas area cepit opes.
          alba decent Cererem: uestes Cerialibus albas
               sumite; nunc pulli uelleris usus
          abest.               620

          13. G EID : NP

          Occupat Apriles Idus cognomine Victor
               Iuppiter: hac illi sunt data templa die.
          hac quoque, ni fallor, populo dignissima nostro
               atria Libertas coepit habere sua.

          14. HN

          Luce secutura tutos pete, nauita, portus:
               uentus ab occasu grandine mixtus erit.
          scilicet ut fuerit, tamen hac Mutinensia Caesar
               grandine militia perculit arma sua.

          15. A FORD : NP 16. BN

          Tertia post Veneris cum lux surrexerit Idus,
               pontifices, forda sacra litate boue.
          forda ferens bos est fecundaque dicta ferendo:
               hinc etiam fetus nomen habere putant.
          nunc grauidum pecus est, grauidae quoque semine terrae:
               Telluri plenae uictima plena datur.
          pars cadit arce Iouis, ter denas curia
          uaccas               635
               accipit et largo sparsa cruore madet.
          ast ubi uisceribus uitulos rapuere ministri,
               sectaque fumosis exta dedere focis,
          igne cremat uitulos quae natu maxima Virgo est,
               luce Palis populos purget ut ille
          cinis.               640
          rege Numa, fructu non respondente labori,
               inrita decepti uota colentis erant.
          nam modo siccus erat gelidis Aquilonibus annus,
               nunc ager assidua luxuriabat aqua;
          saepe Ceres primis dominum fallebat in
          herbis,               645
               et leuis obsesso stabat auena solo,
          et pecus ante diem partus edebat acerbos,
               agnaque nascendo saepe necabat ouem.
          silua uetus nullaque diu uiolata securi
               stabat, Maenalio sacra relicta
          deo:               650
          ille dabat tacitis animo responsa quieto
               noctibus; hic geminas rex Numa mactat oues.
          prima cadit Fauno, leni cadit altera Somno;
               sternitur in duro uellus utrumque solo.
          bis caput intonsum fontana spargitur
          unda,               655
               bis sua faginea tempora fronde premit.
          usus abest Veneris, nec fas animalia mensis
               ponere, nec digitis anulus ullus inest;
          ueste rudi tectus supra noua uellera corpus
               ponit, adorato per sua uerba
          deo.               660
          interea placidam redimita papauere frontem
               Nox uenit, et secum somnia nigra trahit;
          Faunus adest, ouiumque premens pede uellera duro
               edidit a dextro talia uerba toro:
          'morte boum tibi, rex, Tellus placanda
          duarum:               665
               det sacris animas una iuuenca duas.'
          excutitur terrore quies: Numa uisa reuoluit,
               et secum ambages caecaque iussa refert.
          expedit errantem nemori gratissima coniunx
               et dixit 'grauidae posceris exta
          bouis.'               670
          exta bouis grauidae dantur; fecundior annus
               prouenit, et fructum terra pecusque ferunt.
          Hanc quondam Cytherea diem properantius ire
               iussit et admissos praecipitauit equos,
          ut titulum imperii cum primum luce
          sequenti               675
               Augusto iuueni prospera bella darent.

          17. CN (18. DN)

          Sed iam praeteritas quartus tibi Lucifer Idus
               respicit; hac Hyades Dorida nocte tenent.

          19. E CER : NP

          Tertia post Hyadas cum lux erit orta remotas,
               carcere partitos Circus habebit equos.
          cur igitur missae uinctis ardentia taedis
               terga ferant uolpes causa docenda mihi est.
          frigida Carseolis nec oliuis apta ferendis
               terra, sed ad segetes ingeniosus ager;
          hac ego Paelignos, natalia rura,
          petebam,               685
               parua, sed assiduis obuia semper aquis.
          hospitis antiqui solitas intrauimus aedes;
               dempserat emeritis iam iuga Phoebus equis.
          is mihi multa quidem, sed et haec narrare solebat,
               unde meum praesens instrueretur
          opus:               690
          'hoc' ait 'in campo' campumque ostendit 'habebat
               rus breue cum duro parca colona uiro.
          ille suam peragebat humum, siue usus aratri,
               seu curuae falcis, siue bidentis erat;
          haec modo uerrebat stantem tibicine
          uillam,               695
               nunc matris plumis oua fouenda dabat,
          aut uirides maluas aut fungos colligit albos
               aut humilem grato calfacit igne focum;
          et tamen assiduis exercet bracchia telis,
               aduersusque minas frigoris arma
          parat.               700
          filius huius erat primo lasciuus in aeuo,
               addideratque annos ad duo lustra duos.
          is capit extremi uolpem conualle salicti:
               abstulerat multas illa cohortis aues.
          captiuam stipula fenoque inuoluit et
          ignes               705
               admouet: urentes effugit illa manus:
          qua fugit, incendit uestitos messibus agros;
               damnosis uires ignibus aura dabat.
          factum abiit, monimenta manent: ~nam dicere certam~
               nunc quoque lex uolpem Carseolana
          uetat,               710
          utque luat poenas, gens haec Cerialibus ardet,
               quoque modo segetes perdidit ipsa perit.'

          20. FN

          Proxima cum ueniet terras uisura patentes
               Memnonis in roseis lutea mater equis,
          de duce lanigeri pecoris, qui prodidit
          Hellen,               715
               sol abit: egresso uictima maior adest.
          uacca sit an taurus non est cognoscere promptum:
               pars prior apparet, posteriora latent.
          seu tamen est taurus siue est hoc femina signum,
               Iunone inuita munus amoris habet.
          720

          21. G PAR : NP

          Nox abiit, oriturque aurora: Parilia poscor;
               non poscor frustra, si fauet alma Pales.
          alma Pales, faueas pastoria sacra canenti,
               prosequor officio si tua festa meo.
          certe ego de uitulo cinerem stipulasque
          fabales               725
               saepe tuli plena, februa tosta, manu;
          certe ego transilui positas ter in ordine flammas,
               udaque roratas laurea misit aquas.
          mota dea est, operique fauet. naualibus exit
               puppis; habent uentos iam mea uela
          suos.                730
          i, pete uirginea, populus, suffimen ab ara;
               Vesta dabit, Vestae munere purus eris.
          sanguis equi suffimen erit uitulique fauilla,
               tertia res durae culmen inane fabae.
          pastor, oues saturas ad prima crepuscula
          lustra:               735
               unda prius spargat, uirgaque uerrat humum;
          frondibus et fixis decorentur ouilia ramis,
               et tegat ornatas longa corona fores.
          caerulei fiant puro de sulpure fumi,
               tactaque fumanti sulpure balet
          ouis.               740
          ure mares oleas taedamque herbasque Sabinas,
               et crepet in mediis laurus adusta focis;
          libaque de milio milii fiscella sequatur:
               rustica praecipue est hoc dea laeta cibo.
          adde dapes mulctramque suas, dapibusque
          resectis               745
               siluicolam tepido lacte precare Palem.
          'consule' dic 'pecori pariter pecorisque magistris:
               effugiat stabulis noxa repulsa meis.
          siue sacro paui, sediue sub arbore sacra,
               pabulaque e bustis inscia carpsit
          ouis;               750
          si nemus intraui uetitum, nostrisue fugatae
               sunt oculis nymphae semicaperque deus;
          si mea falx ramo lucum spoliauit opaco,
               unde data est aegrae fiscina frondis oui,
          da ueniam culpae: nec, dum degrandinat,
          obsit               755
               agresti fano subposuisse pecus.
          nec noceat turbasse lacus: ignoscite, nymphae,
               mota quod obscuras ungula fecit aquas.
          tu, dea, pro nobis fontes fontanaque placa
               numina, tu sparsos per nemus omne
          deos.               760
          nec dryadas nec nos uideamus labra Dianae
               nec Faunum, medio cum premit arua die.
          pelle procul morbos; ualeant hominesque gregesque,
               et ualeant uigiles, prouida turba, canes.
          neue minus multos redigam quam mane
          fuerunt,               765
               neue gemam referens uellera rapta lupo.
          absit iniqua fames: herbae frondesque supersint,
               quaeque lauent artus quaeque bibantur aquae.
          ubera plena premam, referat mihi caseus aera,
               dentque uiam liquido uimina rara
          sero;               770
          sitque salax aries, conceptaque semina coniunx
               reddat, et in stabulo multa sit agna meo;
          lanaque proueniat nullas laesura puellas,
               mollis et ad teneras quamlibet apta manus.
          quae precor, eueniant, et nos faciamus ad
          annum               775
               pastorum dominae grandia liba Pali.'
          his dea placanda est: haec tu conuersus ad ortus
               dic quater et uiuo perlue rore manus.
          tum licet adposita, ueluti cratere, camella
               lac niueum potes purpureamque
          sapam;               780
          moxque per ardentes stipulae crepitantis aceruos
               traicias celeri strenua membra pede.
          expositus mos est; moris mihi restat origo:
               turba facit dubium coeptaque nostra tenet.
          omnia purgat edax ignis uitiumque
          metallis               785
               excoquit: idcirco cum duce purgat oues?
          an, quia cunctarum contraria semina rerum
               sunt duo discordes, ignis et unda, dei,
          iunxerunt elementa patres, aptumque putarunt
               ignibus et sparsa tangere corpus
          aqua?               790
          an, quod in his uitae causa est, haec perdidit exul,
               his noua fit coniunx, haec duo magna putant?
          uix equidem credo: sunt qui Phaethonta referri
               credant et nimias Deucalionis aquas.
          pars quoque, cum saxis pastores saxa
          feribant,               795
               scintillam subito prosiluisse ferunt;
          prima quidem periit, stipulis excepta secunda est:
               hoc argumentum flamma Parilis habet?
          an magis hunc morem pietas Aeneia fecit,
               innocuum uicto cui dedit ignis
          iter?               800
          num tamen est uero propius, cum condita Roma est,
               transferri iussos in noua tecta Lares,
          mutantesque domum tectis agrestibus ignem
               et cessaturae subposuisse casae,
          per flammas saluisse pecus, saluisse
          colonos?               805
               quod fit natali nunc quoque, Roma, tuo.
          ipse locum casus uati facit: Urbis origo
               uenit; ades factis, magne Quirine, tuis.
          iam luerat poenas frater Numitoris, et omne
               pastorum gemino sub duce uolgus
          erat;               810
          contrahere agrestes et moenia ponere utrique
               conuenit: ambigitur moenia ponat uter.
          'nil opus est' dixit 'certamine' Romulus 'ullo;
               magna fides auium est: experiamur aues.'
          res placet: alter init nemorosi saxa
          Palati;               815
               alter Auentinum mane cacumen init.
          sex Remus, hic uolucres bis sex uidet ordine; pacto
               statur, et arbitrium Romulus urbis habet.
          apta dies legitur qua moenia signet aratro:
               sacra Palis suberant; inde mouetur
          opus.               820
          fossa fit ad solidum, fruges iaciuntur in ima
               et de uicino terra petita solo;
          fossa repletur humo, plenaeque imponitur ara,
               et nouus accenso fungitur igne focus.
          inde premens stiuam designat moenia
          sulco;               825
               alba iugum niueo cum boue uacca tulit.
          uox fuit haec regis: 'condenti, Iuppiter, urbem,
               et genitor Mauors Vestaque mater, ades,
          quosque pium est adhibere deos, aduertite cuncti:
               auspicibus uobis hoc mihi surgat
          opus.               830
          longa sit huic aetas dominaeque potentia terrae,
               sitque sub hac oriens occiduusque dies.'
          ille precabatur, tonitru dedit omina laeuo
               Iuppiter, et laeuo fulmina missa polo.
          augurio laeti iaciunt fundamina
          ciues,               835
               et nouus exiguo tempore murus erat.
          hoc Celer urget opus, quem Romulus ipse uocarat,
               'sint' que, 'Celer, curae' dixerat 'ista tuae,
          neue quis aut muros aut factam uomere fossam
               transeat; audentem talia dede
          neci.'               840
          quod Remus ignorans humiles contemnere muros
               coepit, et 'his populus' dicere 'tutus erit?'
          nec mora, transiluit: rutro Celer occupat ausum;
               ille premit duram sanguinulentus humum.
          haec ubi rex didicit, lacrimas introrsus
          obortas               845
               deuorat et clausum pectore uolnus habet.
          flere palam non uolt exemplaque fortia seruat,
               'sic' que 'meos muros transeat hostis' ait.
          dat tamen exsequias; nec iam suspendere fletum
               sustinet, et pietas dissimulata
          patet;               850
          osculaque adplicuit posito suprema feretro,
               atque ait 'inuito frater adempte, uale',
          arsurosque artus unxit: fecere, quod ille,
               Faustulus et maestas Acca soluta comas.
          tum iuuenem nondum facti fleuere
          Quirites;               855
               ultima plorato subdita flamma rogo est.
          urbs oritur quis tunc hoc ulli credere posset?
               uictorem terris impositura pedem.
          cuncta regas et sis magno sub Caesare semper,
               saepe etiam plures nominis huius
          habe;               860
          et, quotiens steteris domito sublimis in orbe,
               omnia sint humeris inferiora tuis.

          (22. HN) 23. A VIN : FP (ut uid.)

          Dicta Pales nobis: idem Vinalia dicam.
               una tamen media est inter utramque dies.
          numina, uolgares, Veneris celebrate,
          puellae:               865
               multa professarum quaestibus apta Venus.
          poscite ture dato formam populique fauorem,
               poscite blanditias dignaque uerba ioco;
          cumque sua dominae date grata sisymbria myrto
               tectaque composita iuncea uincla
          rosa.               870
          templa frequentari Collinae proxima portae
               nunc decet; a Siculo nomina colle tenent,
          utque Syracusas Arethusidas abstulit armis
               Claudius et bello te quoque cepit, Eryx,
          carmine uiuacis Venus est translata
          Sibyllae,               875
               inque suae stirpis maluit urbe coli.
          cur igitur Veneris festum Vinalia dicant
               quaeritis, et quare sit Iouis ista dies?
          Turnus an Aeneas Latiae gener esset Amatae
               bellum erat: Etruscas Turnus adorat
          opes.               880
          clarus erat sumptisque ferox Mezentius armis,
               et uel equo magnus uel pede maior erat;
          quem Rutuli Turnusque suis adsciscere temptat
               partibus. haec contra dux ita Tuscus ait:
          'stat mihi non paruo uirtus mea: uolnera
          testor               885
               armaque, quae sparsi sanguine saepe meo.
          qui petis auxilium, non grandia diuide mecum
               praemia, de lacubus proxima musta tuis.
          nulla mora est operae: uestrum est dare, uincere
          nostrum.
               quam uelit Aeneas ista negata
          mihi!'               890
          adnuerant Rutuli. Mezentius induit arma,
               induit Aeneas adloquiturque Iouem:
          'hostica Tyrrheno uota est uindemia regi:
               Iuppiter, e Latio palmite musta feres.'
          uota ualent meliora: cadit Mezentius
          ingens               895
               atque indignanti pectore plangit humum.
          uenerat Autumnus calcatis sordidus uuis:
               redduntur merito debita uina Ioui.
          dicta dies hinc est Vinalia; Iuppiter illa
               uindicat, et festis gaudet inesse
          suis.               900

          (24. BC) 25. C ROB : NP

          Sex ubi, quae restant, luces Aprilis habebit,
               in medio cursu tempora ueris erunt,
          et frustra pecudem quaeres Athamantidos Helles,
               signaque dant imbres, exoriturque Canis.
          hac mihi Nomento Romam cum luce
          redirem,               905
               obstitit in media candida turba uia:
          flamen in antiquae lucum Robiginis ibat,
               exta canis flammis, exta daturus ouis.
          protinus accessi, ritus ne nescius essem;
               edidit haec flamen uerba, Quirine,
          tuus:               910
          'aspera Robigo, parcas Cerialibus herbis,
               et tremat in summa leue cacumen humo.
          tu sata sideribus caeli nutrita secundi
               crescere, dum fiant falcibus apta, sinas.
          uis tua non leuis est: quae tu frumenta
          notasti,               915
               maestus in amissis illa colonus habet;
          nec uenti tantum Cereri nocuere nec imbres,
               nec sic marmoreo pallet adusta gelu,
          quantum si culmos Titan incalfacit udos:
               tum locus est irae, diua timenda,
          tuae.               920
          parce, precor, scabrasque manus a messibus aufer,
               neue noce cultis; posse nocere sat est.
          nec teneras segetes, sed durum amplectere ferrum,
               quodque potest alios perdere perde prior.
          utilius gladios et tela nocentia
          carpes:               925
               nil opus est illis; otia mundus agit.
          sarcula nunc durusque bidens et uomer aduncus,
               ruris opes, niteant; inquinet arma situs,
          conatusque aliquis uagina ducere ferrum
               adstrictum longa sentiat esse
          mora.               930
          at tu ne uiola Cererem, semperque colonus
               absenti possit soluere uota tibi.'
          dixerat; a dextra uillis mantele solutis
               cumque meri patera turis acerra fuit.
          tura focis uinumque dedit fibrasque
          bidentis               935
               turpiaque obscenae uidimus exta canis.
          tum mihi 'cur detur sacris noua uictima quaeris?'
               quaesieram 'causam percipe' flamen ait.
          'est Canis, Icarium dicunt, quo sidere moto
               tosta sitit tellus praecipiturque
          seges:               940
          pro cane sidereo canis hic imponitur arae,
               et quare fiat nil nisi nomen habet.'

          (26. DF) (27. EC) 28. F NP 29. GC 30. HC

          Cum Phrygis Assaraci Tithonia fratre relicto
               sustulit immenso ter iubar orbe suum,
          mille uenit uariis florum dea nexa
          coronis;               945
               scaena ioci morem liberioris habet.
          exit et in Maias sacrum Florale Kalendas:
               tunc repetam, nunc me grandius urget opus.
          aufer, Vesta, diem: cognati Vesta recepta est
               limine; sic iusti constituere
          patres.               950
          Phoebus habet partem: Vestae pars altera cessit:
               quod superest illis, tertius ipse tenet.
          state Palatinae laurus, praetextaque quercu
               stet domus: aeternos tres habet una deos.