[1,0] INCIPIVNT EPISTOLAE BEATI LVPI ABBATIS FERRARIENSIS.
EPISTOLA PRIMA. AD EINHARDUM.

[1,1] Charissimo Einhardo Lupus salutem.
Diu cunctatus sum, desiderantissime hominum, auderem necne excellentiae uestrae scribere. Et cum me ab hoc officio aliae rationabiles causae, tum etiam ea maxime deterrebat quod posse id contingere uidebatur ut dum uestram cuperem amicitiam comparare, offensam incurrerem. Scilicet quod praepropero et inusitato prorsus ordine ab ipso familiaritatis munere inchoauerim, qui nec primordia notitiae contigissem. Ita uehementer aestuanti facilis et modesta et quae sane philosophiam deceat animi uestri natura tantae rei obtinendae spem tribuit. Verum ut aliquid rationis afferre uidear, taceo quidem saecularium litterarum de amicitia sententias, ne, quoniam eis apprime incubuistis, Horatianum  illud doctissimorum ore tritum merito accipiam:  "In siluam ne ligna feras". 

[1,2] Deus certe noster nedum aliquam aspernandi amicos occasionem relinqueret, diligendos omnino inimicos praescripsit. Itaque patienter, quaeso, et benigne aduertite animum, dum altius meas repeto cogitationes, ut nosse possitis quam hoc non perperam nec iuuenili moliar leuitate. Amor litterarum ab ipso fere initio pueritiae mihi est innatus, nec earum, ut nunc a plerisque uocantur, superstitiosa otia fastidio sunt. Et nisi intercessisset inopia praeceptorum, et longo situ collapsa priorum studia pene interissent, largiente Domino meae auiditati satisfacere forsitan potuissem. Siquidem uestra memoria per  famosissimum imperatorem Karolum, cui litterae eo usque deferre debent ut aeternam ei parent memoriam, coepta reuocari, aliquantum quidem extulere caput, satisque constitit ueritate subnixum praeclarum dictum: "Honos alit artes, et accenduntur omnes ad studia gloriae".

[1,3] Nunc oneri sunt qui aliquid discere affectant; et uelut in edito sitos loco studiosos quosque imperiti uulgo aspectantes, si quid in eis culpae deprehenderint, id non humano uitio, sed qualitati disciplinarum assignant. Ita dum alii dignam sapientiae palmam non capiunt, alii famam uerentur indignam, a tam praeclaro opere destiterunt. Mihi satis apparet propter se ipsam appetenda sapientia: cui indagandae a sancto metropolitano episcopo  Aldrico delegatus, doctorem grammaticae sortitus sum, praeceptaque ab eo artis accepi. 

[1,4] Sic quoniam a grammatica ad rhetoricam et deinceps ordine ad caeteras liberales disciplinas transire hoc tempore fabula tantum est, cum deinde auctorum uoluminibus spatiari aliquantulum coepissem, et dictatus nostra aetate confecti displicerent, propterea quod ab illa Tulliana caeterorumque grauitate, quam insignes quoque Christianae religionis uiri aemulati sunt, oberrarent, uenit in manus meas opus uestrum, quo memorati imperatoris clarissima gesta (liceat mihi absque suspicione adulationis dicere) clarissime litteris allegastis. Ibi elegantiam sensuum, ibi raritatem coniunctionum, quam in auctoribus notaueram, ibidemque non longissimis periodis impeditas et implicitas ac modicis absolutas spatiis sententias inueniens, amplexus sum. 

[1,5] Quare cum et ante propter opinionem uestram, quam sapiente uiro dignam imbiberam, tum preecipue propter expertam mihi illius libri facundiam, desideraui deinceps aliquam nancisci opportunitatem ut uos praesentes alloqui possem; ut quemadmodum uos meae paruitati uestra tum probitas sapientia fecerat claros, ita me uestrae sublimitati meus etiam erga uos amor et erga disciplinas studium commendaret. Neque uero id optare desistam quandiu ipse incolumis in hac uita uos esse cognouero. Quod posse contingere hoc magis in spem ducor quo ex Gallia huc in Transrhenanam concedens regionem uobis uicinior factus sum. 

[1,6] Nam a praefato episcopo ad uenerabilem Rabanum directus sum, uti ab eo ingressum caperem  diuinarum Scripturarum. Ergo cum ad uos iturum hinc eius nuntium comperissem, primo quasdam uerborum obscuritates, a uobis uti elucidarentur, mittendas proposui; deinde praestare uisum est ut etiam hanc epistolam dirigere debuissem; quae si a uobis dignanter  accepta fuerit, exoptabili me affectum munere gratulabor. Sed semel pudoris transgressus limitem, etiam hoc postulo ut quosdam librorum uestrorum mihi hic posito commodetis. Quanquam multo sit minus libros quam amicitiam flagitare. Sunt autem hi. Tullii de rhetorica liber; quem quidem habeo, sed in plerisque mendosum. Quare cum codice istic reperto illum contuli; et quem certiorem putabam, mendosiorem inueni. Item eiusdem auctoris de rhetorica tres libri in disputatione ac dialogo de Oratore. 

[1,7] Quos uos habere arbitror, propterea quod in  breui uoluminum uestrorum post commemorationem libri ad Herennium, interpositis quibusdam aliis, scriptum reperi: "Ciceronis de rhetorica". Item: "Explanatio in libros Ciceronis". Praeterea:  "A. Gellii noctium Atticarum". Sed et alii plures in praedicto breui: quos, si Deus apud uos mihi gratiam dederit, istis remissis accipiens describendos mihi, dum hic sum, auidissime curare cupio. Exonerate, quaeso, uerecundiam meam, quae supplico facientes; meque rimantem amaras litterarum radices, earum iam iucundissimis explete fructibus: illo uestro facundissimo eloquio incitate; quae si meruero, tantorum beneficiorum gratia, quoad uixero, semper mihi habebitur. Nam quae uos eorum merito sit remuneratio secutura non opus est dicere. Plurima scribenda in alia mens suggessit; sed uestrum ingenium meis ineptiis ultra remorari non debui, quod scio uel exterioribus occupatum utilitatibus, uel circa intimas et abditas philosophiae rationes intentum.