[1,3] Erat adhuc in loquentis ore dictio, cum effluentis mensura fabuli ac elati praeterea aeris sonus, strepentibus subinde auditoribus, tantum hominem de suggesto non depulit. Ego uero perlustrata iterum urbe, cum me, utpote inusitatis indutum uestibus, puerorum agmina stiparent, in hospitium meum redeo et quaecunque tota luce perspexeram obfirmandae curiosus memoriae diligenti cogitatione digero. Sed posteaquam conuiuas destinatum ad epulas tempus colligit, passimque discubuimus, clam sugillantibus uniuersis meos gestus et peregrini oris lineamenta, confusus egensque consilii, non agnoscebam amplius auiditatem stomachi, tributum reparantis quod irato mari exolueram. Statimque crudelior fortuna desaeuiit, postquam non gratuitam nobis mensam liberalitate poni, sed mihi pro hospitio diuersorium contigisse non sine magno horrore audiui. Nam ad patrium morem nec auro corpus in uiam praeceps tardaueram, nec in cibos pretium quaesieram, quos gentis nostrae benignitas uendere nescit. Igitur inexspectatis moribus delusus, coepi tum primum execrari harum regionum uilissimum genium et sic tacitus mecum loqui. Pisces a fontibus ad mare non inueniunt qui uiuendi uectigal extorquent. Natura ubique pabulum feris posuit et quamuis hirundines utrumque solem metiuntur, esca nunquam errantibus deest. Ergo soli homines non irnpune implebunt exhaustas ieiunio uires ? ergo in belluas pontus erit clementior, quam ciuilis ratio in mortales in eandem genitos sortem ? nisi forte pretiosior aqua est in miliario quam in fonte, aut animantibus reliquis aliquid supra hominem natura debebat. O sordidum genus, barbarumque facinus ! O feriores homines quam humanam olim Androclus feram inuenit ! Nec contentus hac obiurgatione, palam excusare imprudentiam meam coepi quod nummis destitutus cauponam intrassem et totum in gentilitios mores transferre peccatum. Nam in uestris, inquam, moribus non minus quam in regione hospes id primum rogo, ut innocentibus erroribus uenia detur. Quod hic religiosum est ; alibi profanum esse nihil prohibet. Nempe quaelibet regio non magis suo aere aut terminis, quam suis moribus definitur : neque aliquid peccaui, nisi existimatis omnes homines sub eodem coelo nasci debere. Quamquam facio his excusationibus iniuriam humanitati uestrae : a uobis nihil durum timeo. Seueritatem, ut audio, his annis depulit de summa sede Clementia. Videbam durare nemini risu erumpente constantiam, ut etiam miserrimam adhuc loquentis uocem cachinni petulantia confunderent: cum instaret praecipue supra suam artem improbus caupo, detractamque mihi uestem auferre pugnaret, ut (ne sine ioco facinus iret) expeditus onere superuacuo, inquit, liberius reuoles in amoenissimas terras, quarum nobis etiam poene desiderium tua praedicatio admouit. Cohorrui ad haec dicta et Gallico gelu frigidior metus etiam intimum calorem tentauit. Sic ubi terra parens, Clymenaeo torrida partu, In Phoethontaeam mittebat uota ruinam : Aspiciens iuuenis nebulas ignoscere, Olympumque Errantem sensisse diem ; ceu saxea moles Haesit et ignipedi permansit fraena iugali. Non magis heu uiuus, quam cum pia turba cadentem Condidit Eridano, tumulumque cacumine texit.