TERTIA VISIO TERTIAE PARTIS POST HAEC uidi, et ecce quasi in medio longitudinis praedictae lucidae partis muri designati aedificii stabat uelut turris ferrei coloris, ipsi muro exterius imposita, latitudinis quattuor cubitorum et altitudinis septem cubitorum, in qua conspexi quinque imagines singulariter stantes in singulo arcu, desuper quasi turritum conum habente, quarum prima respiciebat ad orientem, secunda autem ad aquilonem, tertia uero ad septemtrionem et quarta ad columnam Verbi Dei, in cuius radice Abraham patriarcha residebat, ac quinta ad turrim ecclesiae et ad illos homines qui in ipso aedificio huc et illuc discurrebant. Similitudo autem una erat eis in hoc: Singulae earum uestitae erant solummodo quasi singulis uestibus sericis et calceatae calceamentis albis, excepta quinta quae ex omni parte armata uidebatur. Secunda uero et tertia erant nudo capite, dissoluta coma et alba, carentes amictu palliorum. Prima autem et tertia ac quarta indutae erant tunicis albis. Sed dissimilitudo ex hoc erat eis. Prima imago gestabat in capite suo pontificalem infulam, sparsis capillis et albis induta quasi pallio albo, inferius in duabus oris ipsius purpura contexto. In dextera uero habebat lilia et alios flores, in sinistra autem palmam. Et dixit: 'O dulcis uita et o dulcis amplexio aeternae uitae, et o beata felicitas, in qua sunt aeterna praemia, quae semper es in ueris deliciis, ita tamen quod numquam possum impleri nec satiari interiori laetitia quae est in Deo meo'. Secunda autem induta erat purpurea tunica, stans ut adulescens, qui nondum est ad plenum uirilis aetatis, sed tamen magnae grauitatis. Et dicebat: 'Me non terrebit horribilis inimicus, scilicet diabolus, nec inimicus homo nec hoc saeculum de disciplina Dei, cuius conspectui semper assisto'. Tertia uero tegebat faciem suam alba manica dextrae manus suae. Et ait: 'O spurcitia et o immunditia huius saeculi, abscondite uos et fugite ab oculis meis, quia dilectus meus natus est de pura Virgine Maria'. Quarta autem erat uelato capite ex albo uelamine capitis more muliebri et circumamicta pallio crocei coloris. In pectore uero suo habebat imaginem Iesu Christi, circa quam in ipso pectore suo scriptum erat: Per uiscera misericordiae Dei nostri, in quibus uisitauit nos oriens ex alto. Et dicebat: 'Porrigo manus semper ad peregrinos et egenos ac ad pauperes et debiles atque ad gementes'. Quinta uero armata erat galea superposita capiti suo, induta quoque lorica et ocreis atque ferreis chirothecis, habens etiam in sinistra sua clipeum ab umeris pendentem, accincta quoque gladio et hastam manu dextra tenens. Sub pedibus autem eius iacebat quasi leo hians ore, lingua extensa ex ore ipsius, et etiam uelut quidam homines quorum alii tubis resonabant, alii quibusdam instrumentis lusoriis ioculariter concrepabant et alii diuersis ludis ludebant, quos eadem imago simul et ipsum leonem pedibus suis conculcans hasta, quam dextra tenebat, acriter transfodiebat. Et dixit: 'Vinco fortem diabolum et te, odium et inuidia, atque te, o spurcitia, cum ludentibus fallaci deceptione'. Sed intra idem aedificium uidi duas alias imagines uersus hanc eandem turrim stantes, quarum prior apparebat stans supra pauimentum ipsius aedificii quasi in arcu ignei splendoris, diuersis imaginibus malignorum spirituum interius depicto et contra praedictam turrim posito, altera uero ipsi arcui exterius tantum collaterali in nullo arcu consistente, ambae uidelicet interdum ad praefatam turrim aspicientes et interdum ad homines idem aedificium intrantes et exeuntes. Vestitae autem erant etiam ipsae sericis uestibus et uelatae in ligatura capitis albo uelamine more femineo, non circumamictae palliis, indutae uero calceamentis albis. Sed prior earum habebat in capite suo quasi triangularem coronam rubentem ut rubeus hyacinthus rubet in colore suo, induta quoque tunica alba, cuius implicamenta erant uiridi colore ubique distincta. Et ait: 'Vinco in oriente cum fortissimo Filio Dei qui exiuit a Patre ueniens in mundum pro redemptione hominum et qui iterum rediit ad Patrem, cum in maxima aerumna moriens in cruce, resurgens que a mortuis ascendit in caelum; ideo que nolo confundi fugiendo miserias et dolores huius saeculi'. Altera uero induta erat tunica alba, sed aliquantulum pallidi coloris. Et in dextro brachio suo portabat crucem cum imagine saluatoris, caput suum inclinans super illam. Et dicebat: 'Hic infans pertulit multas miserias in hoc saeculo, et idcirco uolo semper plorare et habere maerorem propter gaudium aeternae uitae, in quam bonae oues ducendae sunt per nobilem Filium Dei'. Et uidi quod omnes praedictae imagines singula uerba sua per mysterium Dei dicebant ad admonitionem hominum. Tunc iterum sedens in throno, qui mihi haec omnia ostendebat, dixit mihi. 1. QVOD DIVINAE VIRTVTES SVB LEGE PVLLVLANTES IN NOVA LEGE PLVRIMVM FRVCTVM AFFERVNT. Per fortitudinem et constantiam uoluntatis Dei diuinae uirtutes in ueteri testamento leniter pullulabant, sed ibi se uelut in ignorantia colentibus nondum pleniter suauem et dulcem gustum praebebant, quia tunc tantum austeritas legis delinquentes acriter corripiebat; postmodum autem per gratiam Dei in noua lege plurimum fructum proferentes fortem et perfectum cibum in amore caelestium esurientibus cum summa dulcedine exhibebant, cum prius, ut dictum est, quaedam occulta ostensio et signum futurorum essent, secundum quod etiam miraculum hoc cum appositionibus suis demonstrat. Nam haec turris quam uides quasi in medio longitudinis praedictae lucidae partis muri designati aedificii stantem habet typum praecursus uoluntatis Dei quae in circumcisione multis modis et diuersis significationibus manifestata est, ita quod Deus in signo eiusdem circumcisionis demonstrauit legem et per legem gratiam euangelii; quoniam fide propalata in fideli Abraham surrexit in ipso etiam circumcisio in mysterio uerae praefigurationis; quia per diuinam potentiam instruxerunt se fortes uirtutes, incipientes in eodem Abraham quasi in medio longitudinis speculatiuae scientiae duarum optionis causarum, sub munitione firmissimae bonitatis superni Patris, cum postmodum aperte futurae erant per uoluntatem Dei illud in figura praesignantes quod Deus facere uoluit, priusquam hoc manifeste ostenderet in opere. Quae ferrei coloris est, ipsi que muro exterius imposita: quae est iustitia Dei fortis et inuincibilis se in ipsa speculatiua scientia quasi exterius ostendens per circumcisionem, quae se foris carnaliter formauit, posita cum beatis uirtutibus in spiritalia spiritalis muri, quem constituit Deus in hominibus. 2. QVOD VOLVNTATE DEI VIRTVTES OPERANTVR IN HOMINIBVS. Et eadem turris est latitudinis quattuor cubitorum: quia per uoluntatem Dei ipsae uirtutes operantur in homine posito sub extensione quattuor elementorum, cum quibus uegetatur corporaliter uiuens in corpore; et altitudinis septem cubitorum: quia in altitudine septem donorum Spiritus sancti tanta firmitas est, ut se ipsa turris ita erigeret, quod ex ea prodiret ecclesia in incarnatione Filii mei, praefigurata in circumcisione ueteris testamenti. 3. DE STATV AMORIS CAELESTIS DISCIPLINAE VERECVNDIAE MISERICORDIAE VICTORIAE ET QVID SIGNIFICET. Quod autem conspicis in ea quinque imagines singulariter stantes in singulo arcu, desuper quasi turritum conum habente: hoc est quod in turri hac, id est in fortitudine circumcisionis, pendebant quinque fortes uirtutes, non quod ulla uirtus sit uiuens forma in semetipsa, sed solummodo praelucida sphaera a Deo fulgens in opere hominis; quia homo perficitur cum uirtutibus, quoniam ipsae sunt opus operantis hominis in Deo. Vnde ipsae quinque uirtutes ad similitudinem quinque sensuum hominis in hanc turrim positae sunt: quia multo zelo tangebant circumcisionem, abscidentes ab ea iniquitatem, ut quinque sensus hominis in ecclesia circumciduntur per baptismum; sed tamen in hominibus non operantes per semetipsas, quia homo cum illis operatur et ipsae cum homine, sicut etiam quinque sensus hominis non operantur per se, sed homo cum illis et ipsi cum homine, ita inuicem fructum facientes. Et sunt singulariter maximo studio desudantes, in singulari scilicet statura magisterii turritum apicem habente, id est praecellentem et bene compositam dignitatem uirtuosae constantiae. Et prima imago respicit ad orientem: quia uirtus illa prospexit ad Filium Dei planctu amoris, ut quandoque ueniret, hoc aperte loquens de aeterna uita, quod circumcisio habuit in absconso. Secunda autem uidet ad aquilonem: quoniam ipsa considerauit partem orientis et partem aquilonis, in magna disciplina aspiciens ad Deum quasi ad orientem, dedignando inconuenientiam indisciplinatae lasciuiae, scilicet quod Deus non habebatur in ueneratione, despiciendo que quod lex Dei digne non habebatur in populo illo quasi in aquilone. Tertia uero tendit ad septemtrionem: quia illa fortissime prosternit superfluam fornicationem despiciendo eam, et semetipsam ab illa protegendo legali institutione. Quarta autem uertitur ad columnam Verbi Dei, in cuius radice Abraham patriarcha residet: quoniam ipsa uersa fuit adhaerens incarnationi Filii Dei, quam uelut in fundamento Abraham tetigit cum praesignificatione mirae profunditatis, ariete pendente in spinis. Quinta uero respicit ad turrim ecclesiae et ad illos homines qui in ipso aedificio huc et illuc discurrunt: quia illa erexit se uictoriose destruere omnem iniustitiam quae orta est in Adam, respiciens ad fortitudinem ecclesiae ut uictoriose pugnet contra uitia diaboli, et ad homines qui in ea diuersa uarietate morum discurrunt, ostendens eis in pertimescendo zelo Dei ut oues iustitiae esse perseuerent. 4. DE HABITV EARVNDEM ET QVID SIGNIFICET. Quod autem similitudo una est in eis: hoc est quod pari deuotione Deum colunt in operibus hominum. Nam singulae earum uestitae sunt solummodo quasi singulis uestibus sericis: quia unaquaeque earundem uirtutum habet in se dulcedinem et suauitatem, quibus nullatenus grauant nec constringunt homines, sed ut suauiter balsamum sudat de frutice suo, sic molliter operantur dulcedinem caelestis regni in humanis mentibus, sine sorde et duritia iniustitiae. Et sunt calceatae calceamentis albis: quoniam recte sequuntur iustitiam meam in albedine caelestis regni, transeundo subiectionem diaboli et omnino conculcantes uestigia eius in hominibus. Sed quinta uirtus ex omni parte armata uidetur: quia ipsa prospicit ad ecclesiam, in qua fortissimae pugnae aduersus diabolica uitia perficiuntur, extendens in ea ubique uictoriam suam cum pretiosissima armatura quae est inuictissima fortitudo Dei, quae pertranseundo occidit omnem iniustitiam in confusione diabolicae fraudis. Quod uero secunda et tertia sunt nudo capite dissoluta coma et alba: hoc est quod nullum supplicium laboris, nec onus diuitiarum aut concupiscentiae sibi imponunt pro amore meo, sed nudo capite, id est aperta conscientia sua, aperiunt mihi omne occultum suum, ardentes semper in dilectione mea, cum omnem confusionem et lasciuiam concupiscentiae carnis de se abiciunt, hoc incipientes in albis crinibus: quod est claritas mentis bona opera desiderantis. Et carent amictu palliorum: quoniam a se proiciunt mores paganorum cum impudicitia et spurcitia diaboli et cum omnibus curis saecularibus; quia sapientia huius mundi stultitia est apud Deum. Prima quoque et tertia ac quarta indutae sunt tunicis albis: quod est apprehensio innocentiae praefigurantis incarnationem Filii mei cum suauitate castitatis, qui morti subtraxit hominem, induens eum uita in saluatione. Quod autem dissimilitudo est eis: hoc est quod uis earum uicissim est in dono Spiritus sancti, cum uirtus haec habet hoc instrumentum animae, et uirtus alia illud, unum tamen studium exsistentes in Deo, ita quod caelestis Ierusalem perfecte construatur cum eis; quia ipsae sunt opus quod homines operantur, per quod ad Deum perueniunt. 5. SPECIALITER DE AMORE CAELESTI ET HABITV EIVS ET QVID SIGNIFICET. Vnde haec prima imago designat amorem caelestem: quia ipse prae omni cura inesse debet hominibus; gestans in capite suo pontificalem infulam, sparsis capillis et albis: quia ualde coronata est in summo sacerdote Iesu Christo, et in summis sacerdotibus ueteris testamenti et in illis qui eidem Filio Dei dixerunt: 'Vtinam dirumperes caelos et descenderes'!; stans denudatis capillis sine muliebri uelamine capitis in albedine apparentibus: praefigurans in eis quod sacerdotale officium denudandum esset coniugali officio in aduentu ipsius Filii mei, qui imitandus est a sacerdotibus suis in castitate propter saluationem, quia ipsi perfectissimo caelesti amori sic semper adhaerere debent, ut excutiant prauos mores hominum a contagione peccati, clara et candida pars exsistentes in spiritali dono Dei. Quae etiam induta est quasi pallio albo, inferius in duabus oris ipsius purpura contexto: hoc est quod eam circumdedit gratia Dei in albedine lenitatis, subnixa et ornata in finibus protectionum suarum cum decoris ornamentis caritatis: quia comprehensio diuinae gratiae inesse debet termino uniuscuiusque boni operis, constans in duabus partibus, uidelicet in uirtute dilectionis Dei et hominis. Quod uero in dextera sua habet lilia et alios flores: hoc est quod in bono opere habet candida praemia liliorum aeternae uitae et claritatem aeterni luminis et alios sanctitatis flosculos, qui sunt sodales sui qui se illi coniungunt caelesti amore. Sed quod in sinistra sua gestat palmam: hoc est quod ipsa in recordatione mortis habet palmam ascendentem de occulto beatae uirtutis, cum qua mortem quasi torrentibus lapidibus obruit, ut etiam declarat in uerbis suis ad filios Dei, ut supra dictum est. 6. SPECIALITER DE DISCIPLINA ET HABITV EIVS ET QVID SIGNIFICET. Secunda autem praetendit disciplinam: quoniam post amorem caelestis uitae oritur constrictio carnalis concupiscentiae in disciplina magnae contritionis. Quae induta est purpurea tunica: quia circumdata est lege mea et mortificatione carnis in hominibus, quod est exemplum Filii mei in purpureo indumento, ut idem Filius meus ex Virgine natus est in caritate, quae omnimodo operata est in ipso. Stat etiam ut adulescens, qui nondum est ad plenum uirilis aetatis, sed tamen magnae grauitatis: quoniam disciplina semper est in puerili timore, ut puer est in constrictione timens magistrum suum sub magistratione. Vnde et ego Omnipotens semper magister sum disciplinae, quia ipsa in me est quasi non uirilis, quoniam non uult esse potens in officio propriae uoluntatis suae, sed semper fideliter timere in magna districtione reuerentiae, sicut etiam ostendit in supradictis uerbis suis. 7. SPECIALITER DE VERECVNDIA ET HABITV EIVS ET QVID SIGNIFICET. Tertia uero declarat uerecundiam: quoniam post disciplinam surgit pudor uerecundiae, a se fugans confusionem peccati. Quapropter tegit etiam faciem suam alba manica dextrae manus suae: quia protegit interiorem conscientiam suam quasi faciem animae, fugiens a fornicatione et a pollutione diabolica, se defendens candida ueste innocentiae et castitatis, eam habens in dextera, quod est in saluatione operis sui; quoniam ipsi potenter adhaeret contemptus omnis spurcitiae Satanae, quam omnimodo abicit de se, ut etiam declarat in praedictis uerbis admonitionis suae. 8. SPECIALITER DE MISERICORDIA ET HABITV EIVS ET QVID SIGNIFICET. Quarta autem significat misericordiam: quia post uerecundiam eleuat se ad egentes uirtus misericordiae, cum etiam in corde aeterni Patris est uera misericordia gratiae eius; quoniam ipse per eam hoc ordinauit in antiquo consilio suo, quod primum ostendit misericorditer Abraham in circumcisione, educens eum de terra sua et praecipiens ei ut circumcideretur ipse et genus suum, quando illi demonstrauit magna mirabilia in uera Trinitate, per quae et Filium suum praenuntians erat in figura, quod totum est illa misericordia quam idem Abraham praesignauit offerens Isaac. Et est uelato capite ex albo uelamine capitis more muliebri: quod est tegmen et initium saluationis, quasi caput miserantis perditas animas de exilio mortis reducentis sub candore pii uelaminis; quoniam albas facit animas et hominem fulgentem, dum coopertus fuerit cum misericordia a Deo; quia illis hominibus qui Deum in indignatione habent dum adhuc in peccatis sunt, his fulget post illatam sibi caelitus misericordiam ut radius solis in blanda suauitate; quoniam misericordia in muliebri persona fecundissima mater est animarum de perditione. Nam ut mulier operit caput suum, ita deprimit misericordia mortem animarum. Et sicut mulier suauior est uiro, sic est misericordia suauior rabida insania criminum in insania peccatoris, priusquam cor eis uisitetur a Deo; sicut et eadem uirtus in muliebri forma apparet, quoniam in feminea castitate clausa uirginea materia surrexit in uentre Mariae suauissima misericordia, quae semper erat obumbrata in Patre, donec Pater eam uisibilem ostendit per Spiritum sanctum in utero Virginis. Et circumamicta est pallio crocei coloris: quia circumdata est splendidissimo sole, quod est signum Filii mei fulgentis de caelo in mundum sicut solis splendor in terram; quoniam idem Filius meus uerus est sol illuminans mundum cum sanctificatione ecclesiae. Quod uero in pectore suo habet imaginem ipsius Vnigeniti mei: hoc est quod in pectus misericordiae inclinaui eundem Filium meum, dum eum misi in uterum Mariae Virginis. Vnde et circa eam in pectore eiusdem uirtutis scriptum est: Per uiscera misericordiae Dei nostri, in quibus uisitauit nos oriens ex alto. Quid est hoc? Quia ubique in circumeunte potestate mea demonstratur in secreto scientiae pectoris misericordiae, quod Filius meus uera misericordia est. Quomodo? Vt praedictum est in uerbis Zachariae serui mei in euangelio dicentis: Per uiscera misericordiae Dei nostri, in quibus uisitauit nos oriens ex alto. Hoc tale est. Per uiscera paternae misericordiae saluatio est; quia absconsum in corde Patris erat, ut uiscera manent in homine, quod Filius eius in fine temporum incarnaretur, ubi uisitauit Deus homines. Quomodo? Caelesti scilicet pane qui Filius eius est, natus in carne ex Maria Virgine, qui ueniens ex alto, id est de corde Patris exiens, praebuit maximam quaerentibus se misericordiam, sicut etiam ipsa uirtus in supradictis uerbis suis filios Dei alloquitur. 9. SPECIALITER DE VICTORIA ET HABITV EIVS ET QVID SIGNIFICET. Quinta uero imago praefigurat uictoriam: quoniam post misericordiam, quam ostendi in circumcisione, Filium meum uolens mittere in mundum, erexit se uictoria in eadem circumcisione, ita procedens cum maiore uirtute usque ad Filium meum, atque cum ipso in nouissimum diem. Nam in Filio meo superaui antiquum serpentem, qui super caput suum extulit se, humanum genus rapiens per mille nequitias, quibus illud comprehendit quasi in catena sua, cum easdem nequitias Vnigenitus meus deuicit per omnia bellicosa arma, quae surrexerunt in incarnatione eius floris omnium uirtutum. Quid est hoc? Post misericordiam surgit uictoria, cum se ipsum homo deuincit et aliena uitia. Quomodo? In praedictis uidelicet quinque uirtutibus primus est amor caelestis, scilicet in hoc quod homo scit et agnoscit Deum, diligens eum super omnia. Deinde causa illius fidei ligatur idem homo in legem disciplinae, de qua ipse compescit crimina peccandi per bonam et rectam uerecundiam. In his ergo tribus uiribus iustificabitur homo in corde suo, sic inspiciens aliam rem quae est angustia proximi sui, quem procurabit in omnibus necessitatibus eius ut se. Vnde et mox surgit homo fortissimus miles cum his tribus uiribus, in quibus perfectus est in mente sua imitando in misericordia Filium meum uerum Samaritanum, sic in uictoria pertransiens uires diaboli cum armis uictoriosissimarum uirtutum, cum se ipsum uincit et proximum suum regit, in ipsis uirtutibus occidens omne malum, abiciendo uidelicet superbiam quae Adam expulit de paradiso. Et eadem uirtus armata est galea superposita capiti suo: quia homo pleno caelesti desiderio ad Deum qui est caput omnium suspirare debet, ut salutem consequatur aeternam. Induta est quoque lorica ut homo resistat diabolo, constringens in iustitia uoluntatem carnalium desideriorum suorum, in uero timore et cum iusto tremore subiectus Deo, fideliter metuens districtum iudicium eius, ut per me commonitus dicit psalmista Dauid: Illuxerunt coruscationes tuae orbi terrae, commota est et contremuit terra. Hoc tale est. Effulserunt mirabilia et secreta tua, o Domine cunctorum, et mirifice apparuerunt. Quomodo? Vt coruscatio quae ex parte uidetur et ex parte occultatur, quoniam mysteria tua nunc intelleguntur, nunc autem nesciuntur. Nam non est gens diffusa in latitudine totius orbis, qui in uoluntate tua mirabiliter creatus est, quin ad eam nomen gloriae tuae et potentia maiestatis tuae diuersis modis et admirandis signis mirifice peruenerit, etiam si eam lumen fidei et ueritatis nondum perfecte ad salutem sui illustrauerit. Quapropter homo in magnis suspiriis commotus auertit se a uoluntate sua, deserit que concupiscentias suas tremendo uidelicet supernum iudicium; quia ipse prius in terrenis actibus ambulans suimet imprudenter oblitus erat, cum nunc sapienter redit ad se. Est etiam praefata uirtus induta ocreis, ut recta uia sibi denuntiata effugiat itinera mortis per castigationem corporalem. Induta est et ferreis chirothecis: quatenus effugiat opera diaboli per circumcisionem mentis et per rectissimam fidem, ita ut in Deum credat, sic euadens laqueos truculentissimi inimici. Habet etiam in sinistra sua clipeum ab umeris pendentem: quoniam in sinistra parte, quae est diabolica pugna contra hominem, circumdata est gratia fortissimorum praeceptorum Dei, quibus homo tanta fidei fortitudine circumdetur et defendatur, ne diabolus eum corrumpat suasionibus suis et ne ipse homo se subiciat uitiis illius, protectione Dei ab umeris circumdatus; quoniam gratia Dei adhaeret erectae fortitudini animae ad Deum in ligatura dilectionis Dei et proximi. Et accincta est gladio: quia homo debet se constringere castigatione corporis in austeritate sermonis Dei, et a se et ab aliis abscidens iniquitatem. Hastam quoque manu dextra tenet: quod est ut homo cum fiducia sit audax in Deo superare omnem spurcitiam diaboli, hoc faciens cum fortissima pace Domini, quae uera est iustitia contra nequissimum certamen diaboli et hominis, quod difficile debellari potest nisi adiutorio Dei. Quod autem sub pedibus eius iacet quasi leo hians ore: hic est diabolus, quem uictoria pedibus recti itineris uitae et ueritatis prostrauit, cum idem Satanas acerrima et amarissima crudelitate hians deglutiret genus humanum. Lingua uero extensa ex ore ipsius est existimatio eius qua terribili iniquitate putabat omne genus hominum ab Adam procreatum omnino deuorare. Et quod etiam sub pedibus eius iacent uelut quidam homines: hi sunt sub agilitate eius torpentes fistulae diaboli, quae se flectunt ad initium omnis mali, quas ipsa proterit in zelo Dei recte procedens in iustitia: quia eaedem peruersae machinationes in diuersis moribus se subdunt diabolo illi famulantes. Quorum alii tubis resonant: quoniam bacchantur sonitu omnium malorum et insaniunt elati flagrante mente odio habentes iustitiam Dei, genus scilicet super genus hoc faciens in magna superbia. Et alii quibusdam instrumentis lusoriis ioculariter concrepant: quia fallaces sunt in illusionibus phantasticis ad diabolum pertinentibus et quoniam pertinaces sunt in tortuosa lasciuia elationis inuidentes disciplinae Dei. Alii quoque diuersis ludis ludunt: quoniam uersantur in diuersitate et spurcitia uitiorum, quae secundum libitum uoluntatis suae, ut excogitant in semetipsis, per insidias diabolicas adimplent. Et hos omnes eadem imago simul et ipsum leonem pedibus suis conculcat: quia nimio zelo omnes has uanitates artium populi et suasiones Satanae conterit in iustitia Dei. Sed et hasta, quam dextera tenet, eos acriter transfodit: quoniam per fiduciam et audaciam ad Deum fortissime transfigit superando et uulnerando in doloribus omnes has immunditias; quia a Deo deluduntur et ad nihilum deputantur, ut ipsa etiam in praedictis uerbis admonitionis suae demonstrat. 10. DE STATV PATIENTIAE ET GEMITVS ET QVID SIGNIFICET. Sed quod intra aedificium uides duas alias imagines uersus hanc eandem turrim stantes: hoc est quod intra opus illud quod caelestis Pater operatus est per Filium suum palam eum ostendens in aperto opere, qui in circumcisione ostensus est in obumbratione, duae uirtutes surrexerunt, quod est exemplum Christi in una et sequi uestigia eius in altera, obuiam praecursui uoluntatis Dei maxima fortitudine et reuerentia apparentes; quia in se ipsis declarant fructum qui praefiguratus est in circumcisione. Et prior earum apparet stans supra pauimentum ipsius aedificii quasi in arcu ignei splendoris, diuersis imaginibus malignorum spirituum interius depicto et contra praedictam turrim posito: quia eadem uirtus perficitur in terrenis rebus eas conculcando in bonitate Patris, cum diligenter pertransit desideria carnis in exemplo Filii Dei. Quomodo? Quia in multa tolerantia pertransit aduersa mundi fortiter examinata et excribrata in arcu, id est in excellentia saecularis potestatis, quae ignea est in terrore deterrentis superbiae, quam diabolica turba subsequitur, interiora animae saecularium desideria carnalia diligentium attrahens suae uoluntati, cum etiam idem arcus per terrenam potentiam in multis modis interdum opponat se iustitiae, repugnans uero testamento quod aedificatum est in Deo; quae tamen omnia superat uictrix uirtus per adiutorium Dei in bonis hominibus, quamuis multum impugnentur et fatigentur ab insidiis malignorum. Altera uero ipsi arcui exterius tantum collateralis in nullo arcu consistit: quoniam cum prior uirtus tumidam potestatem patienter deuincit, quae ipsi multas poenas intulit, procedit uirtus haec foris eandem potentiam; quia de poenis, quas illa pertulit, haec quasi extra eandem potestatem orta est, rabiem eius effugiens, sed tamen iuxta eam, quod est recordatio aerumnarum unde originem duxit, sine depressione arcus consistens, quoniam libera est a potestate huius saeculi, palam crucem Christi baiulando. Quod autem ambae interdum ad praefatam turrim aspiciunt: hoc est quod ipsae sunt plenum opus praefiguratum in praecursu uoluntatis Dei, in circumcisione ueteris testamenti considerantes initium radicis suae, maiores tamen eodem initio suo quod in circumcisione habuerunt exsistentes; quia fulgens opus praecellit inceptionem doctrinae; interdum etiam aspicientes ad homines idem aedificium intrantes et exeuntes: quod est admonitio earum in Spiritu sancto ad populos, qui ad Deum in uia legis iustitiae ambulant, et ad illos qui sunt in criminibus diaboli uolentes recedere de uia iusta, unde exhortantur ab eis ut eas in bono imitentur. 11. DE HABITV EARVNDEM ET QVID SIGNIFICET. Vestitae sunt etiam ipsae sericis uestibus: quia habent suauitatem illam ut homo non grauetur in indignatione laboris persecutionum. Et sunt uelatae in ligatura capitis albo uelamine more femineo: quoniam iustum est ut homo subiectus sit Deo capiti suo, ipsum menti suae iugiter circumponens in candore dilectionis, ita ut eum in gaudio et laetitia amplectatur, sicut mulier uirum suum habebit in honore timoris et amoris, ut constituit Deus. Sed non sunt circumamictae palliis: quia carent omni sollicitudine saeculari, se tantum declinantes post illa quae sunt aeterna in Deo in uita futura. Indutae sunt autem calceamentis albis: quoniam lucent in itineribus iustitiae per albedinem fidei in mentibus hominum, ut et ipsi sequantur uestigia exempli earum. 12. SPECIALITER DE PATIENTIA ET HABITV EIVS ET QVID SIGNIFICET. Prior autem imago designat patientiam: quia illa surrexit in cornu Abrahae, quod est in inceptione oboediendi cum oboediuit Deo, significante in circumcisione primum sonum oboeditionis post casum Adae, praecurrentem operantem oboedientiam in uero uerbo quod est in Filio Dei, ut sonus uerbum praecurrit, in septemtrionali parte uidelicet opposita nequitiis et inquietudini antiqui serpentis. Et habet in capite suo quasi triangularem coronam rubentem ut rubeus hyacinthus rubet in colore suo: quoniam in principio mentis fidelium hominum per fidem sanctae Trinitatis ualde coronata est, qui carnem suam contemnentes pro amore Dei et uera fide sanguinem suum fundere non dubitant; quia et Filius Dei apparens in carne mortem deuicit cum rubore sanguinis sui, per quem ecclesia decorata est quasi cum nobili rubente hyacintho in decore suo. Induta est quoque tunica alba, cuius implicamenta sunt uiridi colore ubique distincta: quia sibi induit uestimentum operis Dei in albedine perpetui luminis, ornatum scilicet in implicamentis suis quae sunt aerumnae et gemitus dicentis: 'O quando ueniam ad aspectum ueri luminis!' Quod desiderium feliciter in praesenti uita habetur in adobumbrato exemplo, per quod decorantur ipsae aduersitates fidelium in uiriditate animae multis calamitatibus distinctae propter Deum in patientia haec omnia sufferentes, ut etiam eadem uirtus declarat in praedictis uerbis suis. 13. SPECIALITER DE GEMITV ET HABITV EIVS ET QVID SIGNIFICET. Altera uero imago praetendit gemitum: quoniam post patientiam contrariorum eleuat se in electis meis gemitus recordationis uitae, surgens admonitione mea ut de corde meo Filium meum misi propter gemitum populi mei. Nam populus meus in ueteri et in nouo testamento habebat et habet hanc recordationem mentis quam gemitus comprehendit in lamentabili ornamento suo, quoniam ipsa uera compunctio cordis est. Propter quod etiam stat in septemtrionali plaga ut repugnet dissolutae immunditiae diabolicarum insidiarum. Et induta est tunica alba, sed aliquantulum pallidi coloris: quia circumdata est bonis operibus in candore fidei, turbulentum tamen pallorem ostendentis, quoniam semper suspiria et fletus habet pro aeterna felicitate. Quod autem in dextro brachio suo portat crucem cum imagine saluatoris, caput suum inclinans super illud: hoc est quod in dextra, id est in recta parte fortis operis sui amplectitur passionem eiusdem Filii mei, toto desiderio intentionis suae anhelans et se inclinans ad eum, imitando ipsum in doloribus et aerumnis, sicut etiam in supradictis uerbis exhortationis suae demonstrat. Vnde uides etiam quod omnes praedictae imagines singula uerba sua per mysterium Dei dicunt ad admonitionem hominum: quia in omnibus uirtutibus dulcissima suauitate pietas Dei docet exhortando mentes populorum ut dimittant malum erigentes se ad bonum. Qui autem acutas aures interioris intellectus habet, hic in ardente amore speculi mei ad uerba haec anhelet et ea in conscientia animi sui conscribat. 1. CVM AVSTERITAS LEGIS DVLCORATA EST INCARNATIONE VERBI DEI VIRTVOSAE VIRTVTES SE OSTENDERVNT. 2. QVOD PATRIARCHAE IN MYSTERIO SIGNABANT LEGEM VICINAM ESSE. 3. QVOD FORTITVDINI DEI NVLLA SVPERBIA RESISTERE POTEST. 4. QVOD IVSTITIA DEI METVENDA EST ET ALTITVDO OMNES CREATVRAS EXCELLIT. 5. QVOD VERBVM DEI TRIA ACVMINA INCIDENTIA HABET ANTIQVAM LEGEM ET NOVAM GRATIAM ET EXPOSITORES DIVINORVM LIBRORVM. 6. DE INITIALI COGNITIONE DIVINAE LEGIS ET DE OPERATIONE EVANGELII ET EXQVISITA SAPIENTIA PRINCIPALIVM MAGISTRORVM. 7. QVOD AB INITIO LEGIS TEMPORA PATRIARCHARVM ET PROPHETARVM EXTENDIT DEVS VSQVE AD MANIFESTATIONEM FILII SVI. 8. QVOD PATRIARCHAE ET PROPHETAE EVANGELICAM DOCTRINAM VENERANTES DE INCARNATIONE FILII DEI ADMIRATI SVNT. 9. QVOD VERBVM DEI PER TYPVM PRAEFIGVRATIONIS LATVIT IN ANIMABVS ANTIQVORVM A PRIMO ELECTO VSQVE AD VLTIMVM. 10. QVOD DOCTRINA FILII EGREDITVR A PATRE ET REVERTITVR AD PATREM DIFFVNDENS SE IN FRVCTVM BENEDICTIONIS SIC PERVENIENS AD ECCLESIAE DOCTORES. 11. QVOD PRAEDICANTE CHRISTO FACTI SVNT APOSTOLI MARTYRES ET ALII ELECTI. 12. DIFFVSO EVANGELIO EXTENSA EST IN HOMINIBVS SAPIENTIA DIVINAE SCRIPTVRAE QVAE IN INITIO MINORIS STVDII ERAT ET IN FINE DEBILIS REFRIGESCENTE CARITATE MVLTORVM. 13. QVOD HOMO IN PRINCIPIO BONI OPERIS DEBET ESSE TIMIDVS IN MEDIO FORTIS ET CONSTANS IN VLTIMO HVMILIS. 14. QVOD MYSTERIA FILII DEI IN PROFVNDISSIMO SECRETO PATRIS IN VETERE ET NOVO TESTAMENTO EDITA GRATIA SPIRITVS SANCTI DECLARATA SVNT QVOD CINEREO HOMINI NONNISI IN VMBRATIONE OSTENDITVR. 15. DE SCIENTIA DEI ET STATV EIVS ET QVID SIGNIFICET. 16. QVOD ANGELI CIRCA EAM SVNT ET CVR ALATI SINT. 17. DE HIS QVI DICVNTVR COMPVLSAE OVES. 18. QVOD DEVS QVOSDAM LENIORE QVOSDAM FORTIORE FLAGELLO QVOSDAM MAXIMA AERVMNA MENTIS ET CORPORIS CONSTRINGIT. 19. EXEMPLVM DE PHARAONE ET MOYSE ET AARON AD EANDEM REM. 20. DE MODIS CASTIGATIONVM ET DEI CONSOLATIONVM VIAS HOMINVM INSPICIENTIS. 21. VERBA SAPIENTIAE SALOMONIS. 22. QVARE SCIENTIA DEI INSPICIAT HOMINES NOVA VESTE INDVTOS.