1.1.5. Milesia Ceres, Mileto ab Alexandro capta, 
milites, qui templum spoliaturi irruperant, flamma obiecta 
priuauit oculis.
1.1.6. Persæ mille nauium numero Delum compulsi 
templo Apollinis religiosas potius manus quam rapaces 
adhibuerunt.
1.1.7. Athenienses Protagoram philosophum pepulerunt, 
quia scribere ausus fuerat, primum ignorare se 
an dii essent; deinde, si sint, quales sint. Iidem Socratem 
damnauerunt, quod nouam religionem introducere uidebatur. 
Iidem Phidiam tulerunt, quandiu is marmore 
potius quam ebore Mineruam fieri debere dicebat, quod
diutius nitor esset mansurus; sed ut adiecit, et uilius 
stare, tacere iusserunt.
1.1.8. Diomedon, unus ex decem ducibus, quibus 
Arginusae eadem pugna et uictoriam et damnationem 
pepererunt, cum ad immeritum supplicium duceretur, 
nihil aliud locutus est quam ut uota pro incolumitate 
exercitus ab ipso nuncupata soluerentur.

[1,2] CAPUT II - De religione simulata
DE RELIGIONE SIMULATA A ROMANIS.

2.1. Numa Pompilius, ut populum Romanum 
sacris obligaret, uolebat uideri sibi cum dea Egeria congressus 
esse nocturnos, eiusque monitu se, quae acceptissima 
diis immortalibus sacra forent, instituere.
2.2. Scipio Africanus non ante ad negotia publica 
uel priuata ibat quam in cella Iouis Capitolini moratus 
esset, et ideo Ioue genitus credebatur.
2.3. L- Sulla, quoties proelium committere destinabat, 
paruum Apollinis signum Delphis sublatum in 
conspectu militum complexus, orabat uti promissa maturaret.
2.4. Q- Sertorius per asperos Lusitaniae colles 
ceruam albam trahebat, ab ea se quaenam aut agenda 
aut uitanda essent praedicans admoneri.
DE RELIGIONE SIMULATA AB EXTERNIS
2.ext.1. Minos, Cretensium rex, nono quoque anno in 
quoddam praealtum et uetusta religione consecratum 
specus secedere solebat : et in eo moratus, tamquam a 
Ioue, quo se ortum ferebat, traditas sibi leges perrogabat.
2.ext.2. Pisistratus in recuperanda tyrannide, quam 
amiserat, simulatione reducentis se in arcem Mineruae 
est usus, cum per ostentationem ignotae mulieris, que 
Phye uocabatur, formatae ad habitum deae, Athenienses 
deciperet.
2.ext.3. Lycurgus consilio Apollinis grauissime Lacedaemoniorum 
ciuitati leges compositas ferre se persuasit.
2.ext.4. Zaleucus sub nomine Mineruae apud Locrenses 
prudentissimus habitus est.

[1,3] CAPUT III - De peregrina religione reiecta.

3.1. Bacchanalium sacrorum mos nouus institutus, 
cum ad perniciosam uesaniam iretur, sublatus est.
3.2. Lutatius Cerco qui primum punicum bellum 
confecit, a senatu prohibitus est sortes Fortunae Praenestinae 
adire : auspiciis enim patriis, non alienigenis, 
rempublicam administrari oportere iudicabant.
3.3. C- Cornelius Hispalus, pretor peregrinus, 
M- Popilio Laenate, L- Calpurnio coss-, edicto Chaldaeos 
citra decimum diem abire ex urbe atque Italia iussit, 
leuibus et ineptis ingeniis, fallaci siderum interpretatione, 
quaestuosam mendaciis suis caliginem iniicientes. Idem 
Iudaeos, qui Sabazi Iouis cultu mores Romanos inficere 
conati sunt, domos suas repetere coegit.
3.4. L- AEmilius Paulus consul, cum senatus Isidis 
et Serapis fana diruenda censuisset, eaque nemo opificum 
attingere auderet, posita praetexta securim arripuit 
templique eius foribus inflixit.

[1,4] CAPUT IV - De auspiciis
DE AUSPICIIS QUAE CEPERE ROMANI.

4.1. L- Tarquinius rex centuriis equitum, quas 
Romulus auspicato conscripserat, alias adiicere cupiens, 
cum ab Atto Nauio augure prohiberetur, offensus 
interrogauit, possetne fieri, quod ipse mente conceperat. 
Eo, augurio capto, posse fieri dicente, iussit nouacula 
cotem discindi. Qua Attus allata, administrato incredibili 
facto, effectum suae professionis oculis regis subiecit.
4.2. Ti- Gracchus, cum ad res nouas properaret, 
auspicia domi prima luce petiit : quae perquam tristia 
responderunt. Nam ianua egressus ita pedem offendit ut 
digitus ei decuteretur. Tres deinde corui, in eum aduersum 
occinentes, partem tegule decussam ante ipsum
propulerunt. Quibus ominibus contemptis, a Scipione 
Nasica pontifice maximo decussus Capitolio fragmento 
subsellii ictus procubuit.
4.3. P- Claudius bello punico primo, cum proelium 
nauale committere uellet auspiciaque more maiorum 
petiisset et pullarius non exire cauea pullos nuntiasset, 
abiici eos in mare iussit dicens : « Quia esse nolunt, 
bibant. » Et L- Iunius, P- Claudii collega, neglectis auspiciis, 
classem tempestate amisit damnationisque ignominiam 
uoluntaria morte praeuenit.
4.4. Cum Metellus pontifex maximus Tusculanum 
peteret, corui duo in os eius aduersum ueluti iter impedientes 
aduolauerunt uixque extuderunt ut domum 
rediret. Insequenti nocte aedes Vestae arsit : quo incendio, 
Metellus inter ipsos ignes raptum Palladium incolume 
seruauit.
4.5. M- Ciceroni mors imminens auspicio praedicta 
est : cum enim in uilla Caietana esset, coruus in conspectu 
eius horologii ferrum loco motum excussit et protinus 
ad ipsum tetendit ac laciniam togae eo usque morsu 
tenuit donec seruus ad occidendum eum milites uenisse 
nuntiaret.
4.6. M- Brutus cum reliquias exercitus sui aduersus 
Caesarem et Antonium eduxisset, duae aquilae ex 
diuersis castris aduolauerunt et edita inter se pugna 
ea qun a parte Bruti adfuerat, male mulcata fugit.
DE AUSPICIIS QUAE CEPERE EXTERNI
4.ext.1. Cum rex Alexander urbem in AEgypto constituere 
uellet, architectus Dinocrates, cum cretam non 
haberet polentaque futurae urbis lineamenta deduxisset,
ingens auium multitudo proximo lacu emersa polentam 
depasta est : quod sacerdotes Ægyptiorum interpretati 
sunt, conuenarum frequentiæ alimentis suffecturam urbem.
4.ext.2. Deiotaro uero regi omnia fere auspicato gerenti 
salutaris aquilae conspectus fuit : qua uisa abstinuit se 
ab eius tecti usu, quod nocte insequenti ruina solo aequatum est.