CAPUT  VI.  Docentur  clerici  quae  laicis  praedicent,  ut  frugi  sint.  


Deinde  exhortans  et  laicos,  non  eos  ad  illius  Scripturae  lectionem,  quia  illis  ignota  est,  adduco,  sed  ut  a  clericis  quaedam  pro  quotidianis  experimentis  cognitae  similitudines  aperiantur  obsecro.  (0255C) Dicatur  itaque  eis  ne  pro  eo  quod  litteras  nescitis  excusationem  aliquam  coram  Deo  vos  habere  credatis,  intimamus  vobis  quaedam,  in  quibus  velut  in  libris  quotidie  legendo  agnoscere  potestis,  quid  agere  debeatis.  Sicut  igitur  apes  in  variis  locis  et  in  variis  floribus  mellis  liquorem  colligere  solent,  ita  et  vos  colligere  debetis  cuiuslibet  virtutis  dulcedinem.  Ab  alio  enim  colligenda  est  humilitas,  ab  alio  charitas,  ab  alio  fides,  ab  alio  patientia,  ab  alio  largitas,  ab  alio  castitas,  ab  alio  discretio,  ab  alio  eleemosynarum  studia  pauperumque  cura,  ab  alio  alia  quaelibet  virtus.  Quae  scilicet  virtutes,  dum  sic  collectae  in  unius  hominis  mentem  veniunt,  quasi  in  unum  alvearium  ex  variis  floribus  excerpta  mella  congeruntur.  (0255D) 

Non  solum  autem  ex  hominibus,  sed  etiam  a  quibuslibet  creaturis,  quas  quotidie  vel  videtis  vel  auditis,  et  de  rebus  quas  aliquo  modo  sentitis  mella  virtutum  colligere  debetis.  Nam  fidem,  quae  fundamentum  est  virtutum  omnium,  primo  colligere  et  ponere  debetis  in  alvearium  cordis  vestri,  credentes  scilicet  Deum  omnipotentem  ubique  esse  praesentem  et  omnium,  quae  a  nobis  geruntur  vel  etiam  cogitantur,  inspectorem.  Hanc  autem  fidem  hoc  modo  colligere  debetis:  attendite  igitur  in  solem,  qui  cum  universum  mundum  splendore  suo  circumdans  illustret,  tamen  quia  creatura  est  et  omnis  creatura  nimis  inferior  est  creatore,  exinde  instructi  facile  potestis  credere  solem  longe  minus  splendere  quam  creatorem.  (0256A) Nam  sol  duntaxat  tantum  potest  splendere  quantum  permittitur  obstaculo  terrae  vel  alicuius  rei;  Creatoris  vero  splendor  est  incomprehensibilis  et  invisibilis  eius  intuitus,  quo  omnia  praeterita,  praesentia  et  futura  omnemque  creaturam  simul  quasi  uno  ictu  oculi  comprehendit,  quo  etiam  respicit  super  filios  hominum  ut  videat  si  est  intelligens  aut  requirens  Deum  (Psal.  XIII,  2) . Qui  scilicet  splendor  non  nisi  toto  cordis  affectu  credi  vel  agnosci  potest,  eiusque  capax  erit  quanto  in  fide  et  dilectione  Dei  profecerit,  ipsiusque  iustitiae  esuriet  atque  sitis  eum  accenderit.  (0256B) Unde  de  his  tribus  in  Evangelio  Dominus  dicit;  de  fide  quidem:  Omnia,  inquit,  possibilia  sunt  credenti  (Marc.  IX,  22) ; de  dilectione  autem:  Qui  diligit  me  diligetur  a  Patre  meo,  et  ego  diligam  eum  et  manifestabo  ei  me  ipsum  (Ioan.  XIV,  21); de  esurie  vero  ac  siti:  Beati  qui  esuriunt  et  sitiunt  iustitiam,  quoniam  ipsi  saturabuntur  (Matth.  V,  6). 

Huic  etiam  simile  quid  quotidianis  experimentis  colligere  potestis.  Quis  enim  agricola  agriculturam  exerceat,  nisi  aliquatenus  profectuosum  sibi  fore  speret  et  credat?  aut  quomodo  aliquod  studium  potest  exerceri,  nisi  coeperit  amari?  aut  quis  sine  taedio  ipsum  victum  corporalem  cunctis  viventibus  necessarium  percipere  valet,  nisi  aliqua  esurie  ac  siti  ad  hoc  incitetur.  Sed  nec  ipse  somnus  nisi  cum  delectamento  aliquo  percipitur.  Cum  ergo  haec  omnia  ita  corporaliter  esse  sciatis,  petite  intima  intentione  a  Domino  ut  ea  spiritualiter  imitari  valeatis.  (0256C) Primo  quidem  ut  in  eum  recte  credatis;  deinde  ut  eum  tota  virtute  tota  mente  diligatis;  postremo  ut  iugiter  teneatis  esuriem  et  sitim  divini  Verbi,  sine  qua  nemo  ullam  iustitiam  potest  amare;  qui  autem  non  amat  iustitiam  animae  illius  salus  desperatur,  sicut  etiam  corporis  eius  salus  qui  cibi  carnalis  fastidium  patitur.  Nam  de  utroque  spirituali  videlicet  et  corporali  cibo  Dominus  dicit:  Non  in  solo  pane  vivit  homo,  sed  in  omni  verbo,  quod  procedit  de  ore  Dei  (Matth.  IV,  4) . Si  igitur  imitantes  esuriem  sitimque  corporalem,  spiritualem  quoque  obtinueritis,  nunquam  a  bona  voluntate  vacabitis,  colligentes  instar  apium  undique  alicuius  virtutis  et  sapientiae  mel  sicut  et  de  immenso  solis  splendore,  de  quo  interim  disputantes  divinae  praesentiae  immensitatem  colligendam  esse  diximus.  (0256D) Ergo  quotiescunque  eumdem  solis  splendorem  tam  immensum  inspexeritis,  mox  reminiscentes  divinae  praesentiae  et  scientiae  toto  mentis  affectu  invocate  Dominum,  ut  aliquod  lumen  cordibus  vestris  infundere  dignetur.  His  igitur  dictis  de  sole,  qui  licet  unus  flos  videatur,  variarum  tamen  virtutum  mella  inde  colligenda  esse  iam  audistis.  Audite  etiam,  qualiter  aliunde  eadem  mella  deflorare  debeatis;  neque  enim  unquam  desunt  illa  prata,  illi  flores,  unde  possint  colligi  huiusmodi  mella,  si  tantummodo  sint  qui  colligant.