[0,0] Incipit Prologus in Historiam Anglorum, post conquisitionem 
Angliae a Normannorum duce Willelmo.

[0,1] DE chronographia, id est, temporum descriptione locuturi, 
primo detractoribus inuidis et nostrum laborem 
inanem reputantibus respondebimus ;  dein beniuolis 
et id expectantibus, immo expostulantibus, 
rerum causam praesenti Prologo breuiter aperiemus.
Dicunt enim obloquentes "Quid necesse est uitas uel 
mortes, diuersos mundi hominumque casus literis 
commendare; prodigia rerum diuersarum scriptis impressa 
perpetuare ?" Nouerint quid dicat Philosophus 
"Omnis homo naturaliter scire desiderat"
et, "Homo sine literis, et praeteritorum reminiscentia, 
in bestialem dilabitur stoliditatem, et eius uita uiui 
hominis reputanda est sepultura." 
Et si tu mortuorum antiquorum et praeteritorum contempnendo 
obliuisceris, quis tui reminiscetur ? Haec  est imprecatio 
Psalinistae dicentis, "Dispereat de terra memoria illius"
et eiusdem adoptiua benedictio, "In memoria aeterna 
erit iustus,"' 
et cum benedictione euehet nomen eius in aeternum ; 
iniusti autem cum maledictione ignominia recitabitur. 
Ut igitur peruersorum deuitentur gressus, bonorum, 
quorum gesta describimus, uestigia sequamur pedetentim. 
Ecce fructus Scripturarum, ecce specuhun humanae conditionis ! 
Hac de causa, licet aliae non desint, Moyses legislator in Veteri 
Testamento innocentiam Abel, inuidiam Caim, simplicitatem 
Iacob dolositatem Esau, malitiam undecim filiorum 
Israel, bonitatem duodecimi, scilicet Ioseph, poenam
quinque ciuitatum, poenitentiam Niniuitarum manifestat, 
et scripturis commendando nititur perpetuare ; ut sic, 
scilicet, bonos imitemur, malorum autem esse pedissequos 
abhorreamus. Ad hoc anhelantes sancti Euangelistae, 
theologi, Iosephus, historiographus Ebraeus,
Cyprianus, Cartaginensis episcopus et martir, Eusebius 
Caesariensis, Ieronimus sacerdos, Sulpicius Seuerus, 
Fortunatus et Beda, presbiteri uenerabiles, Prosper
Aquitannicus, gesta Dei scripserunt et antiquorum. 
Et, ut ad modernos ueniam, Marianus Scotus, Fuldensis 
monachus, et Sigisbertus, Gemblacensis monachus, 
et quidam alii pectoris profundi Cronica ueraciter ediderunt.

[0,2] Incipimus igitur Anglorum Cronica a duce Normannorum 
Willelmo, qui ab Haraldo, Anglorum rege perfido et periuro, 
lacessitus, ipsum a regni solio depulit diffiduciatum ; cuius facti 
causam lectoribus breuiter intimabo. Nauigans autem idem Haraldus,
dum adhuc iuuenis esset, aspirans ad regnum Angliae, sponte 
spaciatum nauigando raptus est inuitus ui uentorum ; 
dum Flandriam credidit attigisse, compulsus uenit 
in Pontiuam prouinciam. Quem captum consul Ponticus Willelmo, Normannorum duci, praesentauit. At Haraldus asserebat se haec 
omnia sponte fecisse, ut clam ueniens in Normanniam confoederaretur 
duci, filiam eius in sponsam accepturus. Quod iurauit super 
sanctorum multorum reliquias, se fideliter ad quendam 
terminum completurum. Tanto igitur maiori honore 
susceptus est, quanto secretius aduentasset ; fuerant 
enim antea inimici ad inuicem. Iurauit insuper se 
post modem regis Eduuardi, qui iam senuit sine liberis, 
regnum Angliae duci, qui in regnum ius habuit, 
fideliter conseruaturum. Consummatis igitur aliquot 
diebus cum summa laetitia, amplis muneribus ditatus,
in Angliam reuersus est Haroldus ; sed cum in tuto 
constitueretur, iactitabat se laqueos euasisse hostiles, 
periurii crimen eligendo. Adueniente igitur termino, 
quo cuncta compleri deberent promissa, et iam elapso, 
nihil fecit. Misit igitur dux ad eum nuncios sollempnes,
causam quaerens; sed Haraldus mendax et 
superbus omnia praelocuta procaciter denegando, nuncios 
turpiter lacessitos, iumentis mutilatis, remisit. Dux 
igitur merito prouocatus, regem Francorum, et omnes 
uicinos parentes et amicos suos ad ultionem tantae
iniuriae excitauit. Interea, mortuo rege Eduuardo, 
Haroldus sibi regnum, ut iniurias cumularet ampliores, 
usurpauit, diadema sibi sine ecclesiastica auctoritate 
imponendo ; unde papam Alexandrum et mues Angliae 
praelatos sibi creauit inimicos. Haroldum quoque, regem 
Norwagiae, cum mille nauibus ipsi aduersanti occurrentem
rex Anglorum Haroldus deuicit ; unde superbior 
effectus suos oppressit. Sed dux Willelmus, Deo  
Domino ultionum iuuante, Angliam, ipso contrito, 
sicut praecedens narrat historia, sibi conquisiuit.