[9,0] LIBER IX. Aue, mi Torani, frater carissime. Epigramma, quod extra ordinem paginarum est, ad Stertinium clarissimum uirum scripsimus, qui imaginem meam ponere in bibliotheca sua uoluit. De quo scribendum tibi putaui, ne ignorares Auitus iste quis uocaretur. Vale et para hospitium. [9,1] I. Note, licet nolis, sublimi pectore uates, cui referet serus praemia digna cinis, hoc tibi sub nostra breue carmen imagine uiuat, quam non obscuris iungis, Auite, uiris: 'Ille ego sum nulli nugarum laude secundus quem non miraris, sed - puto -, lector, amas. Maiores maiora sonent: mihi parua Iocuto sufficit in uestras saepe redire manus. [9,2] II. Dum Ianus hiemes, Domitianus autumnos, Augustus annis commodabit aestates, dum grande famuli nomen adseret Rheni Germanicarum magna Iux Kalendarum, Tarpeia summi saxa dum patris stabunt, dum uoce supplex dumque ture placabit matrona diuae dulce Iuliae numen: manebit altum Flauiae decus gentis cum sole et astris cumque luce Romana. inuicta quidquid condidit manus, caeli est. [9,3] III. Pauper amicitiae cum sis, Lupe, non es amicae et queritur de te mentula sola nihil. ilia siligineis pinguescit adultera cunnis, conuiuam pascit nigra farina tuum. incensura niues dominae Setina liquantur, nos bibimus Corsi pulla uenena cadi; empta tibi nox est fundis non tota paternis, non sua desertus rura sodalis arat; splendet Erythraeis perlucida moecha lapillis, ducitur addictus, te futuente, cliens; octo Syris suffulta datur lectica puellae, nudum sandapilae pondus amicus erit. I nunc et miseros, Cybele, praecide cinaedos: haec erat, haec cultris mentula digna tuis. [9,4] IV. Quantum iam superis, Caesar, caeloque dedisti si repetas et si creditor esse uelis, grandis in aetherio licet auctio fiat Olympo coganturque dei uendere quidquid habent, conturbabit Atlans et non erit uncia tota decidat tecum qua pater ipse deum: pro Capitolinis quid enim tibi soluere tempus, quid pro Tarpeiae frondis honore potest? quid pro culminibus geminis matrona Tonantis? Pallada praetereo: res agit illa tuas. quid loquar Alciden Phoebumque piosque Laconas? addita quid Latio Flauia templa polo? Expectes et sustineas, Auguste, necesse est: nam tibi quod soluat non habet arca Iouis. [9,5] V. Aureolis futui cum possit Galla duobus et plus quam futui, si totidem addideris: aureolos a te cur accipit, Aeschyle, denos? non fellat tanti Galla. Quid ergo? Tacet. [9,6] VI. Nubere uis Prisco. Non miror, Paulla : sapisti. Ducere te non uult Priscus : et ille sapit. [9,7] VII. Tibi, summe Rheni domitor et parens orbis, pudice princeps, gratias agunt urbes: populos habebunt; parere iam scelus non est. non puer auari sectus arte mangonis uirilitatis damna maeret ereptae, nec quam superbus conputet stipem leno dat prostituto misera mater infanti. Qui nec cubili fuerat ante te quondam, pudor esse per te coepit et lupanari. [9,8] VIII. Dicere de Libycis reduci tibi gentibus, Afer, continuis uolui quinque diebus Haue: 'Non uacat' aut 'dormit' dictum est bis terque reuerso. Iam satis est: non uis, Afer, hauere: uale. [9,9] IX. Tamquam parua foret sexus iniuria nostri foedandos populo prostituisse mares, iam cunae lenonis erant, ut ab ubere raptus sordida uagitu posceret aera puer: inmatura dabant infandas corpora poenas. Non tulit Ausonius talia monstra pater, idem qui teneris nuper succurrit ephebis, ne faceret steriles saeua libido uiros. Dilexere prius pueri iuuenesque senesque, at nunc infantes te quoque, Caesar, amant. [9,10] X. Nil tibi legauit Fabius, Bithynice, cui tu annua, si memini, milia sena dabas. plus nulli dedit ille: queri, Bithynice, noli: annua legauit milia sena tibi. [9,11] XI. Cenes, Canthare, cum foris libenter, damas et maledicis et minaris. deponas animos truces monemus: liber non potes et gulosus esse. [9,12] XII. Nomen cum uiolis rosisque natum, quo pars optima nominatur anni, Hyblam quod sapit Atticosque flores, quod nidos olet alitis superbae; nomen nectare dulcius beato, quo mallet Cybeles puer uocari et qui pocula temperat Tonanti, quod si Parrhasia sones in aula, respondent Veneres Cupidinesque; nomen nobile, molle, delicatum uersu dicere non rudi uolebam: sed tu syllaba contumax rebellas. dicunt Eiarinon tamen poetae, sed Graeci quibus est nihil negatum et quos g-Ares g-Ares decet sonare: nobis non licet esse tam disertis qui Musas colimus seueriores. [9,13] XIII. Si daret autumnus mihi nomen, g-Opohrinos essem, horrida si brumae sidera, g-Cheimerinos; dictus ab aestiuo g-Therinos tibi mense uocarer: tempora cui nomen uerna dedere quis est? [9,14] XIV. Nomen habes teneri quod tempora nuncupat anni, cum breue Cecropiae uer populantur apes: nomen Acidalia meruit quod harundine pingi, quod Cytherea sua scribere gaudet acu; nomen Erythraeis quod littera facta lapillis,5 gemma quod Heliadum pollice trita notet; quod pinna scribente grues ad sidera tollant; quod decet in sola Caesaris esse domo. [9,15] XV. Hunc quem mensa tibi, quem cena parauit amicum esse putas fidae pectus amicitiae? aprum amat et mullos et sumen et ostrea, non te. tam bene si cenem, noster amicus erit. [9,16] XV. Inscripsit tumulis septem scelerata uirorum 'Se fecisse' Chloe. Quid pote simplicius? [9,17] XVII. Consilium formae speculum dulcisque capillos Pergameo posuit dona sacrata deo ille puer tota domino gratissimus aula, nomine qui signat tempora uerna suo. Felix quae tali censetur munere tellus!5 nec Ganymedeas mallet habere comas. [9,18] XVIII. Latonae uenerande nepos, qui mitibus herbis Parcarum exoras pensa breuesque colos, hos tibi laudatos domino, rata uota, capillos ille tuus Latia misit ab urbe puer; addidit et nitidum sacratis crinibus orbem, quo felix facies iudice tuta fuit. Tu iuuenale decus serua, ne pulchrior ille in longa fuerit quam breuiore coma. [9,19] XIX. Est mihi - sitque precor longum te praeside, Caesar - rus minimum, parui sunt et in urbe lares. sed de ualle breui quas det sitientibus hortis curua laboratas antlia tollit aquas: sicca domus queritur nullo se rore foueri, cum mihi uicino Marcia fonte sonet. Quam dederis nostris, Auguste, penatibus undam, Castalis haec nobis aut Iouis imber erit. [9,20] XX. Laudas balnea uersibus trecentis cenantis bene Pontici, Sabelle. uis cenare, Sabelle, non lauari. [9,21] XXI. Haec, quae tota patet tegiturque et marmore et auro, infantis domini conscia terra fuit, felix o, quantis sonuit uagitibus et quas uidit reptantis sustinuitque manus: hic steterat ueneranda domus quae praestitit orbi quod Rhodos astrifero, quod pia Creta polo. Curetes texere Iouem crepitantibus annis, semiuiri poterant qualia ferre Phryges: at te protexit superum pater et tibi, Caesar, pro iaculo et parma fulmen et aegis erat. [9,22] XXII. Artemidorus habet puerum, sed uendidit agrum; agrum pro puero Calliodorus habet. Dic uter ex istis melius rem gesserit, Aucte: Artemidorus amat, Calliodorus arat. [9,23] XXIII. Credis ob haec me, Pastor, opes fortasse rogare propter quae populus crassaque turba rogat, ut Setina meos consumat gleba ligones et sonet innumera compede Tuscus ager; ut Mauri Libycis centum stent dentibus orbes et crepet in nostris aurea lamna toris, nec labris nisi magna meis crystalla terantur et faciant nigras nostra Falerna niues; ut canusinatus nostro Surus assere sudet et mea sit culto sella cliente frequens; aestuet ut nostro madidus conuiua ministro, quem permutatum nec Ganymede uelis; ut lutulenta linat Tyrias mihi mula lacernas et Massyla meum uirga gubernet equum. Est nihil ex istis: superos ac sidera testor Ergo quid? Ut donem, Pastor, et aedificem. [9,24] XXIV. O cui uirgineo flauescere contigit auro, dic ubi Palladium sit tibi, Care, decus. Aspicis en domini fulgentes marmore uultus? uenit ad has ultro nostra corona comas.' Albanae liuere potest pia quercus oliuae, cinxerit inuictum quod prior illa caput. [9,25] XXV. Quis Palatinos imitatus imagine uultus Phidiacum Latio marmore uicit ebur? haec mundi facies, haec sunt Iouis ora sereni: sic tonat ille deus cum sine nube tonat. Non solam tribuit Pallas tibi, Care, coronam; effigiem domini, quam colis, iIla dedit. [9,26] XXVI. Dantem uina tuum quotiens aspeximus Hyllum, lumine nos, Afer, turbidiore notas. Quod, rogo, quod scelus est mollem spectare ministrum? aspicimus solem sidera, templa, deos. auertam uultus, tamquam mihi pocula Gorgon porrigat atque oculos oraque nostra petat? trux erat Alcides, et Hylan spectare licebat; ludere Mercurio cum Ganymede licet. Si non uis teneros spectet conuiua ministros, Phineas inuites, Afer, et Oedipodas. [9,27] XXVII. Audet facundo qui carmina mittere Neruae, pallida donabit glaucina, Cosme, tibi, Paestano uiolas et cana ligustra colono, Hyblaeis apibus Corsica mella dabit: sed tamen et paruae nonnulla est gratia Musae; appetitur posito uilis oliua lupo. nec tibi sit mirum modici quod conscia uatis iudicium metuit nostra Thalia tuum: ipse tuas etiam ueritus Nero dicitur aures, lasciuum iuuenis cum tibi lusit opus. [9,28] XXVIII. Cum depilatos, Chreste, coleos portes et uulturino mentulam parem collo et prostitutis leuius caput culis, nec uiuat ullus in tuo pilus crure, purgentque saeuae cana labra uolsellae; Curios, Camillos, Quintios, Numas, Ancos, et quidquid umquam legimus pilosorum loqueris sonasque grandibus minax uerbis, et cum theatris saeculoque rixaris. Occurrit aliquis inter ista si draucus, lam paedagogo liberatus et cuius refibulauit turgidum faber penem, nutu uocatum ducis, et pudet fari Catoniana, Chreste, quod facis lingua. [9,29] XXIX. Dulce decus scaenae, ludorum fama, Latinus ille ego sum, plausus deliciaeque tuae, qui spectatorem potui fecisse Catonem, soluere qui Curios Fabriciosque graues. Sed nihil a nostro sumpsit mea uita theatro et sola tantum scaenicus arte feror: nec poteram gratus domino sine moribus esse: intenus mentes inspicit ille deus. Vos me laurigeri parasitum dicite Phoebi, Roma sui famulum dum sciat esse Iouis. [9,30] XXX. Saecula Nestoreae permensa, Philaeni, senectae rapta es ad infernas tam cito Ditis aquas? Euboicae nondum numerabas longa Sibyllae tempora: maior erat mensibus illa tribus. Heu quae lingua silet! non illam mille catastae uincebant, nec quae turba Sarapin amat, nec matutini cirrata caterua magistri, nec quae Strymonio de grege ripa sonat quae nunc Thessalico lunam deducere rhombo, quae sciet hos illos uendere lena toros? Sit tibi terra leuis mollique tegaris harena, ne tua non possint eruere ossa canes. [9,31] XXXI. Cappadocum saeuis Antistius occidit oris Rusticus. O tristi crimine terra nocens! Rettulit ossa sinu cari Nigrina mariti et questa est longas non satis esse uias; cumque daret sanctam tumulis, quibus inuidet, urnam, uisa sibi est rapto bis uiduata uiro. [9,32] XXXII. Dum comes Arctois haereret Caesaris armis Velius, hanc Marti pro duce uouit auem; luna quater binos non tota peregerat orbes, debita poscebat iam sibi uota deus: ipse suas anser properauit laetus ad aras et cecidit sanctis hostia parua focis. Octo uides patulo pendere nomismata rostro alitis? haec extis condita nuper erant: quae litat argento pro te, non sanguine, Caesar, uictima iam ferro non opus esse docet. [9,33] XXXIII. Hanc uolo quae facilis, quae palliolata uagatur, hanc uolo quae puero iam dedit ante meo, hanc uolo quam redimit totam denarius alter, hanc uolo quae pariter sufficit una tribus. poscentem nummos et grandia uerba sonantem5 possideat crassae mentula Burdigalae. [9,34] XXXIV. Audieris in quo, Flacce, balneo plausum, Maronis illic esse mentulam scito. [9,35] XXXV. Iuppiter Idaei risit mendacia busti, dum uidet Augusti Flauia templa poli, atque inter mensas largo iam nectare fusus, pocula cum Marti traderet ipse suo, respiciens Phoebum pariter Phoebique sororem, cum quibus Alcides et pius Arcas erat 'Gnosia uos' inquit 'nobis monumenta dedistis: cernite quam plus sit Caesaris esse patrem.' [9,36] XXXVI. Artibus his semper cenam, Philomuse, mereris, plurima dum fingis, sed quasi uera refers. scis quid in Arsacia Pacorus deliberet aula, Rhenanam numeras Sarmaticamque manum, uerba ducis Daci chartis mandata resignas, uictricem laurum quam uenit ante uides, scis quotiens Phario madeat Ioue fusca Syene, scis quota de Libyco litore puppis eat, cuius Iuleae capiti nascantur oliuae, destinet aetherius cui sua serta pater. Tolle tuas artes; hodie cenabis apud me hac lege, ut narres nil, Philomuse, noui. [9,37] XXXVII. Viderat Ausonium posito modo crine ministrum Phryx puer, alterius gaudia nota Iouis: 'Quod tuus ecce suo Caesar permisit ephebo tu permitte tuo, maxime rector' ait; 'iam mihi prima latet longis lanugo capillis, iam tua me ridet Iuno uocatque uirum.' Cui pater aetherius 'Puer o dulcissime,' dixit, 'non ego quod poscis, res negat ipsa tibi: Caesar habet noster similis tibi mille ministros tantaque sidereos uix capit aula mares; at tibi si dederit uultus coma tonsa uiriles, quis mihi qui nectar misceat alter erit?' [9,38] XXXVIII. Cum sis ipsa domi mediaque ornere Subura, fiant absentes et tibi, GalIa, comae, nec dentes aliter quam Serica nocte reponas, et iaceas centum condita pyxidibus, nec tecum facies tua dormiat, innuis illo quod tibi prolatum est mane supercilio, et te nulla mouet cani reuerentia cunni, quem potes inter auos iam numerare tuos. promittis sescenta tamen; sed mentula surda est, et sit lusca licet, te tamen illa uidet. [9,39] XXXIX. Summa licet uelox, Agathine, pericula ludas, non tamen efficies ut tibi parma cadat. nolentem sequitur tenuisque reuersa per auras uel pede uel tergo, crine uel ungue sedet; Iubrica Corycio quamuis sint pulpita nimbo et rapiant celeres uela negata Noti, securos pueri neglecta perambulat artus, et nocet artifici uentus et unda nihil. Ut peccare uelis, cum feceris omnia, falli non potes: arte opus est ut tibi parma cadat. [9,40] XL. Prima Palatino lux est haec orta Tonanti, optasset Cybele qua peperisse Iouem; hac et sancta mei genita est Caesonia Rufi: plus debet matri nulla puella suae. Laetatur gemina uotorum sorte maritus, contigit hunc illi quod bis amare diem. [9,41] XLI Tarpeias Diodorus ad coronas Romam cum peteret Pharo relicta, uouit pro reditu uiri Philaenis illam lingeret ut puella simplex quam castae quoque diligunt Sabinae. dispersa rate tristibus procellis mersus fluctibus obrutusque ponto ad uotum Diodorus enatauit. O tardus nimis et piger maritus! hoc in litore si puella uotum fecisset mea, protinus redissem. [9,42] XLII. Pontice, quod numquam futuis, sed paelice laeua uteris et Veneri seruit amica manus, hoc nihil esse putas? scelus est, mihi crede, sed ingens, quantum uix animo concipis ipse tuo. nempe semel futuit, generaret Horatius ut tres; Mars semel, ut geminos Ilia casta daret. omnia perdiderat si masturbatus uterque mandasset manibus gaudia foeda suis. ipsam crede tibi naturam dicere rerum: 'Istud quod digitis, Pontice, perdis, homo est.' [9,43] XLIII. Campis diues Apollo sic Myrinis, sic semper senibus fruare cycnis, doctae sic tibi seruiant sorores nec Deiphis tua mentiatur ulli, sic Palatia te colant amentque: bis senos cito te rogante fasces det Stellae bonus adnuatque Caesar. felix tunc ego debitorque uoti casurum tibi rusticas ad aras ducam cornibus aureis iuuencum. Nata est hostia, Phoebe; quid moraris? [9,44] XLIV. Hic qui dura sedens porrecto saxa leone mitigat, exiguo magnus in aere deus, quaeque tulit spectat resupino sidera uultu, cuius laeua calet robore, dextra mero: non est fama recens nec nostri gloria caeli; nobile Lysippi munus opusque uides. hoc habuit numen Pellaei mensa tyranni, qui cito perdomito uictor in orbe iacet; hunc puer ad Libycas iurauerat Hannibal aras; iusserat hic Sullam ponere regna trucem. Offensus uariae tumidis terroribus aulae priuatos gaudet nunc habitare lares, utque fuit quondam placidi conuiua Molorchi, sic uoluit docti Vindicis esse deus. [9,45] XLV. Alciden modo Vindicis rogabam esset cuius opus laborque felix. Risit, nam solet hoc, leuique nutu 'Graece numquid' ait 'poeta nescis? inscripta est basis indicatque nomen.' Lusìppou lego, Phidiae putaui. [9,46] XLVI. Miles Hyperboreos modo, Marcelline, triones et Getici tuleras sidera pigra poli: ecce Promethei rupes et fabula montis quam prope sunt oculis nunc adeunda tuis! uideris inmensis cum conclamata querelis saxa senis, dices 'Durior ipse fuit.' et licet haec addas: 'Potuit qui talia ferre, humanum merito finxerat ille genus.' [9,47] XLVII. Gellius aedificat semper: modo limina ponit, nunc foribus claues aptat emitque seras, nunc has, nunc illas reficit mutatque fenestras: dum tantum aedificet, quidlibet ille facit, oranti nummos ut dicere possit amico unum illud uerbum Gellius 'Aedifico.' [9,48] XLVIII. Democritos, Zenonas inexplicitosque Platonas quidquid et hirsutis squalet imaginibus, sic quasi Pythagorae loqueris successor et heres. praependet sane nec tibi barba minor: sed, quod et hircosis serum est et turpe pilosis, in molli rigidam clune libenter habes. Tu, qui sectarum causas et pondera nosti, dic mihi, percidi, Pannyche, dogma quod est? [9,49] XLIX. Heredem cum me partis tibi, Garrice, quartae per tua iurares sacra caputque tuum, credidimus - quis enim damnet sua uota libenter? - et spem muneribus fouimus usque datis; inter quae rari Laurentem ponderis aprum misimus: Aetola de Calydone putes. at tu continuo populumque patresque uocasti; ructat adhuc aprum callida Roma meum: ipse ego - quis credat? - conuiua nec ultimus haesi, sed nec costa data est caudaue missa mihi. De quadrante tuo quid sperem, Garrice? Nulla de nostro nobis uncia uenit apro. [9,50] L. Haec est illa meis multum cantata libellis, quam meus edidicit lector amatque togam. Partheniana fuit quondam, memorabile uatis munus: in hac ibam conspiciendus eques, dum noua, dum nitida fulgebat splendida lana, dumque erat auctoris nomine digna sui: nunc anus et tremulo uix accipienda tribuli, quam possis niueam dicere iure tuo. Quid non longa dies, quid non consumitis anni? haec toga iam non est Partheniana, mea est. [9,51] LI. Ingenium mihi, Gaure, probas sic esse pusillum, carmina quod faciam quae breuitate placent. Confiteor. Sed tu bis senis grandia libris qui scribis Priami proelia, magnus homo es? Nos facimus Bruti puerum, nos Langona uiuum: tu magnus luteum, Gaure, Giganta facis. [9,52] LII. Quod semper superos inuito fratre rogasti, hoc, Lucane, tibi contigit, ante mori. inuidet ille tibi; Stygias nam Tullus ad umbras optabat, quamuis sit minor, ire prior. tu colis Elysios nemorisque habitator amoeni esse tuo primum nunc sine fratre cupis; et si iam nitidis alternus uenit ab astris, pro Polluce mones Castora ne redeat. [9,53] LIII. Si credis mihi, Quinte, quod mereris, natalis, Ouidi, tuas Aprilis ut nostras amo Martias Kalendas. felix utraque lux diesque nobis signandi melioribus lapillis! hic uitam tribuit sed hic amicum. plus dant, Quinte, mihi tuae Kalendae. [9,54] LIV. Natali tibi, Quinte, tuo dare parua uolebam munera; tu prohibes: inperiosus homo es. parendum est monitis, fiat quod uterque uolemus et quod utrumque iuuat: tu mihi, Quinte, dato. [9,55] LV. Si mihi Picena turdus palleret oliua, tenderet aut nostras silua Sabina plagas, aut crescente leuis traheretur harundine praeda pinguis et inplicitas uirga teneret auis: cara daret sollemne tibi cognatio munus nec frater nobis nec prior esset auus. nunc sturnos inopes fringillorumque querelas audit et arguto passere uernat ager; inde salutatus picae respondet arator, hinc prope summa rapax miluus ad astra uolat mittimus ergo tibi paruae munuscula chortis, qualia si recipis, saepe propinquus eris. [9,56] LVI Luce propinquorum, qua plurima mittitur ales, dum Stellae turdos, dum tibi, Flacce, paro, succurrit nobis ingens onerosaque turba, in qua se primum quisque meumque putat. demeruisse duos uotum est; offendere plures uix tutum; multis mittere dona graue est. qua possum sola ueniam ratione merebor : nec Stellae turdos nec tibi, FIacce, dabo. [9,57] LVII. Spendophoros Libycas domini petit armiger urbis: quae puero dones tela, Cupido, para, iIla quibus iuuenes figis mollesque puellas: sit tamen in tenera leuis et hasta manu, Ioricam clypeumque tibi galeamque remitto; tutus ut inuadat proelia, nudus eat: non iaculo, non ense fuit Iaesusue sagitta, casside dum liber Parthenopaeus erat. quisquis ab hoc fuerit fixus morietur amore. O felix, si quem tam bona fata manent! dum puer es, redeas, dum uultu lubricus, et te non Libye faciat, sed tua Roma uirum. [9,58] LVIII. Nil est tritius Hedyli lacernis: non ansae ueterum Corinthiorum, nec crus compede lubricum decenni, nec ruptae recutita colIa mulae, nec quae Flaminiam secant salebrae, nec qui litoribus nitent lapilli, nec Tusca ligo uinea politus, nec pallens toga mortui tribulis, nec pigri rota quassa mulionis, nec rasum cauea latus uisontis, nec dens iam senior ferocis apri. Res una est tamen: ipse non negabit, culus tritior Hedyli lacemis. [9,59] LIX. Nympha sacri regina lacus, cui grata Sabinus et mansura pio munere templa dedit, sic montana tuos semper colat Umbria fontes nec tua Baianas Sassina malit aquas: excipe sollicitos placide, mea dona, libellos; tu fueris Musis Pegasis unda meis. - 'Nympharum templis quisquis sua carmina donat, quid fieri libris debeat ipse monet.' [9,60] LX. In Saeptis Mamurra diu multumque uagatus, hic ubi Roma suas aurea uexat opes, inspexit molles pueros oculisque comedit, non hos quos primae prostituere casae, sed quos arcanae seruant tabulata catastae et quos non populus nec mea turba uidet. inde satur mensas et opertos exuit orbes expositumque alte pingue poposcit ebur, et testudineum mensus quater hexaclinon ingemuit citro non satis esse suo. consuluit nares an olerent aera Corinthon, culpauit statuas et, Polydite, tuas, et turbata breui questus crystallina uitro murrina signauit seposuitque decem. expendit ueteres calathos et si qua fuerunt pocula Mentorea nobilitata manu, et uiridis picto gemmas numerauit in auro, quidquid et a niuea grandius aure sonat. sardonychas uero mensa quaesiuit in omni et pretium magnis fecit iaspidibus. undecima lassus cum iam discederet hora, asse duos calices emit et ipse tulit. [9,61] LXI. Seu tu Paestanis genita es seu Tiburis aruis, seu rubuit tellus Tuscula flore tuo, seu Praenestino te uilica legit in horto, seu modo Campani gloria ruris eras: pulchrior ut nostro uideare corona Sabino, de Nomentano te putet esse meo. [9,62] LXII. In Tartesiacis domus est notissima terris, qua diues placidum Corduba Baetin amat, uellera natiuo pallent ubi flaua metallo et linit Hesperium brattea uiua pecus. aedibus in mediis totos amplexa penates stat platanus densis Caesariana comis, hospitis inuicti posuit quam dextera felix, coepit et ex illa crescere uirga manu. auctorem dominumque nemus sentire uidetur: sic uiret et ramis sidera celsa petit. saepe sub hac madidi luserunt arbore Fauni terruit et tacitam fistula sera domum; dumque fugit solos nocturnum Pana per agros, saepe sub hac latuit rustica fronde Dryas. atque oluere lares comissatore Lyaeo creuit et effuso laetior umbra mero; hesternisque rubens deiecta est herba coronis atque suas potuit dicere nemo rosas. O dilecta deis, o magni Caesaris arbor, ne metuas ferrum sacrilegosque focos. perpetuos sperare licet tibi frondis honores: non Pompeianae te posuere manus. [9,63] LXIII. Tinctis murice uestibus quod omni et nocte utitur et die Philaenis, non est ambitiosa nec superba: delectatur odore, non colore. [9,64] LXIV. Ad cenam inuitant omnes te, Phoebe, cinaedi. mentula quem pascit, non, puto, purus homo est. [9,65] LXV. Herculis in magni uoltus descendere Caesar dignatus Latiae dat noua templa uiae, qua Triuiae nemorosa petit dum regna, uiator octauum domina marmor ab urbe legit. ante colebatur uotis et sanguine largo, maiorem Alciden nunc minor ipse colit. hune magnas rogat alter opes, rogat alter honores; illi securus uota minora facit. [9,66] LXVI. Alcide, Latio nunc agnoscende Tonanti, postquam pulchra dei Caesaris ora geris, si tibi tunc isti uultus habitusque fuissent, cesserunt manibus cum fera monstra tuis: Argolico famulum non te seruire tyranno uidissent gentes saeuaque regna pati, sed tu iussisses Eurysthea; nec tibi fallax portasset Nessi perfida dona Lichas, Oetaei sine lege rogi securus adisses astra patris summi, quae tibi poena dedit; Lydia nec dominae traxisses pensa superbae nec Styga uidisses Tartareumque canem. nunc tibi Iuno fauet, nunc te tua diligit Hebe; nunc te si uideat Nympha, remittet Hylan. [9,67] LXVII. Uxor cum tibi sit formonsa, pudica, puella, quo tibi natorum iura, Fabulle, trium? quod petis a nostro supplex dominoque deoque tu dabis ipse tibi, si potes arrigere. [9,68] LXVIII. Lasciuam tota possedi nocte puellam, cuius nequitias uincere nulla potest. fessus mille modis illud puerile poposci: ante preces totas primaque uerba dedit. inprobius quiddam ridensque rubensque rogaui: pollicitast nulla luxuriosa mora. sed mihi pura fuit; tibi non erit, Aeschyle, si uis accipere hoc munus conditione mala. [9,69] LXIX. Quid tibi nobiscum est, ludi scelerate magister, inuisum pueris uirginibusque caput? nondum cristati rupere silentia galli: murmure iam saeuo uerberibusque tonas. tam graue percussis incudibus aera resultant, causidicum medio cum faber aptat equo: mitior in magno clamor furit amphitheatro, uincenti parmae cum sua turba fauet. uicini somnum - non tota nocte - rogamus: nam uigilare leue est, peruigilare graue est. discipulos dimitte tuos. Vis, garrule, quantum accipis ut clames, accipere ut taceas? [9,70] LXX. Cum futuis, Polycharme, soles in fine cacare. cum pedicaris, quid, Polycharme, facis? [9,71] LXXI. Dixerat 'O mores! O tempora!' Tullius olim, sacrilegum strueret cum Catilina nefas, cum gener atque socer diris concurreret armis maestaque ciuili caede maderet humus. cur nunc 'O mores!' cur nunc 'O tempora!' dicis? quod tibi non placeat, Caeciliane, quid est? nulla ducum feritas, nulla est insania ferri; pace frui certa laetitiaque licet. Non nostri faciunt tibi quod tua tempora sordent, sed faciunt mores, Caeciliane, tui. [9,72] LXXII. Massyli leo fama iugi pecorisque maritus lanigeri mirum qua coiere fide. ipse licet uideas, cauea stabulantur in una et pariter socias carpit uterque dapes: nec fetu nemorum gaudent nec mitibus herbis, concordem satiat sed rudis agna famem. Quid meruit terror Nemees, quid portitor Helles, ut niteant celsi lucida signa poli? sidera si possent pecudesque feraeque mereri, hic aries astris, hic leo dignus erat. [9,73] LXXIII. Liber, Amyclaea frontem uittate corona, qui quatis Ausonia uerbera Graia manu, clusa mihi texto cum prandia uimine mittas, cur comitata dapes nulla lagona uenit? atqui digna tuo si nomine munera ferres, scis, puto, debuerint quae mihi dona dari. [9,74] LXXIV. Dentibus antiquas solitus producere pelles et mordere luto putre uetusque solum, Praenestina tenes defuncti rura patroni, in quibus indignor si tibi cella fuit; rumpis et ardenti madidus crystalla Falerno et pruris domini cum Ganymede tui. at me litterulas stulti docuere parentes: quid cum grammaticis rhetoribusque mihi? Frange leues calamos et scinde, Thalia, libellos, si dare sutori calceus ista potest. [9,75] LXXV. Effigiem tantum pueri pictura Camoni seruat et infantis parua figura manet. florentes nulla signauit imagine uoltus, dum timet ora pius muta uidere pater. [9,76] LXXVI. Non silice duro structiliue caemento, nec latere cocto, quo Samiramis longam Babylona cinxit, Tucca balneum fecit: sed strage nemorum pineaque conpage, ut nauigare Tucca balneo possit. idem beatas lautus extruit thermas de marmore omni, quod Carystos inuenit, quod Phrygia Synnas, Afra quod Nomas misit et quod uirenti fonte lauit Eurotas. sed ligna desunt: subice balneum thermis. [9,77] LXXVII. Haec sunt iIla mei quae cemitis ora Camoni, haec pueri facies primaque forma fuit. creuerat hic uultus bis denis fortior annis gaudebatque suas pingere barba genas, et libata semel summos modo purpura cultros sparserat. Inuidit de tribus una soror et festinatis incidit stamina pensis apsentemque patri rettulit urna rogum. Sed ne sola tamen puerum pictura loquatur, haec erit in chartis maior imago meis. [9,78] LXXVIII. Quod optimum sit disputat conuiuium facunda Prisci pagina, et multa dulci, multa sublimi refert, sed cuncta docto pectore. Quod optimum sit quaeritis conuiuium? in quo choraules non erit. [9,79] LXXIX. Funera post septem nupsit tibi Galla uirorum, Picentine: sequi uult, puto, GalIa uiros. [9,80] LXXX. Oderat ante ducum famulos turbamque priorem et Palatinum Roma supercilium: at nunc tantus amor cunctis, Auguste, tuorum est ut sit cuique suae cura secunda domus. tam placidae mentes, tanta est reuerentia nostri,5 tam pacata quies, tantus in ore pudor. nemo suos - haec est aulae natura potentis -, sed domini mores Caesarianus habet. [9,81] LXXXI. Duxerat esuriens locupletem pauper anumque: uxorem pascit Gellius et futuit. [9,82] LXXXII. Lector et auditor nostros probat, Aule, libellos, sed quidam exactos esse poeta negat. non nimium curo: nam cenae fercula nostrae malim conuiuis quam placuisse cocis. [9,83] LXXXIII. Dixerat astrologus periturum te cito, Munna, nec, puto, mentitus dixerat ille tibi. nam tu dum metuis ne quid post fata relinquas, hausisti patrias luxuriosus opes bisque tuum deciens non toto tabuit anno: dic mihi, non hoc est, Munna, perire cito? [9,84] LXXXIV. Inter tanta tuae miracula, Caesar, harenae, quae uincit ueterum munera clara ducum, multum oculi, sed plus aures debere fatentur se tibi quod spectant qui recitare solent. [9,85] LXXXV. Cum tua sacrilegos contra, Norbane, furores staret pro domino Caesare sancta fides, haec ego Pieria ludebam tutus in umbra, ille tuae cultor notus amicitiae. me tibi Vindelicis Raetus narrabat in oris nescia nec nostri nominis Arctos erat: o quotiens ueterem non inficiatus amicum dixisti 'Meus est iste poeta, meus!' omne tibi nostrum quod bis trieteride iuncta ante dabat lector, nunc dabit auctor opus. [9,86] LXXXVI. Languidior noster si quando est Paulus, Atili, non se, conuiuas abstinet ille suos. Tu languore quidem subito fictoque laboras, sed mea porrexit sportula, Paule, pedes. [9,87] LXXXVII. Festinata sui gemeret quod fata Seueri Silius, Ausonio non semel ore potens, cum grege Pierio maestus Phoeboque querebar. 'Ipse meum fleui' dixit Apollo 'Linon': respexitque suam quae stabat proxima fratri Calliopen et ait: 'Tu quoque uulnus habes. aspice Tarpeium Palatinumque Tonantem: ausa nefas Lachesis laesit utrumque Iouem. numina cum uideas duris obnoxia fatis, inuidia possis exonerare deos.' [9,88] LXXXVIII. Septem post calices Opimiani denso cum iaceam triente blaesus, adfers nescio quas mihi tabellas et dicis 'Modo liberum esse iussi Nastam - seruolus est mihi paternus signa!' Cras melius, Luperce, fiet: nunc signat meus anulus lagonam. [9,89] LXXXIX. Dum me captares, mittebas munera nobis: postquam cepisti, das mihi, Rufe, nihil. ut captum teneas, capto quoque munera mitte, de cauea fugiat ne male pastus aper. [9,90] XC. Lege nimis dura conuiuam scribere cogis, Stella? 'Licet scribere nempe malos.' [9,91] XCI. Sic in gramine floreo reclinis, qua gemmantibus hinc et inde riuis curua calculus excitatur unda, exclusis procul omnibus molestis, pertundas glaciem triente nigro, frontem sutilibus ruber coronis; sic uni tibi sit puer cinaedus et castissima pruriat puella: infamem nimio calore Cypron obserues moneo precorque, Flacce, messes area cum teret crepantis et feruens iuba saeuiet leonis. At tu, diua Paphi, remitte, nostris inlaesum iuuenem remitte uotis. sic Martis tibi seruiant Kalendae et cum ture meroque uictimaque libetur tibi candidas ad aras secta plurima quadra de placenta. [9,92] XCII. Ad cenam si me diuersa uocaret in astra hinc inuitator Caesaris, inde Iouis, astra licet propius, Palatia longius essent, responsa ad superos haec referenda darem: 'Quaerite qui malit fieri conuiua Tonantis: me meus in terris Iuppiter ecce tenet.' [9,93] XCIII. Quae mala sunt domini, quae serui commoda, nescis, Condyle, qui seruum te gemis esse diu. dat tibi securos uilis tegeticula somnos, peruigil in pluma Gaius ecce iacet. Gaius a prima tremebundus luce salutat tot dominos, at tu, Condyle, nec dominum. 'Quod debes, Gai, redde' inquit Phoebus et illinc Cinnamus: hoc dicit, Condyle, nemo tibi. tortorem metuis? podagra cheragraque secatur Gaius et mallet uerbera mille pati. quod nec mane uomis nec cunnum, Condyle, lingis, non mauis quam ter Gaius esse tuus? [9,94] XCIV. Addere quid cessas, puer, inmortale Falernum? quadrantem duplica de seniore cado. nunc mihi dic, quis erit cui te, Calacisse, deorum Sex iubeo cyathos fundere? 'Caesar erit.' Sutilis aptetur deciens rosa crinibus, ut sit qui posuit sacrae nobile gentis opus. nunc bis quina mihi da basia, fiat ut illud nomen ab Odrysio quod deus orbe tulit. [9,95] XCV. Santonica medicata dedit mihi pocula uirga: os hominis mulsum me rogat Hippocrates. tam stupidus numquam nec tu, puto, Glauce, fuisti, Chalcea donanti Chrysea qui dederas. dulce aliquis munus pro munere poscit amaro? accipiat, sed si potat in elleboro. [9,96] XCVI. Alphicus ante fuit, coepit nunc Olphius esse, uxorem postquam duxit Athenagoras. si scio, dispeream, qui sit Athenagoras. sed puto me uerum, Callistrate, dicere nomen: non ego sed uester peccat Athenagoras. [9,97] XCVII. Clinicus Herodes trullam subduxerat aegro: deprensus dixit 'Stulte, quid ergo bibis?' [9,98] XCVIII. Rumpitur inuidia quidam, carissime Iuli, quod me Roma legit, rumpitur inuidia. rumpitur inuidia quod turba semper in omni monstramur digito, rumpitur inuidia. rumpitur inuidia tribuit quod Caesar uterque ius mihi natorum, rumpitur inuidia. rumpitur inuidia quod rus mihi dulce sub urbe est paruaque in urbe domus, rumpitur inuidia. rumpitur inuidia quod sum iucundus amicis, quod conuiua frequens, rumpitur inuidia. rumpitur inuidia quod amamur quodque probamur: rumpatur quisquis rumpitur inuidia. [9,99] XCIX. Vindemiarum non ubique prouentus cessauit, Ouidi; pluuia profuit grandis. centum Coranus amphoras aquae fecit. [9,100] C. Marcus amat nostras Antonius, Attice, Musas, charta salutatrix si modo uera refert: Marcus Palladiae non infitianda Tolosae gloria, quem genuit Pacis alumna Quies tu qui longa potes dispendia ferre uiarum, i, liber, absentis pignus amicitiae. uilis eras, fateor, si te nunc mitteret emptor; grande tui pretium muneris auctor erit: multum, crede mihi, refert a fonte bibatur quae fluit an pigro quae stupet unda lacu. [9,101] CI. Denariis tribus inuitas et mane togatum obseruare iubes atria, Basse, tua, deinde haerere tuo Iateri, praecedere sellam, ad uiduas tecum plus minus ire decem. Trita quidem nobis togula est uilisque uetusque: denaris tamen hanc non emo, Basse, tribus. [9,102] CII. Appia, quam simili uenerandus in Hercule Caesar consecrat, Ausoniae maxima fama uiae, si cupis Alcidae cognoscere facta prioris, disce: Libyn domuit raraque poma tulit, peltatam Scythico discinxit Amazona nodo, addidit Arcadio terga leonis apro, aeripedem siluis ceruum, Stymphalidas astris abstulit, a Stygia cum cane uenit aqua, fecundam uetuit reparari mortibus hydram, Hesperias Tusco lauit in amne boues. Haec minor Alcides: maior quae gesserit audi, sextus ab Albana quem colit arce lapis. adseruit possessa malis Palatia regnis, prima suo gessit pro Ioue bella puer; solus Iuleas cum iam retineret habenas, tradidit inque suo tertius orbe fuit; cornua Sarmatici ter perfida contudit Histri, sudantem Getica ter niue lauit equum; saepe recusatos parcus duxisse triumphos uictor Hyperboreo nomen ab orbe tulit; templa deis, mores populis dedit, otia ferro, astra suis, caelo sidera, serta Ioui. Herculeum tantis numen non sufficit actis: Tarpeio deus hic commodet ora patri. [9,103] CIII. Quadringentorum reddis mihi, Phoebe, tabellas: centum da potius mutua, Phoebe, mihi. quaere alium cui te tam uano munere iactes quod tibi non possum soluere, Phoebe, meum est. [9,104] CIV. Quae noua tam similis genuitibi Leda ministros? quae capta est alio nuda Lacaena cycno? dat faciem Pollux Hiero, dat Castor Asylo, atque in utroque nitet Tyndaris ore soror. ista Therapnaeis si forma fuisset Amyclis, cum uicere duas dona minora deas, mansisses, Helene, Phrygiamque redisset in Idam Dardanius gemino cum Ganymede Paris.