MARBODUS REDONENSIS, Carmina, II, 1 :
Parabola de fraude a lupo opilioni facta.
Saepe lupus quidam per pascua lata uagantes 
 Arripuit multas opilionis oues. 
 Laedere raptorem postquam uirtute nequiuit, 
 Illaqueare dolo pastor eum studuit. 
 Nam rigidam flectit tanto conamine quercum, 
 Ut caput illius tangere posset humum; 
 Et capiti flexo laqueus sic nectitur unus, 
 Mobilis ut laqueum detineat baculus; 
 Sed laqueum terrae baculus sic applicat ille, 
 Ut laqueo pereat qui baculum moueat; 
 Et medio laquei sic inseritur caput agni, 
 Ut baculum moueat qui caput arripiat. 
 Tunc abit opilio, lupus ingenium petit illud, 
 Et rapit agninum protinus ore caput. 
 Sed baculo moto, laqueus ligat illico collum, 
 Atque rigor quercus tollit in alta lupum. 
 Ut uidet opilio captum pendere latronem, 
 Mittit illuc lapides, accelerando necem. 
 Vulnera mille facit, lupus ut pereat lapidatus; 
 Sed nequit expelli spiritus ille malus. 
 Ut magis hunc cruciet tandem deponit ab alto, 
 Atque leuans fustem, protulit ista lupo: 
 Nil faciunt lapides, cerebrum iam fuste relidam, 
 Atque meis agnis inferias faciam. 
 Mox lupus exclamat: Miserere, piissime pastor, 
 Et tibi quae referam percipe pauca precor. 
 Si mihi dignatus fueris concedere uitam, 
 Omnia quae rapui centupla restituam. 
 Sed nihil hic habeo; si me patiaris abire, 
 Ne tibi sim fallax, utile pignus habe. 
 Congruus obses erit lupulus meus, hunc tibi tradam, 
 Ut ueniente die quam dederis redeam. 
 Ut redeam nunquam minimum damnum tibi gestat, 
 Pro sene confecto si iuuenis pereat. 
 Ille nocere potest, ego nec uiuendo nocebo, 
 Et tibi si pereo, commoda nulla dabo. 
 Tolle meam pellem, tibi non erit apta cothurno. 
 Tolle meam carnem, non erit apta cibo. 
 Nescio cur miserum corpus dispergere quaeris, 
 Cum tibi de neutra parte sit utilitas. 
 Ut breuiter narrem, quantocius obside sumpto, 
 Dat remeare lupum credulus opilio. 
Ille parans artem qua falleret opilionem, 
 Dum remeat, monachum reperit et famulum. 
 Mi Pater, inquit, aue, ne despice uerba precantis, 
 Nec quia peccaui, me reprobare uelis. 
 Poenitet erroris, bona mundi sumere taedet 
 Innocuumque pecus me iugulasse pudet. 
 Iugibus illecebris nil prodest membra fouere, 
 Si sit habenda mihi nulla salus ueniae. 
 Percute me uirga, uel quouis tunde flagello; 
 Hanc animam tantum, uir pie, redde Deo. 
 Caesariem tundens, latam, rogo, rade coronam, 
 Et mihi sic raso da monachi tunicam. 
 Neue putes frustra tantum perferre laborem, 
 Dum mihi non data sit, do tibi munus ouem. 
 Si tibi non placeant data fercula carnis ouinae, 
 Da famulo carnem, tu tibi uellus habe. 
 Ut recipit monachus nimis acceptabile donum, 
 Forficibus sumptis, illico tondet eum; 
 Atque caput radens, tantam studet esse coronam, 
 Ut sit ab auricula circus ad auriculam: 
 Et docet ulterius qualis foret ordo tenendus, 
 Inde cucullatum praecipit ire lupum. 
 Venerat ille dies quo reddi debuit obses, 
 Quo lupus ut redeat pollicitus fuerat. 
 Tunc redit: at pastor cognoscere uix ualet illum; 
 Nam modo fuluus erat quem uidet esse nigrum. 
 Qualis eras, inquit? nimis es mutatus ab illo 
 Qui pecudum raptor, raptus eras laqueo. 
 Ille caput flectens, postquam benedicite dixit, 
 Ora rigans lacrymis, talia uerba dedit: 
 Vulneribus lapidum mihi quae dederas maceratus, 
 Nuper eram languens, adfuit et medicus. 
 Ille premens uenam, pulsum male currere sensit, 
 Et mihi: Non uiues, sed morieris, ait. 
 Interea monachus uenit qui uiseret aegrum, 
 Et monet ut tandem poeniteam scelerum; 
 Spemque docet sanctam, quia nullus perditus esset, 
 Cui mala uita fuit, si bona mors fieret. 
 Denique persuasit penitus contemnere mundum, 
 Et mihi sic raso tradidit hunc habitum. 
 Ut ueteres mores alimentaque prisca reliqui, 
 Qui fueram languens, illico conualui. 
 Nunc quia debebat meus obses perdere uitam, 
 Ne pereat natus, ponere quaero meam. 
 Huc rediens, sicut me proposui rediturum, 
 Quod tibi restituam, nil habeo proprium. 
 Fallere nolo fidem, si uis mihi parcere, parce. 
 Si placet ut peream, me citius perime. 
 Haec mea, pastor, ait, te laedet dextera nunquam; 
 Sed quoniam laesit, postulo, da ueniam. 
 Interimens monachum, fierem duplex homicida. 
 Obses erit liber, tuque domum remea. 
 Tunc remeant hilares, tutique morantur in agro, 
 Cum lupus esuriens retulit haec lupulo: 
 Crede mihi, fili, nimis est caro dulcis ouina, 
 Et cibus asper erit caseus atque faba. 
 Non onus assumam quod non possim tolerare. 
 Dixit, et ut dudum coepit oues rapere. 
Sed breue post tempus dum raptor uescitur agno, 
 Aspicit hunc, et sic arguit opilio: 
 Sanus es et monachus, non debes carne cibari; 
 Non ita sancta iubet regula Basilii. 
 Inde lupus: Non est simplex, ait, ordo bonorum; 
 Et modo sum monachus, canonicus modo sum. 
 Et sic in siluis lupus iuit subsiliendo. 
 Se male delusum comperit opilio.