MAGNA CARTA[0] MAGNA CARTA. PROLOGUS. Iohannes del gracia rex Anglie, dominus Hibernie, dux Normannie, Aquitannie et comes Andegrauie, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, iusticiariis, forestariis, uicecomitibus, prepositis, ministris et omnibus balliuis et fidelibus suis salutem. Sciatis nos intuitu Dei et pro salute anime nostre et omnium antecessorum et heredum nostrorum ad honorem Dei et exaltacionem sancte Ecclesie, et emendacionem regni nostri, per consilium uenerabilium patrum nostrorum, Stephani Cantuariensis archiepsicopi, tocius Anglie primatis et sancte Romane ecclesie cardinalis, Henrici Dublinensis archiepiscopi, Willelmi Londoniensis, Petri Wintoniensis, Ioscelini Bathoniensis et Glastoniensis, Hugonis Lincolniensis, Walteri Wygorniensis, Willelmi Couentriensis, et Benedicti Roffensis, episcoporum; magistri Pandulfi domini pape subdiaconi et familiaris, fratris Aymerici magistri milicie Templi in Anglia; et nobilium uirorum Willelmi Mariscalli comitis Penbrocie, Willelmi comitis Sarrisberie, Willelmi comitis Warennie, Willelmi comitis Arundellie, Alani de Galewey constabularii Scocie, Warini filii Geroldi, Petri filii Hereberti, Huberti de Burgo senescalli Pictauie, Hugonis de Neuilla, Mathei filii Hereberti, Thome Basset, Alani Basset, Philippi de Albiniaco, Roberti de Roppel’, Iohannis Mariscalli, Iohannis filii Hugonis et aliorum fidelium nostrum. [1] In primis concessisse Deo et hac presenti carta nostra confirmasse, pro nobis et heredibus nostris in perpetuum, quod Anglicana ecclesia libera sit, et habeat iura sua integra, et libertates suas illesas; et ita uolumus obseruari; quod apparet ex eo quod libertatem electionum, que maxima et magis necessaria reputatur ecclesie Anglicane, mera et spontanea uoluntate, ante discordiam inter nos et barones nostros motam, concessimus et carta nostra confirmauimus, et eam obtinuimus a domino papa Innocentio tercio con?rmari; quam et nos obseruabimus et ab heredibus nostris in perpetuum bona fide uolumus obseruari. Concessimus eciam omnibus liberis hominibus regni nostri, pro nobis et heredibus nostri in perpetuum, omnes libertates subscriptas, habendas et tenendas eis et heredibus suis, de nobis et heredibus nostris. [2] Si quis comitum uel baronum nostrorum, siue aliorum tenencium de nobis in capite per seruicium militare, mortuus fuerit, et cum decesserit heres suus plene etatis fuerit et releuium debeat, habeat hereditatem suam per antiquum releuium; scilicet heres uel heredes comitis de baronia comitis integra per centum libras; heres uel heredes baronis de baronia integra per centum libras; heres uel heredes militis de feodo militis integro per centum solidos ad plus; et qui minus debuerit minus det secundum antiquam consuetudinem feodorum. [3] Si autem heres alicuius talium fuerit infra etatem et fuerit in custodia, cum ad etatem peruenerit, habeat hereditatem suam sine releuio et sine fine. [4] Custos terre huiusmodi heredis qui infra etatem fuerit, non capiat de terra heredis nisi racionabiles exitus, et racionabiles consuetudines, et racionabilia seruicia, et hoc sine destructione et uasto hominum uel rerum; et si nos commiserimus custodiam alicuius talis terre uicecomiti uel alicui alii qui de exitibus illius nobis respondere debeat, et ille destructionem de custodia fecerit ueI uastum, nos ab illo capiemus emendam, et terra committatur duobus legalibus et discretis hominibus de feodo illo, qui de exitibus respondeant nobis uel ei cui eos assignauerimus; et si dederimus uel uendiderimus alicui custodiam alicuius talis terre, et ille destructionem inde fecerit uel uastum, amittat ipsam custodiam, et tradatur duobus legalibus et discretis hominibus de feodo illo qui similiter nobis respondeant sicut predictum est. [5] Custos autem, quamdiu custodiam terre habuerit, sustentet domos, parcos, uiuaria, stagna, molendina, et cetera ad terram illam pertinencia, de exitibus terre eiusdem; et reddat heredi cum ad plenam etatem peruenerit, terram suam totam instauratam de carucis et waynagiis, secundum quod tempus waynagii exiget et exitus terre racionabiliter poterunt sustinere. [6] Heredes maritentur absque disparagacione, ita tamen quod, antequam contrahatur matrimonium, ostendatur propinquis de consanguinitate ipsius heredis. [7] Vidua post mortem mariti sui statim et sine difficultate habeat maritagium et hereditatem suam, nec aliquid det pro dote sua, uel pro maritagio suo, uel hereditate sua, quam hereditatem maritus suus et ipsa tenuerint die obitus ipsius mariti, et maneat in domo mariti sul per quadraginta dies post mortem ipsius, infra quos assignetur ei dos sua. [8] Nulla uidua distringatur ad se maritandum, dum uoluerit uiuere sine marito, ita tamen quod securitatem faciat quod se non maritabit sine assensu nostro, si de nobis tenuerit, uel sine assensu domini sui de quo tenuerit, si de alio tenuerit. [9] Nec nos nec balliui nostri seisiemus terram aliquam nec redditum pro debito aliquo, quamdiu catalla debitoris sufficiunt ad debitum reddendum; nec plegii ipsius debitoris distringantur quamdiu ipse capitalis debitor sufficit ad solucionem debiti; et si capitalis debitor defecerit in solucione debiti, non habens unde soluat, plegii respondeant de debito; et si uoluerint, habeant terras et redditus debitoris, donec sit eis satisfactum de debito quod ante pro eo soluerint, nisi capitalis debitor monstrauerit se esse quietum inde uersus eosdem plegios. [10] Si quis mutuo ceperit aliquid a Iudeis, plus uel minus, et moriatur antequam debitum illud soluatur, debitum non usuret quamdiu heres fuerit infra etatem, de quocumque teneat; et si debitum illud inciderit in manus nostras, nos non capiemus nisi catallum contentum in carta. [11] Et si quis moriatur, et debitum debeat Iudeis, uxor eius habeat dotem suam, et nichil reddat de debito illo, et si liberi ipsius defuncti qui fuerint infra etatem remanserint, prouideantur eis necessaria secundum tenementum quod fuerit defuncti et de residuo soluatur debitum, saluo seruicio dominorum; simili modo fiat de debitis que debentur aliis quam Iudeis. [12] Nullum scutagium uel auxilium ponatur in regno nostro, nisi per commune consilium regni nostri, nisi ad corpus nostrum redimendum, et primogenitum filium nostrum militem faciendum, et ad filiam nostram primogenitam semel maritandam, et ad hec non fiat nisi racionabile auxilium; simili modo fiat de auxiliis de ciuitate Londoniarum. [13] Et ciuitas Londoniarum habeat omnes antiquas libertates et liberas consuetudines suas, tam per terras quam per aquas. Preterea uolumus et concedimus quod omnes alie ciuitates, et burgi, et uille, et portus, habeant omnes libertates et liberas consuetudines suas. [14] Et ad habendum commune consilium regni de auxilio assidendo aliter quam in tribus casibus predictis, uel de scutagio assidendo, summoneri faciemus archiepiscopos, episcopos, abbates, comites, et maiores barones sigillatim per litteras nostras; et preterea faciemus summoneri in generali per uicecomites et balliuos nostros omnes illos qui de nobis tenent in capite ad certum diem, scilicet ad terminum quadraginta dierum ad minus, et ad certum locum; et in omnibus litteris illius summonicionis causam summonicionis exprimemus; et sic facta summonicione negocium ad diem assignatum procedat secundum consilium illorum qui presentes fuerint, quamuis non omnes summoniti uenerint. [15] Nos non concedemus de cetero alicui quod capiat auxilium de liberis hominibus suis, nisi ad corpus suum redimendum, et ad faciendum primogenitum filium suum militem, et ad primogenitam filiam suam semel maritandam, et ad hec non fiat nisi racionabile auxilium. [16] Nullus distringatur ad faciendum maius seruicium de feodo militis, nec de alio libero tenemento, quam inde debetur. [17] Communia placita non sequantur curiam nostram, set teneantur in aliquo loco certo. [18] Recogniciones de noua disseisina, de morte antecessoris, et de ultima presentacione, non capiantur nisi in suis comitatibus et hoc modo; nos, uel si extra regnum fuerimus capitalis iusticiarius noster, mittemus duos iusticiarios per unumquemque comitatum per quatuor uices in anno, qui, cum quatuor militibus cuiuslibet comitatus electis per comitatum, capiant in comitatu et in die et loco comitatus assisas predictas. [19] Et si in die comitatus assise predicte capi non possint, tot milites et libere tenentes remaneant de illis qui interfuerint comitatui die illo, per quos possint iudicia sufficienter fieri, secundum quod negocium fuerit maius uel minus. [20] Liber homo non amercietur pro paruo delicto, nisi secundum modum delicti; et pro magno delicto amercietur secundum magnitudinem delicti, saluo contenemento suo; et mercator eodem modo, salua mercandisa sua; et uillanus eodem modo amercietur saluo waynagio suo; si inciderint in misericordiam nostram; et nulla predictarum misericordiarum ponatur, nisi per sacramentum proborum hominum de uisneto. [21] Comites et barones non amercientur nisi per pares suos, et non nisi secundum modum delicti. [22] Nullus clericus amercietur de laico tenemento suo, nisi secundum modum aliorum predictorum, et non secundum quantitatem beneficii sul ecclesiastici. [23] Nec uilla nec homo distringatur facere pontes ad riparias, nisi qui ab antiquo et de iure facere debent. [24] Nullus uicecomes, constabularius, coronatores, uel alii balliui nostri, teneant placita corone nostre. [25] Omnes comitatus, hundredi, wapentakii, et trethingi sint ad antiquas firmas absque ullo incremento, exceptis dominicis maneriis nostris. [26] Si aliquis tenens de nobis laicum feodum moriatur, et uicecomes uel balliuus noster ostendat litteras nostras patentes de summonicione nostra de debito quod defunctus nobis debuit, liceat uicecomiti uel balliuo nostro attachiare et inbreuiare catalla defuncti inuenta in laico feodo, ad ualenciam illius debiti, per uisum legallum hominum, ita tamen quod nichil inde amoueatur, donec persoluatur nobis debitum quod clarum fuerit, et residuum relinquatur executoribus ad faciendum testamentum defuncti; et si nichil nobis debeatur ab ipso, omnia catalla cedant defuncto, saluis uxori ipsius et pueris racionabilibus partibus suis. [27] Si aliquis liber homo intestatus decesserit, catalla sua per manus propinquorum parentum et amicorum suorum, per uisum ecclesie, distribuantur, saluis unicuique debitis que defunctus el debebat. [28] Nullus constabularius, uel alius balliuus noster, capiat blada uel alia catalla allcuius, nisi statim inde reddat denarios, aut respectum inde habere possit de uoluntate uenditoris. [29] Nullus constabularius distringat aliquem militem ad dandum denarios pro custodia castri, si facere uoluerit custodiam illam in propria persona sua, uel per alium probum hominem, si ipse eam facere non possit propter racionabilem causam; et si nos duxerimus uel miserimus eum in exercitum, erit quietus de custodia, secundum quantitatem temporis quo per nos fuerit in exercitu. [30] Nullus uicecomes, uel balliuus noster, uel aliquis alius, capiat equos uel carettas allcuius liberi hominis pro cariagio faciendo, nisi de uoluntate ipsius liberi hominis. [31] Nec nos nec balliui nostri capiemus alienum boscum ad castra uel alia agenda nostra, nisi per uoluntatem ipsius cuius boscus ille fuerit. [32] Nos non tenebimus terras illorum qui conuicti fuerint de felonia, nisi per unum annum et unum diem, et tunc reddantur terre dominis feodorum. [33] Omnes kidelli de cetero deponantur penitus de Tamisia, et de Medewaye, et per totam Angliam, nisi per costeram maris. [34] Breue quod uocatur ‘Precipe’ de cetero non fiat alicui de aliquo tenemento unde liber homo amittere possit curiam suam. [35] Una mensura uini sit per totum regnum nostrum, et una mensura ceruisie, et una mensura bladi, scilicet quarterium Londoniense, et una latitudo pannorum tinctorum et russetorum et halbergettorum, scilicet due ulne infra listas; de ponderibus autem sit ut de mensuris. [36] Nichil detur uel capiatur de cetero pro breui inquisicionis de uita uel membris, set gratis concedatur et non negetur. [37] Si aliquis teneat de nobis per feodifirmam, uel per sokagium, uel per burgagium, et de alio terram, teneat per seruicium militare, nos non habebimus custodiam heredis nec terre sue que est de feodo alterius occasione illius feodifirme, uel sokagii, uel burgagii; nec habebimus custodiam illius feodifirme, uel sokagii, uel burgagii, nisi ipsa feodifirma debeat seruicium militare. Nos non habebimus custodiam heredis uel terre alicuius, quam tenet de alio per seruicium militare, occasione alicuius parue serianterie quam tenet de nobis per seruicium reddendi nobis cultellos, uel sagittas, uel huiusmodi. [38] Nullus balliuus ponat decetero aliquem ad legem simplici loquela sua, sine testibus fidelibus ad hoc inductis. [39] Nullus liber homo capiatur, uel imprisonetur, aut disseisiatur, aut utlagetur, aut exuletur, aut aliquo modo destruatur, nec super cum ibimus, nec super cum mittemus, nisi per legale iudicium parium suorum uel per legem terre. [40] Nulli uendemus, nulli negabimus aut differemus rectum aut iusticiam. [41] Omnes mercatores habeant saluum et securum exire de Anglia, et uenire in Angliam, et morari, et ire per Angliam, tam per terram quam per aquam, ad emendum et uendendum, sine omnibus malis toltis, per antiquas et rectas consuetudines, preterquam in tempore gwerre, et si sint de terra contra nos gwerrina; et si tales inueniantur in terra nostra in principio gwerre, attachientur sine dampno corporum et rerum, donec sciatur a nobis uel capitali iusticiario nostro quomodo mercatores terre nostre tractentur, qui tunc inuenientur in terra contra nos gwerrina; et si nostri salui sint ibi, alii salui sint in terra nostra. [42] Liceat unicuique decetero exire de regno nostro, et redire, saluo et secure, per terram et per aquam, salua fide nostra, nisi tempore gwerre per aliquod breue tempus, propter communem utilitatem regni, exceptis imprisonatis et utlagatis secundum legem regni, et gente de terra contra nos gwerrina, et mercatoribus, de quibus fiat sicut predictum est. [43] Si quis tenuerit de aliqua eskaeta, sicut de honore Wallingefordie, Notingeham, Bolonie, Lancastrie, uel de aliis eskaetis que sunt in manu nostra et sunt baronie, et obierit, heres eius non det aliud releuium, nec faciat nobis aliud seruicium quam faceret baroni si baronia illa esset in manu baronis; et nos eodem modo eam tenebimus quo baro eam tenuit. [44] Homines qui manent extra forestam non ueniant decetero coram iusticiariis nostris de foresta per communes summoniciones, nisi sint in placito, uel plegii alicuius uel aliquorum, qui attachiati sint pro foresta. [45] Nos non faciemus iusticiarios, constabularios, uicecomites, uel balliuos, nisi de talibus qui sciant legem regni et eam bene uelint obseruare. [46] Omnes barones qui fundauerunt abbacias, unde habent cartas regum Anglie, uel antiquam tenuram, habeant earum custodiam cum uacauerint, sicut habere debent. [47] Omnes foreste que afforestate sunt tempore nostro, statim deafforestentur; et ita fiat de ripariis que per nos tempore nostro posite sunt in defenso. [48] Omnes male consuetudines, de forestis et warennis, et de forestariis et warennariis, uicecomitibus et eorum ministris, ripariis et earum custodibus, statim inquirantur in quolibet comitatu per duodecim milites, iuratos de eodem comitatu, qui debent eligi per probos homines eiusdem comitatus, et infra quadraginta dies post inquisicionem factam, penitus, ita quod numquam reuocentur, deleantur per eosdem, ita quod nos hoc sciamus prius, uel iusticiarius noster, si in Anglia non fuerimus. [49] Omnes obsides, et cartas statim reddemus, que liberate fuerunt nobis ab Anglicis in securitatem pacis uel fidelis seruicii. [50] Nos amouebimus penitus de balliis, parentes Gerardi de Athyes, quod decetero nullam habeant balliam in Anglia, Engelardum de Cygony, Petrum et Gionem et Andream de Cancellis, Gionem de Cygony, Galfridum de Martinny et fratres eius, Philippum Marc et fratres eius, et Galfridum nepotem eius, et totam sequelam eorundem. [51] Et statim post pacis reformacionem amouebimus de regno omnes alienigenas milites, balistarios, seruientes, stipendiarios, qui uenerint cum equis et armis ad nocumentum regni. [52] Si quis fuerit disseisitus uel elongatus per nos sine legali iudicio parium suorum de terris, castellis, libertatibus, uel iure suo, statim ea ei restituemus; et si contencio super hoc orta fuerit, tunc inde fiat per iudicium uiginti quinque baronum, de quibus fit mencio inferius in securitate pacis. De omnibus autem illis de quibus aliquis disseisitus fuerit uel elongatus sine legali iudicio parium suorum, per Henricum regem patrem nostrum uel per Ricardum regem fratrem nostrum, que in manu nostra habemus, uel que alii tenent, que nos oporteat warantizare, respectum habebimus usque ad communem terminum crucesignatorum, exceptis illis de quibus placitum motum fuit uel inquisicio facta per preceptum nostrum ante suscepcionem crucis nostre; cum autem redierimus de peregrinacione nostra, uel si forte remanserimus a peregrinacione nostra, statim inde plenam iusticiam exhibebimus. [53] Eundem autem respectum habebimus et eodem modo de iusticia exhibenda, de forestis deafforestandis uel remansuris forestis quas Henricus pater noster uel Ricardus frater noster afforestauerunt, et de custodiis terrarum que sunt de alieno feodo, cuiusmodi custodias hucusque habuimus occasione feodi quod aliquis de nobis tenuit per seruicium militare, et de abbaciis que fundate fuerint in feodo alterius quam nostro, in quibus dominus feodi dixerit se ius habere; et cum redierimus, uel si remanserimus a peregrinacione nostra, super hiis conquerentibus plenam iusticiam statim exhibebimus. [54] Nullus capiatur nec imprisonetur propter appellum femine de morte alterius quam uiri sui. [55] Omnes fines qui iniuste et contra legem terre facti sunt nobiscum, et omnia amerciamenta facta iniuste et contra legem terre, omnino condonentur, uel fiat inde periudicium uiginti quinque baronum de quibus fit mencio inferius in securitate pacis, uel per iudicium maioris partis eorundem, una cum predicto Stephano Cantuariensi archiepiscopo si interesse poterit et aliis quos secum ad hoc uocare uoluerit. Et si interesse non poterit, nichilominus procedat negocium sine eo, ita quod, si aliquis uel aliqui de predictis uiginti quinque baronibus fuerint in simili querela, amoueantur quantum ad hoc iudicium et alii loco eorum per residuos de eisdem uiginti quinque tantum ad hoc faciendum electi et iurati substituantur. [56] Si nos disseisiuimus uel elongauimus Walenses de terris uel libertatibus uel rebus aliis, sine legali iudicio parium suorum in Anglia uel in Wallia, eis statim reddantur; et si contencio super hoc orta fuerit, tunc inde fiat in Marchia per iudicium parium suorum de tenementis Anglie secundum legem Anglie; de tenementis Wallie secundum legem Wallie; de tenementis Marchic secundum legem Marchie. Idem facient Walenses nobis et nostris. [57] De omnibus autem illis de quibus aliquis Walensium disseisitus fuerit uel elongatus, sine legali iudicio parium suorum, per Henricum regem patrem nostrum uel Ricardum regem fratrem nostrum, que nos in manu nostra habemus, uel que alii tenent que nos oporteat warantizare, respectum habebimus usque ad communem terminum crucesignatorum, illis exceptis de quibus placitum motum fuit uel inquisicio facta per preceptum nostrum ante suscepcionem crucis nostre; cum autem redierimus, uel si forte remanscrimus a peregrinatione nostra, statim eis inde plenam iustitiam exhibebimus, secundum leges Walensium et partes predictas. [58] Nos reddemus filium Lewelini statim, et omnes obsides de Wallia, et cartas que nobis liberate fuerunt in securitatem pacis. [59] Nos faciemus Alexandro regi Scottorum de sororibus suis et obsidibus reddendis, et libertatibus suis, et iure suo, secundum formam in qua faciemus aliis baronibus nostris Anglie, nisi aliter esse debeat per cartas quas habemus de Willelmo patre ipsius, quondam rege Scottorum; et hoc erit per iudicium parium suorum in curia nostra. [60] Omnes autem istas consuetudines predictas et libertates quas nos concessimus in regno nostro tenendas quantum ad nos pertinet erga nostros, omnes de regno nostro, tam clerici quam laici, obseruent quantum ad se pertinet erga suos. [61] Cum autem pro Deo, et ad emendacionem regni nostri, et ad melius sopiendum discordiam inter nos et barones nostros ortam, hec omnia predicta concesserimus, uolentes ea integra et firma stabilitate in perpetuum gaudere, facimus et concedimus eis securitatem subscriptam; uidelicet quod barones eligant uiginti quinque barones de regno quos uoluerint, qui debeant pro totis uiribus suis obseruare, tenere, et facere obseruari, pacem et libertates quas cis concessimus, et hac presenti carta nostra confirmauimus; ita scilicet quod, si nos, uel iusticiarius noster, uel balliui nostri, uel aliquis de ministris nostris, in aliquo erga aliquem deliquerimus, uel aliquem articulorum pacis aut securitatis transgressi fuerimus, et delictum ostensum fuerit quatuor baronibus de predictis uiginti quinque baronibus, illi quatuor barones accedant ad nos uel ad iusticiarium nostrum, si fuerimus extra regnum, proponentes nobis excessum, petent ut excessum illum sine dilacione faciamus emendari. Et si nos excessum non emendauerimus, uel, si fuerimus extra regnum, iusticiarius noster non emendauerit infra tempus quadraginta dierum computandum a tempore quo monstratum fuerit nobis uel iusticiario nostro, si extra regnum fuerimus, predicti quatuor barones referant causam illam ad residuos de illis uiginti quinque baronibus, et illi uiginti quinque barones cum communa tocius terre distringent et grauabunt nos modis omnibus quibus poterunt, scilicet per capcionem castrorum, terrarum, possessionum et aliis modis quibus poterunt, donec fuerit emendatum secundum arbitrium eorum, salua persona nostra et regine nostre et liberorum nostrorum; et cum fuerit emendatum intendent nobis sicut prius fecerunt. Et quicumque uoluerit de terra iuret quod ad predicta omnia exequenda parebit mandatis predictorum uiginti quinque baronum, et quod grauabit nos pro posse suo cum ipsis, et nos publice et libere damus licenciam iurandi cuilibet qui iurare uoluerit, et nulli umquam iurare prohibebimus. Omnes autem illos de terra qui per se et sponte sua noluerint iurare uiginti quinque baronibus de distringendo et grauando nos cum eis, faciemus iurare eosdem de mandato nostro sicut predictum est. Et si aliquis de uiginti quinque baronibus decesserit, uel a terra recesserit, uel aliquo alio modo impeditus fuerit, quominus ista predicta possent exequi, qui residui fuerint de predictis uiginti quinque baronibus eligant alium loco ipsius, pro arbitrio suo, qui simili modo erit iuratus quo et ceteri. In omnibus autem que istis uiginti quinque baronibus committuntur exequenda, si forte ipsi uiginti quinque presentes fuerint, et inter se super re aliqua discordauerint, uel aliqui ex eis summoniti nolint uel nequeant interesse, ratum habeatur et firmum quod maior pars eorum qui presentes fuerint prouiderit uel preceperit ac si omnes uiginti quinque in hoc consensissent; et predicti uiginti quinque iurent quod omnia antedicta fideliter obseruabunt, et pro toto posse suo facient obseruari. Et nos nichil impetrabimus ab aliquo, per nos nec per alium, per quod aliqua istarum concessionum et libertatum reuocetur uel minuatur; et, si aliquid tale impetratum fuerit, irritum sit et inane et numquam eo utemur per nos nec per alium. [62] Et omnes malas uoluntates, indignaciones, et rancores, ortos inter nos et homines nostros, clericos et laicos, a tempore discordie, plene omnibus remisimus et condonauimus. Preterea omnes transgressiones factas occasione eiusdem discordie, a Pascha anno regni nostri sextodecimo usque ad pacem reformatam, plene remisimus omnibus, clericis et laicis, et quantum ad nos pertinet plene condonauimus. Et insuper fecimus eis fieri litteras testimoniales patentes domini Stephani Cantuariensis archiepiscopi, domini Henrici Dublinensis archiepiscopi, et episcoporum predictorum et magistri Pandulfi, super securitate ista et concessionibus prefatis. [63] Quare uolumus et firmiter precipimus quod Anglicana ecclesia libera sit et quod homines in regno nostro habeant et teneant omnes prefatas libertates, Iura, et concessiones, bene et in pace, libere et quiete, plene et integre, sibi et heredibus suis, de nobis et heredibus nostris, in omnibus rebus et locis, in perpetuum, sicut predictum est. Iuratum est autem tam ex parte nostra quam ex parte baronum, quod hec omnia supradicta bona fide et sine malo ingenio obseruabuntur. Testibus supradictis et multis aliis. Data per manum nostram in prato quod uocatur Ronimed inter Windlesoram et Stanes, quinto dccimo die Iunii, anno regni nostri decimo septimo.