[29,0] XXIX. Senile colloquium. g-GERONTOLOGIA SIVE g-OCHEHMA. EUSEBIUS, PAMPIRUS, POLYGAMOS, GLYCION. [29,1] (Eusebius) Quas nouas aues heic ego uideo? Nisi ne fallit animus, aut parum prospiciunt oculi, uideo tres ueteres congerrones meos confidentes, Pampirum, Polygamon et Glycionem. Certe ipsi sunt. [29,2] (Pampirus) Quid tibi uis cum tuis uitreis oculis, fascinator? Congredere propius, Eusebi. [29,3] (Polygamos) Salue, multum exoptate Eusebi. [29,4] (Glycion) Bene sit tibi, uir optime. [29,5] (Eusebius) Saluete uos omnes una salute, pariter mihi carissima capita. Quis Deus, aut casus Deo felicior, nos coniunxit? Nam nemo nostrum uidit alium annis, opinor, iam quadraginta. Mercurius caduceo suo non potuisset melius nos in unum contrahere. Quid heic agitis? [29,6] (Pampirus) Sedemus. [29,7] (Eusebius) Video; sed qua de caussa? [29,8] (Polygamos) Operimur currum, qui nos deuehat Antuerpiam. [29,9] (Eusebius) Ad mercatum? [29,10] (Polygamos) Scilicet, sed spectatores magis, quam negotiatores: quanquam aliis aliud est negotii. [29,11] (Eusebius) Et nobis eodem est iter. Verum quid obstat, quo minus eatis? [29,12] (Polygamos) Nondum conuenit cum aurigis. [29,13] (Eusebius) Difficile genus hominum. Sed uisne, ut illis imponamus? [29,14] (Polygamos) Libenter, si liceret. [29,15] (Eusebius) Simulemus nos uelle simul abire pedites. [29,16] (Polygamos) Citius credant, cancros uolaturos quam nos tam grandes pedibus hoc iter confecturos. [29,17] (Glycion) Vultis rectum uerumque consilium? [29,18] (Polygamos) Maxime. [29,19] (Glycion) Illi potant: id quod faciunt diutius, hoc plus erit periculi, necubi nos deiiciant in lutum. [29,20] (Polygamos) Admodum diluculo uenias oportet, si sobrium aurigam uelis. [29,21] (Glycion) Quo maturius perueniamus Antuerpiam, nobis quatuor solis currum stipulemur. Contemnendum censeo tantillum pecuniae. Hoc damni multis commoditatibus pensabitur: sedebimus commodius, ac mutuis fabulis suauissime transigemus hoc iter. [29,22] (Polygamos) Recte suadet Glycion; ut in uehiculo quoque iucundus comes pro uehiculo sit. Quin et iuxta Graecorum prouerbium, liberius loquemur, non de plaustro, sed in plaustro. [29,23] (Glycion) Transegi, conscendamus. Vah, nunc mihi libet uiuere, posteaquam ex tanto interuallo uidere contigit mihi carissimos olim sodales. [29,24] (Eusebius) Ac mihi uideor repubescere. [29,25] (Polygamos) Quot annos supputatis, ex quo Lutetiae conuiximus? [29,26] (Eusebius) Arbitror haud pauciores quadraginta duobus. [29,27] (Pampirus) Tum uidebamur omnes aequales. [29,28] (Eusebius) Ita ferme eramus, aut si quid erat discriminis, perpusillum erat. [29,29] (Pampirus) At nunc quanta inaequalitas? Nam Glycion nihil habet senii, et huius auus uideri queat Polygamus. [29,30] (Eusebius) Profecto sic res habet. Quid rei in caussa? [29,31] (Pampirus) Quid? aut hic cessauit ac restitit in cursu, aut ille anteuertit. [29,32] (Eusebius) Ohe, non cessant anni, quantumuis cessent homines. [29,33] (Pampirus) Dic bona fide, Glycion, quot annos numeras? [29,34] (Glycion) Plures quam ducatos. [29,35] (Polygamos) Quot tandem? [29,36] (Glycion) Sexaginta sex. [29,37] (Eusebius) O uere g-Tithohnou g-gehras, quod aiunt. [29,38] (Polygamos) Sed quibus tandem artibus remoratus es senectutem? Nam neque canities adest, neque rugosa cutis: uigent oculi, nitet utrinque dentium series; color uiuidus est, corpus succulentum. [29,39] (Glycion) Dicam artes meas, modo tu uicissim narres nobis artes tuas, quibus senectutem accelerasti. [29,40] (Polygamos) Recipio, me facturum. Dic igitur, quo te contulisti, relicta Lutetia? [29,41] (Glycion) Recta in patriam. Illic commoratus fere annum, dispicere coepi de deligendo uitae genere; quam ego rem non leue momentum habere credo ad felicitatem: circumspiciebam quid cuique succederet, quid secus. [29,42] (Polygamos) Miror, tibi tantum fuisse mentis, cum Lutetiae nihil fuerit te nugacius. [29,43] (Glycion) Tum ferebat aetas. Et tamen, o bone, non heic meo Marte rem omnem gessi. [29,44] (Polygamos) Mirabar. [29,45] (Glycion) Prius quam quidquam aggrederer, adii quendam e ciuibus natu grandem, longo rerum usu prudentissimum, totiusque ciuitatis testimonio probatissimum, ac meo quidem iudicio etiam probatissimum. [29,46] (Eusebius) Sapiebas. [29,47] (Glycion) Huius usus consilio, duxi uxorem. [29,48] (Polygamos) Pulchre donatam? [29,49] (Glycion) Dote mediocri, ac plane, iuxta prouerbium, g-tehn g-kat' g-emauton. Nam et mihi res erat mediocris. Ea res mihi plane cessit ex animi sententia. [29,50] (Polygamos) Quot annos tum eras natus? [29,51] (Glycion) Viginti ferme duos. [29,52] (Polygamos) O te felicem! [29,53] (Glycion) Non totum hoc fortunae debeo, ne quid erres. [29,54] (Polygamos) Qui sic? [29,55] (Glycion) Dicam. Alii prius diligunt quam deligant; ego iudicio delegi quam diligerem: et tamen hanc magis duxi ad posteritatem, quam ad uoluptatem. Cum ea uixi suauissime annos non plures octo. [29,56] (Polygamos) Reliquit orbum? [29,57] (Glycion) Imo superest quadriga liberorum; filii duo, filiae totidem. [29,58] (Polygamos) Priuatusne uiuis, an magistratu fungeris? [29,59] (Glycion) Est mihi munus publicum. Poterant contingere maiora: uerum hoc mihi delegi, quod tantum haberet dignitatis, ut me uindicaret a contemptu; caeterum minime molestis negotiis obnoxium. Ita nec est, quod quisquam obiiciat, me mihi uiuere; et est unde nonnunquam et amicis dem operam. Hoc contentus, nihil unquam magis ambii. Verum sic gessi magistratum, ut illi ex me dignitas accreuerit. Hoc ego pulchrius duco, quam ex muneris splendore dignitatem mutuo sumere. [29,60] (Eusebius) Nihil uerius. [29,61] (Glycion) Sic inter ciues meos consenui, carus omnibus. [29,62] (Eusebius) Istuc uero difficillimum est, cum non abs re dictum sit. Qui neminem habet inimicum, eum nec amicum habere quenquam, et felicitatis semper inuidiam esse comitem. [29,63] (Glycion) Insignem felicitatem comitari solet inuidia: mediocritas tuta est. Et hoc mihi perpetuum studium fuit, ne quid mei commodi ex aliorum incommodis compararem. Illam quam Graeci uocant g-apraxian, quantum licuit, amplexus sum. Nullis negotii ingessi memet; sed praecipue continui me ab his, quae sine offensa multorum suscipi non poterant. Itaque si iuuandus erit amicus, sic illi benefacio, ut hac de caussa nullum mihi parem inimicum. Et si quid ortum fuerit simultatis alicunde, aut purgatione lenio, aut officiis extinguo, aut dissimulatione patior intermori: a contentione semper abstineo, quae si inciderit, malo rei quam amicitiae facere iacturam. In caeteris Mitionem quendam ago: nulli laedo os, arrideo omnibus, saluto ac resaluto benigniter: nullius animo repugno, nullius institutum aut factum damno, nemini me praefereo: patior suum cuique pulchrum esse. Quod taceri uelim, nemini credo. Aliorum arcana non scrutor; et si quid forte noui, nunquam effutio. De his qui praesentes non sunt, aut taceo, aut amice loquor ac ciuiliter. Magna pars simultatum inter homines nascitur ex linguae intemperantia. Alienas simultates nec excito, nec alo; sed ubicunque datur opportunitas, aut extinguo, aut mitigo. His rationibus hactenus uitaui inuidiam, ac beneuolentiam ciuium meorum alui. [29,64] (Pampirus) Non sensisti grauem caelibatum? [29,65] (Glycion) Mihi quidem nihil accidit acerbius in uita unquam uxoris morte, ac uehementer optassem, illam una mecum consenescere, liberisque communibus frui: sed quando aliter uisum est superis, iudicaui sic magis expedire utrique, neque causam putaui, cur me inani luctu discruciarem, praesertim cum is nihil prodesset defunctae. [29,66] (Polygamos) Nunquamne incessit libido repetendi matrimonii, praesertim cum istud tibi feliciter cessisset? [29,67] (Glycion) Incessit: sed liberorum caussa duxeram uxorem, liberorum caussa rursus non duxi. [29,68] (Polygamos) At miserum est cubare solum totas noctes. [29,69] (Glycion) Nihil est difficile uolenti. Tum cogita, quantas etiam habeat commoditates caelibatus. Quidam omni ex re decerpunt si quid est incommodi; qualis fuisse uidetur Crates ille, cuius titulus fertur epigramma, uitae mala colligens. Nimirum his placet illud, Optimum non nasci. Mihi magis arridet Metrodorus undequaque decerpens si quid inest boni. Sic enim fit uita dulcior. Et ego sic induxi animum, ut nihil uehementer uel oderim, uel expetam. Ita fit, ut si quid obtingat boni, non efferar, aut insolescam: si quid decedat, non admodum crucier. [29,70] (Pampirus) Nae tu Philosophus es, uel ipso Thalete sapientior, si quidem istud potes. [29,71] (Glycion) Si quid aegritudinis obortum est animo, ut multa fert huiusmodi uita mortalium, protinus eiicio ex animo, siue sit ira ex offensa, siue quid aliud indigne factum. [29,72] (Polygamos) At sunt quaedam iniuriae, quae uel placidissimo moueant stomachum: tales sunt frequenter et famulorum offensae. [29,73] (Glycion) Nihil ego patior residere in animo meo. Si mederi queam, medeor: sin minus, sic cogito, quid proderit me ringi re nihilo melius habitura? Quid multis? patior, ut hoc mox impetret a me ratio, quod paulo post tempus esset impetraturum. Certe nullus est tantus animi dolor, quem patiar mecum ire cubitum. [29,74] (Eusebius) Nihil mirum, si tu non senescis, qui tali sis animo. [29,75] (Glycion) Atque adeo ne quid reticeam apud amicos, cum primis caui, ne quid flagitii committerem, quod uel mihi uel liberis meis probro esse posset. Nihil enim irrequietius animo sibi male conscio. Quod si quid culpae admissum est, non eo cubitum prius, quam me Deo reconciliaro. Verae tranquillitatis seu, ut Graece dicam, g-euthumias fons est bene conuenire cum Deo. Nam qui sic uiuunt, his nec homines magnopere nocere possunt. [29,76] (Eusebius) Num quando te cruciat metus mortis? [29,77] (Glycion) Nihilo magis quam macerat dies natiuitatis. Scio, moriendum: ista sollicitudo fortassis adimat mihi aliquot uitae dies, certe nihil possit adiicere. Itaque totam hanc curam superis committo: ipse nihil aliud curo, quam ut bene suauiterque uiuam. Non potest autem suauiter, nisi qui bene. [29,78] (Pampirus) At ego senescerem taedio, si tot annos degerem in eadem urbe, etiamsi Romae contingat uiuere. [29,79] (Glycion) Habet quidem loci mutatio uoluptatis nonnihil, longinquae uero peregrinationes ut prudentiam addunt fortassis, ita plurimum addunt periculorum. Mihi uideor tutius totum orbem obire in tabula geographica, neque paulo plus uidere in historiis, quam si uiginti totos annos, ad Ulyssis exemplum, per omnes terras mariaque uolitarem. Habeo praediolum, quod abest ab urbe non plus quam duobus millibus passuum: ibi nonnunquam ex urbano fio rusticus, atque ibi recreatus redeo nouus hospes in urbem, nec aliter saluto ac salutor, quam si renauigassem ex insulis nuper inuentis. [29,80] (Eusebius) Non adiuuas ualetudinem pharmacis? [29,81] (Glycion) Nihil mihi rei cum medicis. Nec incidi uenam unquam, nec deuoraui catapotia, nec hausi potiones. Si quid oboritur lassitudinis, moderatione uictus, aut rusticatione, propello malum. [29,82] (Eusebius) Nihilne tibi cum studiis? [29,83] (Glycion) Est. Nam in his est praecipua uitae oblectatio: uerum his oblecto me, non macero. Siquidem uel ad uoluptatem studeo, uel ad utilitatem uitae, non autem ad ostentationem. A cibo sumpto aut pascor literatis fabulis, aut lectorem adhibeo: nec unquam incumbo libris ultra horam, tum surgo, et arrepta testudine, paulisper obambulans in cubiculo, uel cantillo, uel repeto mecum quid legerim: et, si in promptu est congerro, refero, mox ad librum redeo. [29,84] (Eusebius) Dic mihi bona fide, nullane sentis incommoda senectutis, quae feruntur esse plurima? [29,85] (Glycion) Somnus aliquanto deterior est, nec perinde tenax memoria, nisi si quid infixero. Liberaui fidem meam. Exposui uobis magicas artes meas, quibus alo iuuentutem meam: nunc referat nobis pari fide Polygamus, unde tantum collegerit senii. [29,86] (Polygamos) Equidem nihil celabo tam fidos sodales. [29,87] (Eusebius) Narrabis etiam tacituris. [29,88] (Polygamos) Cum agerem Lutetiae, quam non abhorruerim ab Epicuro, nostis ipsi. [29,89] (Eusebius) Sane meminimus; sed arbitrabamur, te mores eos una cum adolescentia Lutetiae relicturum. [29,90] (Polygamos) Ex multis, quas illic adamaram, unam mecum abduxi domum, eamque grauidam. [29,91] (Eusebius) In aedes paternas? [29,92] (Polygamos) Recta; sed mentitus, eam esse coniugem cuiusdam amici mei, qui mox esset uenturus. [29,93] (Glycion) Id credidit pater? [29,94] (Polygamos) Imo rem olfecit intra quatriduum. Mox saeua iurgia. Nec tamen interim temperabam a conuiuiis, ab alea, caeterisque malis artibus. Quid multis? Cum pater non faceret obiurgandi finem, negans, se tales gallinas alere uelle domi; ac subinde minitans abdicationem, uerti solum, et cum gallina mea gallus alio demigraui: ea mihi genuit aliquot pullos. [29,95] (Pampirus) Unde res suppetebat? [29,96] (Polygamos) Nonnihil furtim dabat mater, ac praeterea conflatum est aeris alieni plus satis. [29,97] (Eusebius) Reperiebantur tam fatui, ut tibi crederent? [29,98] (Polygamos) Sunt qui nullis credant libentius. [29,99] (Pampirus) Quid tandem? [29,100] (Polygamos) Tandem ubi pater serio pararet abdicationem intercesserunt amici, ac bellum hoc his legibus composuerunt, ut nostratem uxorem ducerem, cum Galla diuortium facerem. [29,101] (Eusebius) Erat uxor? [29,102] (Polygamos) Intercesserant uerba futuri temporis, sed accesserat congressus praesentis temporis. [29,103] (Eusebius) Qui licuit igitur ab illa diuertere? [29,104] (Polygamos) Post rescitum est, meae Gallae Gallum esse maritum, unde pridem se subduxerat. [29,105] (Eusebius) Ergo nunc habes uxorem? [29,106] (Polygamos) Non, nisi praeter hanc octauam. [29,107] (Eusebius) Octauam? Non sine augurio dictus es Polygamus. Fortassis steriles omnes decessere. [29,108] (Polygamos) Imo nulla non reliquit aliquot catulos domi meae. [29,109] (Eusebius) Ego malim totidem gallinas, quae mihi ponerent oua domi. Non taedet polygamiae? [29,110] (Polygamos) Adeo taedet, ut si haec octaua moreretur hodie, perendie ducerem nouam. Imo hoc me male habet, quod non licet habere binas, aut ternas, cum unus gallus gallinaceus tot gallinas possideat. [29,111] (Eusebius) Equidem haud miror, gallinacee, si parum pinguisti, quodque tantum senii tibi collegeris. Nihil enim aeque accelerat senectutem, quam immodicae atque intempestiuae compotationes, amores mulierum, et salacitas immoderata. Sed quis alit familiam? [29,112] (Polygamos) Ex obitu parentum accessit res mediocris, et grauiter laboratur manibus. [29,113] (Eusebius) Desciuisti igitur a litteris? [29,114] (Polygamos) Plane ab equis, quod aiunt, ad asinos; ex heptatechno factus monotechnus faber. [29,115] (Eusebius) Miser, toties tibi ferendus erat luctus, toties caelibatus? [29,116] (Polygamos) Nunquam uixi caelebs ultra dies decem, semperque noua nupta ueterem luctum expulit. Habetis bona fide uitae meae summam. Atque utinam Pampirus narret nobis suae quoque uitae fabulam, qui satis belle portat aetatem. Nam, ni fallor, me duobus aut tribus annis est grandior. [29,117] (Pampirus) Dicam equidem, si uobis audire uacat tale somnium. [29,118] (Eusebius) Imo uolupe fuerit audire. [29,119] (Pampirus) Ubi domum redissem statim pater senex urgere coepit, ut aliquod uitae genus amplecterer, unde nonnihil quaestus accederet rei familiari: ac post longam consultationem placuit negotiatio. [29,120] (Polygamos) Miror, hoc uitae genus arrisisse potissimum. [29,121] (Pampirus) Eram natura sitiens cognoscendi res nouas, uarias regiones, urbes, linguas ac mores hominum. Ad id maxime uidebatur apposita negotiatio. Quibus ex rebus nascitur et prudentia. [29,122] (Polygamos) Sed misera, uidelicet quae plerunque magnis malis sit illis emenda. [29,123] (Pampirus) Sic est. Itaque pater numerauit sortem satis amplam, ut dextro Hercule, ac bene fortunante Mercurio, negotiationem auspicarer. Simulque ambiebatur uxor cum amplissima dote, sed ea forma, quae uel indotatam commendare poterat. [29,124] (Eusebius) Successit? [29,125] (Pampirus) Imo priusquam redirem domum periit et sors et usura. [29,126] (Eusebius) Naufragio fortassis. [29,127] (Pampirus) Plane naufragio. Nam impegimus in scopulum quauis Malea periculosiorem. [29,128] (Eusebius) In quo mari occurrit iste scopulus, aut quod habet nomen? [29,129] (Pampirus) Mare non possum dicere, sed scopulus plurimorum infamis exitiis Latine dicitur alea, quo modo uos Graeci nominetis nescio. [29,130] (Eusebius) O te stultum! [29,131] (Pampirus) Imo stultior pater, qui tantam summam crederet adolescenti. [29,132] (Glycion) Quid deinde factum est? [29,133] (Pampirus) Nihil actum: sed coepi cogitare de suspendio. [29,134] (Glycion) Adeon' erat pater implacabilis? Nam res sarciri potest, et uenia datur ubique protopiro ; multo magis Pampiro debebatur. [29,135] (Pampirus) Verum fortasse narras. Sed interim miser excidi ab uxore. Nam parentes puellae, simul atque cognouerunt haec auspicia, renuntiarunt affinitatem. Et amabam, ut qui perditissime. [29,136] (Glycion) Miseret me tui. Sed quid interim consilii tentatum est? [29,137] (Pampirus) Id quod solet in rebus desperatis. Pater abdicabat, perierat res, perierat uxor, undique audiebam gurges, nepos, helluo. Quid plura? Serio mecum deliberabam, an suspenderem me, an aliquo coniicerem memet in monasterium. [29,138] (Eusebius) Crudele consilium. Scio utrum elegeris, mitius mortis genus. [29,139] (Pampirus) Imo quod mihi tunc uisum est crudelius; adeo mihi displicebam totus. [29,140] (Glycion) Atqui complures eo se deiiciunt, ut suauius uiuant. [29,141] (Pampirus) Corraso uiaticulo, furtim me subduxi procul a patria. [29,142] (Glycion) Quo tandem? [29,143] (Pampirus) In Hiberniam; illic factus sum Canonicus ex eorum genere, qui extime linei sunt, intime lanei. [29,144] (Glycion) Apud Hibernos igitur hibernasti? [29,145] (Pampirus) Non, sed duos menses apud hos uersatus nauigaui in Scotiam. [29,146] (Glycion) Quid te offendit apud illos? [29,147] (Pampirus) Nihil. Nisi quod institutum illud mihi uidebatur mitius quam pro meritis eius, qui non uno suspendio dignus erat. [29,148] (Eusebius) Quid in Scotia designatus est? [29,149] (Pampirus) Illic ex lineo factus sum pelliceus apud Carthusios. [29,150] (Eusebius) Homines plane mundo mortuos. [29,151] (Pampirus) Ita mihi uisum est, cum audirem illos canentes. [29,152] (Glycion) Quid? canunt etiam mortui? Quot menses apud illos egisti Scotos? [29,153] (Pampirus) Propemodum sex. [29,154] (Glycion) O constantiam! [29,155] (Eusebius) Quid illic offendit? [29,156] (Pampirus) Quia mihi uisa est uita segnis ac delicata. Deinde multos illic reperi non admodum sani cerebri, ob solitudinem, ut arbitror. Mihi parum erat cerebri; uerebar ne totum periret. [29,157] (Polygamos) Quo deinde deuolasti? [29,158] (Pampirus) In Galliam. Illic reperi quosdam totos pullatos, ex instituto diui Benedicti, qui colore uestis testantur se lugere in hoc mundo; et inter hos, qui pro summa ueste cilicium ferrent reti simile. [29,159] (Glycion) O grauem corporis macerationem! [29,160] (Pampirus) Heic egi menses undecim. [29,161] (Eusebius) Quid obstitit, quominus illic maneres perpetuo? [29,162] (Pampirus) Quia plus illic reperi caeremoniarum, quam uerae pietatis. Praeterea audieram, esse quosdam his multo sanctiores, quos Bernardus ad seueriorem disciplinam reuocasset, pulla ueste mutata in candidam: apud hos uixi menses decem. [29,163] (Eusebius) Heic quid offendebat? [29,164] (Pampirus) Nihil admodum. Nam hos reperi sat commodos sodales. Sed mouebat me Graecorum prouerbium: g-Dei g-tas g-chelohnas g-eh g-phagein g-eh g-meh g-phagein. Itaque decretum erat, aut non esse monachum, aut insigniter esse monachum. Acceperam esse quosdam Brigidenses, homines plane coelestes; ad hos me contuli. [29,165] (Eusebius) Quot menses illic egisti? [29,166] (Pampirus) Biduum, nec id sane totum. [29,167] (Glycion) Usque adeo placuit hoc uitae genus? [29,168] (Pampirus) Non recipiunt, nisi qui mox obstringat se professioni. At ego nondum adeo insaniebam, ut facile me praeberem capistro, quod nunquam liceret excutere. Et quoties audiebam canentes uirgines, cruciabat animum uxor erepta. [29,169] (Glycion) Quid deinde? [29,170] (Pampirus) Ardebat animus ardore sanctimoniae, nec usquam satisfiebat animo meo. Tandem obambulans incidi in quosdam praeferentes crucem. Hoc signum mihi protinus arrisit; sed remorabatur electionem uarietas: alii gestabant albam, alii rubram, alii uiridem, alii uersicolorem, alii simplicem, alii duplicem, nonnulli quadruplicem, alii alia atque alia figura uariatam. Ego, ne quid intentatum relinquerem, omnes ferme formam gessi. Verum ipsa re comperi, longe aliud esse circumferre crucem in pallio seu tunica, quam in corde. Tandem fessus inquirendo, sic mecum cogitabam: ut semel omnem sanctimoniam assequar, petam terram sanctam ac redibo domum sanctimonia onustus. [29,171] (Polygamos) Num eo profectus es? [29,172] (Pampirus) Maxime. [29,173] (Polygamos) Unde suppetebat uiaticum? [29,174] (Pampirus) Demiror, istud nunc denique tibi uenire in mentem ut rogares, ac non multo ante percontatum fuisse. Sed nosti prouerbium g-To g-technion g-pasa g-geh g-trephei. [29,175] (Glycion) Quam artem circumferebas? [29,176] (Pampirus) Chiromanticam. [29,177] (Glycion) Ubi eam didiceras? [29,178] (Pampirus) Quid refert? [29,179] (Glycion) Quo praeceptore? [29,180] (Pampirus) Eo, qui nihil non docet, uentre. Praedicebam praeterita, futura, praesentia. [29,181] (Glycion) Et sciebas? [29,182] (Pampirus) Nihil minus: sed diuinabam audacter, idque tuto, uidelicet prius accepto pretio. [29,183] (Polygamos) An ars tam ridicula poterat alere te? [29,184] (Pampirus) Poterat, et quidem cum duobus famulis. Tantum est ubique fatuorum et fatuarum. Attamen cum Hierosolymam adirem, addideram me in comitatus cuiusdam magnatis praediuitis, qui natus annos septuaginta, negabat, se aequo animo moriturum, nisi prius adisset Hierosolymam. [29,185] (Polygamos) Ac domi reliquerat uxorem? [29,186] (Pampirus) Atque etiam liberos sex. [29,187] (Eusebius) O senem impie pium! Atque illinc redisti sanctus? [29,188] (Pampirus) Vis uerum fatear? Aliquanto deterior, quam iueram. [29,189] (Eusebius) Sic, ut audio, excussus est religionis amor. [29,190] (Pampirus) Imo magis incanduit. Itaque reuersus in Italiam addixi me militiae. [29,191] (Eusebius) Itane religionem uenabaris in bello? Quo quid esse potest sceleratius? [29,192] (Pampirus) Erat sancta militia. [29,193] (Eusebius) Fortassis in Turcas. [29,194] (Pampirus) Imo sanctius quiddam, ut tum quidem praedicabant. [29,195] (Eusebius) Quidnam? [29,196] (Pampirus) Iulius secundus belligerabatur aduersus Gallos. Porro militiam mihi commendabat etiam multarum rerum experientia. [29,197] (Eusebius) Multarum, sed malarum. [29,198] (Pampirus) Ita post comperi. Et tamen heic durius uixi, quam in monasteriis. [29,199] (Eusebius) Quid tum postea? [29,200] (Pampirus) Iam mihi uacillare coepit animus, utrum ad negotiationem intermissam redirem, an religionem fugientem persequerer. Interim uenit in mentem, utrumque alteri posse coniungi. [29,201] (Eusebius) Quid? ut simul esses et negotiator et monachus? [29,202] (Pampirus) Quid ni? Nihil religiosius ordinibus mendicantium: et tamen nihil similius negotiationi. Volitant per omnes terras ac maria, multa uident, multa audiunt: penetrant omnes domus, plebeiorum, nobilium, atque regum. [29,203] (Eusebius) At non cauponantur. [29,204] (Pampirus) Saepe nobis felicius. [29,205] (Eusebius) Quod genus ex his delegisti? [29,206] (Pampirus) Omnes formas expertus sum. [29,207] (Eusebius) Nulla placuit? [29,208] (Pampirus) Imo perplacuerant omnes, si licuisset statim negotiari. Verum perpendebam, mihi diu sudandum in choro, priusquam crederetur mihi negotiatio. Iamque cogitare coepi de uenanda Abbatia: sed primum, non omnibus heic fauet Delia, et saepe longa est uenatio. Itaque consumptis hunc in modum annis octo, cum esset nuntiata mors patris, domum reuersus, ex consilio matris duxi uxorem, et ad ueterem negotiationem redii. [29,209] (Glycion) Dic mihi, cum tam subinde nouam uestem sumeres, ac uelut in aliud animal transformareris, qui potuisti seruare decorum? [29,210] (Pampirus) Qui minus quam qui in eadem fabula nonnunquam aliam atque aliam sumunt personam? [29,211] (Eusebius) Dic nobis bona fide, qui nullum uitae genus non expertus es, quod omnium maxime probas? [29,212] (Pampirus) Non omnibus omnia congruunt: mihi nullum magis arridet, quam hoc quod secutus sum. [29,213] (Eusebius) Multa tamen incommoda habet negotiatio. [29,214] (Pampirus) Sic est, sed quando nullum uitae genus omnibus caret incommodis, hanc Spartam, quae contigit, orno. Verum nunc superest Eusebius, qui non grauabitur apud amicos uitae suae scenam aliquam explicare. [29,215] (Eusebius) Imo totam fabulam, si uidetur: nam habet actus non multos. [29,216] (Glycion) Erit magnopere gratum. [29,217] (Eusebius) Ubi redissem in patriam, annum apud me deliberaui, quodnam uitae genus amplecti uellem; simulque me ipsum exploraui, ad quod genus essem propensus atque idoneus. Interim oblata est praebenda, quam uocant, satis optimi prouentus: accepi. [29,218] (Glycion) Vulgo male audit hoc uitae genus. [29,219] (Eusebius) Mihi, ut sunt res humanae, satis exoptandum uidetur. An mediocrem felicitatem esse putatis, subito uelut e coelo dari tot commoda, dignitatem, aedes honestas, beneque instructas, annuos reditus satis amplos, sodalitium honorificum, deinde templum, ubi, si libeat, uaces religioni? [29,220] (Pampirus) Illic me luxus offendebat, et concubinarum infamia; tum quod plerique istius generis odere litteras. [29,221] (Eusebius) Ergo non specto quid agant alii, sed quid mihi sit agendum: et melioribus me adiungo, si non possum alios meliores reddere. [29,222] (Pampirus) In isto genere uixisti perpetuo? [29,223] (Eusebius) Perpetuo, nisi quod interim quatuor annos primum egi Patauii. [29,224] (Polygamos) Quam ob rem? [29,225] (Eusebius) Hos annos ita partitus sum, ut sesquiannum darem studio medicinae, reliquum tempus theologiae. [29,226] (Polygamos) Cur id? [29,227] (Eusebius) Quo melius et animum et corpus meum moderarer, nonnunquam et amicis consulerem. Nam et concionor nonnunquam pro mea sapientia. Sic hactenus satis tranquillus uixi, contentus unico sacerdotio, nec praeterea quidquam ambiens, recusaturus etiam, si offeratur. [29,228] (Pampirus) Utinam liceret discere, quid agant caeteri nostri sodales, quibuscum tum familiariter uiximus! [29,229] (Eusebius) De nonnullis possum commemorare quaedam; sed uideo nos non procul abesse a ciuitate, quare, si uidetur, conueniemus in idem diuersorium: ibi per otium de caeteris conferemus affatim. [29,230] (Huguitio auriga) Unde tam miseram sarcinam nactus es, lusce? [29,231] (Henricus auriga) Imo quo tu defers istud lupanar, ganeo? [29,232] (Huguitio) Debueras istos frigidos senes alicubi effundere in urticetum, ut calescerent. [29,233] (Henricus) Imo tu istum gregem cura, ut praecipites alicubi in profundam lamam, ut refrigerentur; nam calent plus satis. [29,234] (Huguitio) Non soleo praecipitare sarcinam meam. [29,235] (Henricus) Non? Atqui nuper uidi te sex Carthusienses deiecisse in coenum sic, ut pro candidis emergerent nigri: tu interim, quasi re bene gesta, ridebas. [29,236] (Huguitio) Nec iniuria; dormiebant omnes, ac multum ponderis addebat currui meo. [29,237] (Henricus) Ac mei senes egregie subleuarunt currum meum, per totum iter perpetuo garrientes. Nunquam uidi meliores. [29,238] (Huguitio) Non soles tamen talibus delectari. [29,239] (Henricus) Sed hi seniculi boni sunt. [29,240] (Huguitio) Qui scis? [29,241] (Henricus) Quia per eos ter bibi per uiam cereuisiam insigniter bonam. [29,242] (Huguitio) Ha ha hae. Sic tibi boni sunt.